KAPİTALİST KRİZLERİN FİNANSAL DÖNÜŞÜMÜ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Bu çalışma, kapitalizmin krizlere içkin yapısının finansallaşma ile beraber geçirdiği dönüşümü ve finansal krizlerin arkasındaki işleyişi incelemektedir. Kapitalist iktisadi yapının koşullara göre değişim gösteren dinamik yapısı, tarihsel süreç içerisinde farklı aşamalarda ortaya çıkmaktadır. Bu dinamik yapının temel hareket noktası sermaye birikim sürecinin devam etmesidir. Sermayenin kaçtığı son alan ise finansallaşmadır. Finansallaşma, kapitalizmi yeni bir dönüşümün eşiğine getirirken aynı zamanda krizlerin biçimini de değiştirmektedir. Böylelikle krizler kendini finansal piyasalarda göstermekte, süresi ve etkisi de çok daha derin hissedilmektedir. Çalışmada, finansal krizlerin açıklanmasında Minskyen bir yaklaşım kullanılarak, istikrarın istikrarsızlık yaratmasının altındaki nedenler üzerinde durulmaktadır. Özellikle, krizlerin arkasındaki kapitalist eğilimler ve ideoloji-iktisat ilişkisi ön plana çıkarılmaktadır. Çalışmada bu bağlamda kalınarak; kapitalizmin krizleri ve finansallaşması, Glass-Steagall Yasası ve Minsky Anı incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kapitalizm, Finansallaşma, Kriz, Minsky Anı, Glass-Steagal Yasası

A STUDY ON FINANCIAL TRANSFORMATION OF THE CAPITALIST CRISES

This study examines the transformation of the structure of capitalism that emerged with financialization. In this direction, the process behind the financial crises is explained. The dynamic structure of the capitalist economic structure has emerged at different stages in the historical process. This dynamic structure is depends on capital accumulation, and capital finally escaped to the field of finance. Financialization is transforming capitalism and changing the form of crises. Thus, crises occur in financial markets. In addition, the duration and impact of financial crises are felt much more deeply. In the study, a Minskyan approach is used to explain financial crises and the reasons behind the instability of stability are emphasized. In particular, the capitalist tendencies behind the crises and the relationship between ideology and economy come to fore. Staying in this context in the study; crises and financialization of capitalism, Glass-Steagall Law and Minsky Moment are examined.

Keywords:

