HAVACILIKTA GÖNÜLLÜ RAPORLAMA DAVRANIŞININ MESLEKİ FARKLILIKLAR AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Örgütsel sessizlik, örgütsel davranış yazınında işgörenlerin duygularını, düşüncelerini ya da fikirlerini dile getirmemeyi tercih etme şeklinde tanımlanmaktadır. Bu kavram, havacılık emniyeti bağlamında gönüllü raporlama yapmama şeklinde karşılık bulmaktadır. Çalışmanın amacı, farklı havacılık faaliyetlerinde çalışan işgörenlerin raporlama davranışlarında mesleki farklılıklarının rol oynayıp oynamadığını ortaya koymaktır. Bu kapsamda çalışma yaşamlarına Türkiye’de devam eden pilot, havaaracı bakım teknisyeni ve hava trafik kontrolöründen toplamda 538 katılımcının yer aldığı veri seti elde edilmiştir. Elde edilen veriler SPSS Statistics 23 ile SPSS AMOS 23 programı ile analiz edilmiştir. Analiz sonucu havacılık çalışanlarının mesleklerinin, gönüllü raporlama davranışları üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Buna göre hava trafik kontrolörlerinin, havaaracı bakım teknisyenleri ve pilotlara nazaran daha az gönüllü raporlamada bulundukları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada ayrıca ilgili havacılık çalışanlarının, yaklaşık %20’sinin gördükleri emniyetsiz durumlar ya da emniyeti arttırıcı önerilerle ilgili gönüllü raporlamada bulunmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak gerçekleştirilen korelasyon analizleri sonucuna göre, gönüllü raporlamamayı oluşturduğu düşünülen her bir alt boyutun birbirleriyle istatistiksel açıdan pozitif yönlü güçlü ilişkiler içinde olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Örgütsel Sessizlik, Gönüllü Raporlama, Havayolu Taşımacılığı, Havacılık Emniyeti, Organizational Silence, Voluntary Reporting, Air Transportation, Aviation Safety

EVALUATION OF PROFESSIONAL DIFFERENCES IN VOLUNTARY REPORTING BEHAVIOR IN AVIATION

Organizational silence is defined in the organizational behavior literature as preferring not to express the feelings, thoughts or ideas of the employees. This concept corresponds to voluntary non-reporting in the context of aviation safety. The aim of the study is to reveal whether professional differences play a role in the reporting behaviors of employees working in different aviation activities. In this context, a data set of 538 participants was obtained from pilots, aircraft maintenance technicians and air traffic controllers who continue their working lives in Turkey. The data was analyzed using the SPSS Statistics 23 and SPSS AMOS 23 programs. The analysis determined that the professions of aviation employees have an effect on voluntary reporting behaviors. Accordingly, it was concluded that air traffic controllers do voluntarily report less than aircraft maintenance technicians and pilots. The study also concluded that approximately 20% of relevant aviation employees did not voluntarily report unsafe situations or safety-enhancing recommendations. Furthermore, based on the findings of the correlation analyses, it was found that each sub-dimension, which is assumed to be voluntary non-reporting, is statistically positively and significantly related to each other.

Keywords:

Organizational Silence, Voluntary Reporting, Air Transportation, Aviation Safety,

