Kamu Görevlilerinin Kıyafet Özgürlüğü Üzerine Düşünceler

Kıyafet özgürlüğü bireyin renk, form, stil ve modaya göre kısmen ya da tamamen giyinmesi, süslenmesi ve dış görünüşüne şekil vermesidir. Doğası gereği her birey kıyafet özgürlüğüne sahiptir. Bireyin kendi dış görünüşünü belirleyebilmesi kişiliğinin ve kimliğinin oluşumu için çok önemlidir. Kural olarak kamu görevlileri de kıyafet özgürlüğünden yararlanabilmektedir. Buna karşın, kamu görevlilerinin tarafsız ve yansız dış görünüşlerinin olması gerekmektedir. Bu nedenle, kamu görevlilerinin bir siyasi ya da felsefi düşünce lehine ya da aleyhine olabilecek kıyafetleri konusunda kısıtlamaya gidilebilir. Kamu görevlilerinin kıyafet özgürlüğünün kısıtlanmasında adil bir dengenin kurulması kaçınılmazdır. Bu dengenin sağlanabilmesi için kısıtlamanın demokratik toplumun gereklerine ve ölçülülük ilkesine uygun olması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kıyafet Özgürlüğü, Kamu Görevlileri, Bireysel Otonomi, Demokratik Toplum, İnsan Haklarının Kısıtlanması, Danıştay

Freedom of dress for a person is to get dressed in whole or in part and to decorate or to shape her appearance in respect to colours, forms, styles or fashion. By its very nature, each individual is entitled to freedom of dress. The determination of appearance is very important for the formation of an individual’s personality and identity. As a rule, public officials are able to benefit from freedom of dress. However, it is necessary for public officials to have impartial and neutral appearance. Accordingly, dress regarded in favour of or against a political or philosophical opinion can be restricted. It is mandatory to establish a fair balance in the restriction of freedom of dress for public servants. The restriction need to be conformed to necessities of a democratic society and the principle of proportionality to be able to redress the balance.

Keywords:

Freedom of Dress, Public Officials, Individual Autonomy, Democratic Society, Restriction of Human Rights, the Council of State,