Capitalism, Financialization, Crisis, Minsky Moment, Glass-Steagall Law,

PDF

___

Akalın, U.S. (2011). Sunuş, U.S. Akalın (Hzl. ve Çev.). Marx’ın Kriz Teorisi 1. Kitap içinde (s. 7-15). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
Akbaş, M. E. (2017). 1800’lerin Küresel Krizleri, Büyük Depresyon ve 2008 Krizi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 77-127.
Akçay, Ü. & Güngen, A. R. (2014). Finansallaşma, Borç Krizi ve Çöküş. İstanbul: NotaBene Yayınları.
Akyuz, Y. (2008). Managing financial instability in emerging markets: a keynesian perspective (No. 2008/4). Discussion Paper.
Albert, M. (1993). Capitalism Against Capitalism. London: Whurr Publishers.
Arrighi, G. (1978). Towards a Theory Of Capitalist Crisis. New Left Review, 111(3), 3-24.
Bhaskar, R. (1989). The Possibility of Naturalism: A Philosophical Critique of The Contemporary Human Sciences. 2nd edition, Harvester Wheatsheaf.
Bocutoğlu, E. (2010). Hyman P. Minsky’nin Konjonktür Teorisi 2007-2010 Küresel Krizini Açıklamaya Uygun mu? Heterodoks Bir Değerlendirme. Bankacılar Dergisi, 75, 3-33.
Bocutoğlu, E. (2014). ABD’de 1933 Glass-Steagall yasasının yürürlükten kaldırılması 2007 küresel finansal krizini tetikledi mi?: Karşılaştırmalı bir değerlendirme. Bankacılar Dergisi, 90, 83-111.
Crawford, C. (2011). The repeal of the Glass-Steagall Act and the current financial crisis. Journal of Business & Economics Research (JBER), 9(1).
Curtis, N. (2015). Idiotism: Capitalism And The Privatisation Of Life. (Çev. M. Ratip). İstanbul: İletişim Yayınları. Dinar, G. B. (2018). Kapitalizmin krizlerini Mınsky’nin finansal istikrarsızlık hipotezi çerçevesinde anlamak. Yildiz Social Science Review, 4(2), 167-186.
Dowd, D. (2006). Capitalism and its Economics: A Critical History. (Çev. C. Gerçek). İstanbul: Yordam Kitap.
Duménil, G. & Lévy, D. (2001). Costs And Benefits Of Neoliberalism. A Class Analysis. Review Of International Political Economy, 8(4). 578-607.
Duménil, G. & Lévy, D. (2011). The Crisis Of Neoliberalism. Harvard University Press.
Durmuş, M. (2013). Kapitalizmin Krizi: Küresel Krizin Eleştiritel Bir Çözümlemesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
Epstein, G. (2002). Financialization, rentier ınterests, and central bank policy. Department of Economics and Political Economy Research Institute (PERI) Conference, University of Massachusetts, Amherst.
Fisher, I. (1933). The Debt-Deflation Theory Of Great Depressions. Econometrica, 1.
Flanders, M. J. (2015). It’s not a Minsky moment, it’s a Minsky era, or: İnevitable instability. Econ Journal Watch, 12(1), 84-105.
Foster, J. B. (2010). The Age Of Monopoly-Finance Capital, Monthly Review, 61(9).
Foster, J. B. & McChesney, R. W. (2009). Monopoly-finance capital and the paradox of accumulation. Monthly Review, 61(5).
Goodnight, G. T. & Green, S. (2010). Rhetoric, risk, and markets: the dot-com bubble. Quarterly Journal Of Speech. 96(2), 115-140.
Hall, P. & Soskice, D. (2001). An introduction to varieties of capitalism. P. Hall, ve D. Soskice (Ed.). Varieties Of Capitalism And İnstitutional Complementarities içinde (s. 1-71). Oxford University Press.
Harvey, D. (2012). Sermaye Muamması: Kapitalizmin Krizleri. (Çev. S. Savran). İstanbul: Sel Yayıncılık.
Hilferding, R. (1981). Finance Capital: A Study of the Latest Phase of Capitalist Development. London: Routledge.
Itoh M. & Lapavitsas, C. (1999). Political Economy of Money and Finance. London: Palgrave Macmillan.
Jackson, G. & Deeg, R. (2006). How many varieties of capitalism? Comparing the comparative institutional analyses of capitalist diversity. MPIfG Discussion Paper.
Keohane, R. O. & Nye, J. S. (2011). Power and Interdependence, Longman Classics in Political Science. Cambridge: Pearson Publisher.
Keynes, J.M. (1973). The General Theory of Employment, Interest, and Money. London: Macmillan.
Kindleberger, C. P. & Aliber, R. Z. (2005). Manias, Panics, and Crashes: A History Of Financial Crises. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