PDF

___

Akbulut, Y. (2010). Sosyal Bilimlerde SPSS Uygulamaları. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
Aycan, Z. (2001). Paternalizm: Yönetim ve Liderlik Anlayışına İlişkin Üç Görgül Çalışma. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-26.
Bienefeld, N., & Grote, G. (2012). Silence That May Kill: When Aircrew Members Don't Speak Up and Why. Aviation Psychology and Applied Human Factors, 2(1), 1-10. doi:https://doi.org/10.1027/2192-0923/a000021
Bowen, F., & Blackmon, K. (2003). Spirals of Silence: The Dynamic Effects of Diversity on Organizational Voice. Journal of Management Studies, 40(6), 1393-1417. doi:https://doi.org/10.1111/1467-6486.00385
Brinsfield, C. T. (2009). Employee Silence: Investigation of Dimensionality, Development of Measures, and Examination of Related Factors. Ohio: The Ohio State University.
Chen, Y.-F., Metscher, D. S., Smith, M., Ramsay, J., & Mason, R. (2014). The Taiwan Civil Aviation Safety Reporting System in Aircraft Maintenance: An Evaluation of the Acceptance of Voluntary Incident Reporting Programs. International Journal of Professional Aviation Training & Testing Research, 6(1), 18-30.
Çakıcı, A. (2008). Örgütlerde Sessiz Kalınan Konular, Sessizliğin Nedenleri ve Algılanan Sonuçları Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 117-134.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları (3. b.). Ankara: Pegem Akademi.
Dyne, L. V., Ang, S., & Botero, I. C. (2003). Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice as Multidimensional Constructs. Journal of Management Studies, 40(6), 1359-1392. doi:https://doi.org/10.1111/1467-6486.00384
Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS (3. b.). California: SAGE Publications.
Gao, Y., Bruce, P. J., Newman, D. G., & Zhang, C. B. (2013). Safety Climate of Commercial Pilots: The Effect of Pilot Ranks and Employment Experiences. Journal of Air Transport Management, 17-24. doi:https://doi.org/10.1016/j.jairtraman.2013.04.001
Heinrich, H. W. (1959). Industrial Accident Prevention (4. b.). New York: McGraw-Hill Book Company, Inc.
IATA. (2022, Haziran 1). Air Passenger Numbers to Recover in 2024. IATA: https://www.iata.org/en/pressroom/2022-releases/2022-03-01-01/ adresinden alındı
IATA. (2022, Mart 2). IATA Releases 2021 Airline Safety Performance. IATA: https://www.iata.org/en/pressroom/2022-releases/2022-03-02-01/ adresinden alındı
ICAO. (2013). Safety Management Manual, 9859 AN/474 (3. b.). Montreal: International Civil Aviation Organization.
Ison, D. C. (2015). Comparative Analysis of Accident and Non-Accident Pilots. Journal of Aviation Technology and Engineering, 4(2), 20-31.
Janic, M. (2000). An Assessment of Risk and Safety in Civil Aviation. Journal of Air Transport Management, 6, 43-50.
Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS23 Uygulamalı İstatiksel Analizler (1. b.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Liao, M.-Y. (2015). Safety Culture in Commercial Aviation: Differences in Perspective Between Chinese and Western Pilots. Safety Science, 79, 193-205. doi:https://doi.org/10.1016/j.ssci.2015.05.011
Milliken, F. J., Morrison, E. W., & Hewlin, P. F. (2003). An Exploratory Study of Employee Silence: Issues that Employees Don’t Communicate Upward and Why. Journal of Management Studies, 40(6), 1453-1476. doi:https://doi.org/10.1111/1467-6486.00387
Moon, W.-C., Yoo, K.-E., & Choi, Y.-C. (2011). Air Traffic Volume and Air Traffic Control Human Errors. Journal of Transportation Technologies, 1, 47-53. doi:https://doi.org/10.4236/jtts.2011.13007
Morrison, E. W., & Milliken, F. J. (2000). Organizational Silence: A Barrier to Change and Development in a Pluralistic World. Academy of Management Review, 25(4), 706-725. doi:https://doi.org/10.5465/amr.2000.3707697
Özgan, H., & Külekçi, E. (2012). Öğretim Elemanlarının Sessizlik Nedenleri ve Üniversitelerine Etkileri. E-International Journal of Educational Research, 3(4), 33-49.
Perlow, L., & Williams, S. (2003). Is Silence Killing Your Company? Harvard Business Review, 52-59.
Reason, J. (1997). Managing the Risks of Organizational Accidents. America: Ashgate.
SHGM. (2020). Faaliyet Raporu. Ankara: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü.
Skybrary. (2019, Eylül 23). Skybrary: https://www.skybrary.aero/index.php/Pilot-Controller_Communications_(OGHFA_BN) adresinden alındı
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6. b.). New Jersey: Pearson Education.
TOBB. (2020). Türkiye Sivil Havacılık Meclisi 2019 Yılı Sektör Raporu. Ankara: TOBB.
Ünder, İ. (2016). Havacılıkta Örgütsel Sessizlik: Havaaracı Bakım Personelinin Raporlamada Bulunmamalarının Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ünder, İ. (2022). Havacılıkta Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Algıları ile Gönüllü Raporlamada Bulunmama Arasındaki İlişki. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ünder, İ., & Gerede, E. (2021a). Silence in Aviation: Development and Validation of a Tool to Measure Reasons for Aircraft Maintenance Staff not Reporting. Organizacija Journal of Management, Informatics and Human Resources, 54(1), 3-16. doi:DOI: 10.2478/orga-2021-0001
Ünder, İ., & Gerede, E. (2021b). Silence in the Tower: Analysing the Reasons of Air Traffic Controllers Avoiding Voluntary Reporting. Aviation, 25(3), 129-139. doi:https://doi.org/10.3846/aviation.2021.14540
Wood, R. H. (2003). Aviation Safety Programs, A Management Handbook (3. b.). America: Jeppesen.