1945-1960 dönemi Eskişehir modern kent merkezinin oluşumunda öne çıkan yapılar

Sanayi devrimi ve aydınlanma ile ortaya çıkan modernizm kentlerde özellikle de kent merkezlerinde yeni oluşum ve değişimlere neden olmuştur. Geleneksel merkezlerin çevresinde şekillenen bu yeni kent merkezleri, bünyesinde barındırdığı yeni işlev ve mimari anlayıştaki yapılarla kentlere modern karakterini kazandırmışlardır. “Popülist modernite” olarak adlandırılan 1945 ve 1960 yılları arası Türkiye için siyasi, ekonomik, sosyo-kültürel açılardan önem taşıyan bir dönemi oluşturmaktadır. Bu dönemde Türkiye’deki gelişmelerin Eskişehir’deki mimari ortama ve modern kent merkezinin oluşumuna yansımaları, seçilen örnekler doğrultusunda incelenmiştir. Çalışmada ele alınan yapılar, taşıdıkları mimari özellik ve anlayışları, kent ile olan ilişkileri bağlamında, onları diğerlerinden farklı kılan özellikleriyle irdelenmiştir.

Prominent buildings in formation of Eskisehir modern city center in 1945-1960 Perıod

Modernism that occurred with the results of Industrial Revolution and Enlightenment caused new formations and changes especially in cities. The new city centres which developed around the traditional city centres caused the cities gain their modern character with the buildings which had new functions and architectural approaches. The period called “Populist Modernity” between the years of 1945 and 1960 is a period important with its political, economic and socio-cultural developments for Turkey. Reflections of these developments on formation of modern city centre and architectural case in Eskisehir has been examined through the examples selected. The buildings selected has been analysed in context of their architectural characteristics and approaches, relations with the city with their characteristics differ from the others.

PDF

___

Alsaç, Ü. (2007). “İkinci Ulusal Mimarlık Dönemi”, Modern Türk Mimarlığı, TMMOB Mimarlar Odası Yay., s. 97-108, Ankara.
Batur, A. (1984). “Cumhuriyet Döneminde Türk Mimarlığı”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Ayrı Basım, s. 1379-1420, İstanbul.
Bilgin, İ. (1998). “Modernleşmenin ve Toplumsal Hareketliliğin Yörüngesinde Cumhuriyet’in İmarı”, 75 Yılda Değişen Kent ve Mimarlık, Tarih Vakfı Yay, s. 255–272, İstanbul.
Bozdoğan, S. (2008). Modernizm ve Ulusun İnşası Erken Cumhuriyet Türkiyesi’nde Mimari Kültür, 2. Basım, Metis Yay., İstanbul.
Çelikkanat, Fikret (1963). Eskişehir, Bozkurt Matbaası, Eskişehir.
Fishman, R. (2002). “Yirminci Yüzyılda Kent Ütopyaları: Ebenezer Howard, Frank Lloyd Wright ve Le Corbusier”, 20. Yüzyıl Kenti (Der. ve Çev. B. Duru, A. Alkan), İmge Kitabevi, s. 107, Ankara.
Kılıç, L. (1997). Anılarda Eskişehir, Anadolu Rotary Kulübü, Eskişehir.
Krier, R. (1979). Urban Space, Academy Editions, London.
Le Corbusier, (1991). “Kent Planlamasını Yönlendirici İlkeler”, 20. Yüzyıl Mimarisinde Program ve Manifestolar (Der: U. Conrads) , Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı, s. 75-79, Ankara.
Lynch, K. (1960). The Image of the City, The MIT Press, Massachusetts.
Norberg-Schulz, C. (1988). Roots of modern achitecture, A.D.A. EDITA, Tokyo.
Osmay, S. (1998). “1923’ten Bugüne Kent Merkezlerinin Dönüşümü”, 75 Yılda Değişen Kent ve Mimarlık, Tarih Vakfı Yay, s. 139-154, İstanbul.
Özaslan, N., Karasözen, R. (2004). Eskişehir’de Uluslararası Üslub’un Yansımaları, Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları, DOCOMOMO-Türkiye Ulusal Çalışma Grubu Poster Sunuşları, ODTÜ Mimarlık Fakültesi-Ankara.
Rossi, A. (2006). Şehrin Mimarisi, Kanat Kitap 44, İstanbul.
Tanyeli, U. (1997). “Türk modernleşmesinin kentsel sahnesini yeniden düşünmek” Arredamento 97/3, s. 81-82.
Tekeli, İ. (1998). “Türkiye’de Cumhuriyet Döneminde Kentsel Gelişme ve Kent Planlaması”, 75 Yılda Değişen Kent ve Mimarlık", Tarih Vakfı Yay, , s. 1-24, İstanbul.
Tekeli, İ. (2007). “Türkiye’de Mimarlığın Gelişiminin Toplumsal Bağlamı”, Modern Türk Mimarlığı, TMMOB Mimarlar Odası Yay., s. 13-36, Ankara.
Eskişehir Şehri İmar Komisyonu Raporu (1951).
Yarışmalar Dizini 1930-2004 (2004). TMMOB Mimarlar Odası Genel Merkezi ve TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şb., Ankara.
Mimarlık (1946). “Eskişehir Gar Binası Proje Müsabakası Seçim Neticelerini ve Mucib Sebeplerini Bildirir Jüri Raporu”, Mimarlık 03-04, s.34-36.
Mimarlık (1952). “Eskişehir İmar Planı Müsabakası Neticesi”, Mimarlık 01-02, s. 22.
Mimarlık (1952). “Eskişehir İmar Planı Müsabakası”, Mimarlık 03-04, s. 2-20.
Yurt Ansiklopedisi (1981). “Eskişehir”, Türkiye, il il: dünü, bugünü, yarını, Anadolu Yayıncılık, s. 2814-2946, İstanbul.
T.C. Eskişehir Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2009).
T.C. Merkez Bankası İdare Merkezi Genel Müdürlüğü (2010).
İNTERNET KAYNAKLARI
http://www.emekli.gov.tr/gayrimenkul_otogarlar.html, 08.07.2009.
http//kentvedemiryolu.com/diger/eskisehirgar.jpg, 14.05.2009.
http://www.5n1k.org/orhan-bolak/, 28.05.2009.