Gazete Okurlarının Okuma Motivasyonları ve Doyumları Üzerine Bir Kullanımlar ve Doyumlar Araştırması

Kitle iletişim araçları içinde haber verme işlevi ile öne çıkan gazeteler, okurları tarafından farklı motivasyonlar ile kullanılmaktadır. Bu motivasyonlardan bazıları, haberdar olma, eğlenme ve boş zamanları değerlendirme, sosyal uyumdur. Gazete okuma sürecini okur perspektifinden değerlendiren kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı, okuyucunun iletişim sürecini kendisinin belirlediğini ve okuma davranışlarını sosyal ve psikolojik gereksinimlerin oluşturduğunu ileri sürmektedir. Bu çalışmada faktör analizi yöntemiyle, örneklem kapsamında ulaşılan deneklerin gazete okumaktan elde ettiği doyumlara ilişkin maddeler gruplanmıştır. Eskişehir evreninde yer alan gazete okurları basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenmiş ve okuyucuların yanıtladıkları anketlerden yola çıkılarak dört temel motivasyon ve doyum belirlenmiştir. Bunlar; enformasyon edinme, eğlence, boş zaman değerlendirme ve kendini gerçekleştirmedir. Faktörleri oluşturan maddeler içinde en fazla deneğin işaretlemiş olduğu “gazete okurum; çünkü haber almamı sağlar” seçeneği aynı zamanda 4,70 ortalama ile en yüksek ortalamaya sahiptir.

A Uses and Gratifictions Research on Reading Motivationse and Gratifications of Newspaper Readers

Giving information is one of the main function of mass communication tools. Newspaper readers are using newspaper for different motivations. Gaining information, entertainment, leisure time activities, social integration is some motivations of media. Uses and gratifications theory asserts that reader is active part of communication process and reading habits figure on social and psychological needs. Items from readers’ gratifications are categorized by using factor analysis from questionnaire participants. In this study, researcher used random sampling from Eskisehir population. There are four basic motivations and gratifications from surveys: gaining information, entertainment, leisure time activities and self-actualization. “I read newspaper, because it provides me news” item is the most remarked option for participants. Also it has high-level mean with 4,70.

PDF

___

Alemdar, Korkmaz ve İrfan Erdoğan (1990). İletişim Ve Toplum. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Altunışık, Remzi, R. Coşkun, S. Bayraktaroğlu ve E. Yıldırım (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Kitabevi, Cüceloğlu, Doğan (2004). İnsan ve Davranışı: Psikolojinin Temel Kavramları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Fiske, John (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. Çeviren: Süleyman İrvan, Ankara: Bilim Sanat Yayınları
Katz, Elihu, Jay G. Blunder ve Michael Gurevitch (1973-1974). "Uses and Gratifications Research ", The Public Opinion Quarterly Vol: 37, No: 4: 509-523.
----(1974). "Utilization Of Mass Communication By The Individual" The Uses of Mass Communication: Current Perspectives On Gratifications Research, Editörler: Jay G. Blumler ve Elihu Katz, London: Sage Publications.
Katz, Elihu, Michael Gurevitch ve Hadassah Haas (1973). "On The Use of The Mass Media For Important Things", American Sociological Review Vol. 38, No. 2: 164-181.
Kocabaşoğlu, Uygur (1997). "Geçmişten Günümüze Türk Basını" İki Arada Bir Derede İmlaya Gelmez Tarih Yazılan. Ankara: İmge Kitabevi.
McQuail, Denis ve Sven Windahl (1993). İletişim Modelleri. Çeviren: Mehmet Küçükkurt. Ankara: İmaj Yayınlan.
----(2005). İletişim Modelleri -Kitle İletişim Çalışmalarında-, Çeviren: Konca Yumlu. Ankara: İmge Kitabevi.
Mutlu, Erol (2005). Globalleşme, Popüler Kültür ve Medya. Ankara: Ütopya Yayınevi.
Nakip, Mahir (2006). Pazarlama Araştırmaları: Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamalar. Ankara: Seçkin Yayınları.
Özdamar, Kazım (1999). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Rubin, Alan M (2002). "The Uses-and- Gratifications Perspective of Media Effects" Media Effects: Advances in Theory and Research, Editör: Jennings Bryant, NJ USA: Lawrence Erlbaum Associates.
Wimmer, Roger D. ve Joseph R. Dominick (2000). Mass Media Research. Belmont, CA: Wadsworth Publishing. http://www.eskisehir-bld.gov.tr/ (25 Kasım 2007).