Knell, M. (2015). Schumpeter, Minsky and the financial instability hypothesis. Journal Of Evolutionary Economics, 25(1), 293-310.
Kregel, J. (2008). Minsky's cushions of safety: Systemic risk and the crisis ın the us subprime mortgage market. Public Policy Brief, No. 93, Levy Economics Institute Of Bard College.
Lapavitsas, C. (2010). Financialised Capitalism: Crisis and Financial Expropriation. C. Lapavitsas (Ed.). Financialisation in Crisis içinde (s 15-51). Boston: Brill.
Lapavitsas, C. (2013). The financialization of capitalism: Profiting without producing. City, 17(6), 792-805.
Maito, E. E. (2014). The historical transience of capital: The Downward trend in the rate of profit since XIX Century. MPRA, Paper No. 55894.
Marx, K. (1996a). Capital Vol. I. Edited by Friedrich Engels. Moscow: Progress Publishers.
Marx, K. (1996b). Capital Vol. III, Edited by Friedrich Engels. New York: International Publishers.
Minsky, H.P. (1992). The Financial Instability Hypothesis. The Jerome Levy Economics Institute of Bard College, Working Paper 74.
Minsky, H. P. (1992). Schumpeter and Finance. Hyman P. Minsky Archive, Paper 280. https://digitalcommons.bard.edu/hm_archive/280
Minsky, H. P. (2008). Stabilizing An Unstable Economy. New York: Mcgraw-Hill.
Mitchell, W. C. (1913). Business Cycles (Vol. 3). University of California Press.
Neal, L. & White, E. N. (2012). The glass–steagall act in historical perspective. The Quarterly Review Of Economics And Finance, 52(2), 104-113.
Orhangazi, Ö. (2008). Keynesgil finansal düzenlemelerden finansallaşmaya: İktisat literatürü ve ABD ekonomisinin finansallaşmasına tarihsel bir bakış. ODTÜ Gelişme Dergisi, 35 (Haziran), 133-159.
Orhangazi, Ö. (2017). Günümüz Kapitalizminde Finansın Rolü Üzerine Birkaç Not. İktisat ve Toplum Dergisi, (86), 33-39.
Palley, T. I. (2009). The Limits Of Minsky's Financial İnstability Hypothesis As an Explanation Of The Crisis. IMK Working Paper, No 11.
Pollin, R. & Heintz, J. (2013). Study of US Financial System. Financialisation, Economy. Society & Sustainable Development, (FESSUD) Project.
Roberts, M. (2016). The Long Depression: Marxism And The Global Crisis Of Capitalism. Haymarket Books.
Samuelson, P. (1976). Economics. New York: McGraw- Hill.
Savran, S. (2013). Üçüncü Büyük Depresyon: Kapitalizmin Alacakaranlığı. Yordam Kitap.
Schumpeter, J. A. (2003). Capitalism, Socialism and Democracy. London and New York: Routledge.
Shaikh, A. (2018). Kapitalizm, Rekabet-Çatışma ve Bunalımlar. (Çev. Ü. Şenesen). Kırmızı Yayınları.
Shaikh, A. & Tonak, E. A. (2012). Milletlerin Zenginliğinin Ölçülmesi: Ulusal Hesapların Ekonomi Politiği. Yordam Kitap.
Smith, M. E. & Butovsky, J. (2012). Profitability and the roots of the global crisis: Marx’s ‘law of the tendency of the rate of profit to fall’and the US economy, 1950–2007. Historical Materialism, 20(4), 39-74.
Tavasci, D. & Toporowski, J. (2010). Introduction, D. Tavasci ve J. Toporowski (Ed.). Minsky, Crisis And Development içinde (s. 1-15). Springer.
Tsoulfidis, L. & Paitaridis, D. (2019). Capital intensity, unproductive activities and the great recession in the US economy. Cambridge Journal Of Economics, 43(3), 623-647.
Uçak, A. (2015). Finansallaşan kapitalizmin başarısızlığı. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(1), 141-154.
Whalen, C. J. (2008). The credit crunch: A Minsky moment, Studi E Note Di Economia, 13(1), 3-21.
Whalen, C. J. (2012). Money Manager Capitalism. In Handbook Of Critical Issues in Finance. Edward Elgar Publishing.
Wray, L. R. (2011). Financial Keynesianism and Market Instability. Levy Economics Institute of Bard College.
Wray, L. R. (2011). Minsky's money manager capitalism and the global financial crisis. International Journal Of Political Economy, 40(2), 5-20.
Wray, L. R. (2016). Why Minsky Matters: An Introduction to the Work of a Maverick Economis. Princeton University Press.
Yılmaz, E. (2020). Understanding Financial Crises. Routledge.
Yalman, G. (2019). Neoliberalizm, kriz ve devlet. Mülkiye Dergisi, 43(1), 185-192.