PDF

___

Akyılmaz, Bahtiyar, Sezginer, Murat ve Kaya, Cemil, Türk İdare Hukuku, 3. baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2012.
Aldanmaz, Orhan, “İnsan Onuru Işığında Kişisel Özerklik Ve Yerellik İlkesi”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt 14, sayı 1-2, 2010, s. 79-109.
Allport, Alan, Freedom of Speech, Philadelphia, Chelsea House Publishers, 2003.
Baloğlu, Hikmet, Açıklamalı Devlet Memurları Kanunu, Ankara, Nam Matbaası, 1970.
Barendt, Eric, Freedom of Speech, 2. baskı, Oxford, Oxford University Press, 2005.
Çağlayan, Ramazan, İdare Hukuku Dersleri, 2. baskı, Ankara, Adalet Yayınevi, 2014.
Demitchell, Todd A. ve Fossey, Richard, The Challenges of Mandating School Uniforms in the Public Schools: Free Speech, Research, and Policy, Maryaland, Rowman&Littlefield, 2015.
Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara, Doğuş Matbaası, 1970.
Duran, Lütfi, İdare Hukuku Ders Notları, İstanbul, Fakülteler Matbaası, 1982.
Durmuş, A. Alper, Memur Disiplin Hukuku, 8. baskı, Ankara, Adalet Yayınevi, 2012.
Entwistle, Joanne, “The Dressed Body”, Joanne Entwistle ve Elizabeth Wilson (Ed.), Body Dressing, Oxford, Berg Publishers, 2001.
Ertürk, Nilay, “Moda Kavramı, Moda Kuramları ve Güncel Moda Eğilimi Çalışmaları”, Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, cilt 4, sayı 7, 2011, s. 1-32.
Foster, Steve, Human Rights and Civil Liberties, 3. baskı, Harlow, Pearson, 2011.
Giritli, İsmet ve diğerleri, İdare Hukuku, 5. baskı, İstanbul, Der Yayınları, 2012.
Gözler, Kemal, İdare Hukuku, cilt 2, Bursa, Ekin Kitabevi Yayınları, 2003.
Gözübüyük, A. Şeref ve Tan, Turgut, İdare Hukuku, cilt 1, 8. baskı, Ankara, Turhan Kitabevi, 2011.
Harris, D. J. ve diğerleri, Law of the European Convention on Human Rights, 3. baskı, Oxford, Oxford University Press, 2014.
Kaboğlu, İbrahim Ö., Özgürlükler Hukuku, 6. Baskı, Ankara, İmge Kitabevi, 2002.
Kalabalık, Halil, İnsan Hakları Hukuku, 3. baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2013.
Karaosmanoğlu, Fatih, Tarihin Başlangıcı: Uluslararası İlişkiler, Haklar ve Özgürlükler, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2008.
Korff, Douwe, Yaşam Hakkı: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Kılavuz Kitap, 4. baskı, İstanbul, Beta Basım, 2003.
Kurt, Hayrettin, “İnanç Özgürlüğü Bağlamında Dini Sembollerin Kullanımının Mukayeseli Hukuk Bakımından Değerlendirilmesi”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt 17, sayı 1-2, 2013, s. 201-232.
Limoncuoğlu, S. Alp, “Türban sorununun hukuksal boyutu anayasal değişiklik çözüm olur mu?”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, sayı 75, 2008, s. 138-163.
Macioce, Fabio, “A Philosophical Analysis of Individual Self-Determination”, ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, cilt 5, sayı 2, 2012, s. 44-71.
Maslow, Abraham H., “A Theory of Human Motivation”, Psychological Review, cilt 50, 1943, s. 370-396.
Melkonian, Harry, Freedom of Speech and Society: A Social Approach to Freedom of Expression, New York, Cambria Press, 2012.
Metin, Yüksel, Ölçülülük İlkesi: Karşılaştırmalı Bir Anayasa Hukuku İncelemesi, Ankara. Seçkin Yayıncılık, 2002.
Neal, Eric J., “The Ninth Circuit’s “Hybrid Rights” Error: Three Losers Do Not Make a Winner in Thomas v. Anchorage Equal Rights Commission”, Seattle University Law Review, Sayı 24, 2000, s. 169-186.
Orhun, Hayri, Türkiye’de Devlet Memurlarının Hukuki Rejimi, İstanbul, R. Zelliç Basımevi, 1946.
Özcan, Hüseyin, Ansiklopedik Hukuk Sözlüğü, 7. baskı, İstanbul, Alfa Basım, 1993.
Özyörük, Mukbil, Devlet Memurlarının Hürriyetleri (Mukayeseli Etüt), Ankara, Güzel Sanatlar Matbaası, 1956.
Ramachandran, Gowri, “Freedom of Dress: State and Private Regulation of Clothing, Hairstyle, Jewelry, Makeup, Tattoos and Piercing”, Maryland Law Review, cilt 66, sayı 1, 2007, s. 11-93.
Reisoğlu, Safa, Uluslararası Boyutlarıyla İnsan Hakları, İstanbul, Beta Basım, 2001.
Sadurski, Wojciech, Freedom of Speech and Its Limits, Dordrecht, Kluwer Academic Publishers, 1999.
Sancaktar, Oğuz, İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı, 4. baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2014.
Soper, Kate, “Dress Needs: Reflections on the Clothed Body, Selfhood and Consumption”, Joanne Entwistle ve Elizabeth Wilson (Ed.), Body Dressing, Oxford, Berg Publishers, 2001.
Turan, Namık Sinan, “16. Yüzyıldan 19. Yüzyıl Sonuna Dek Osmanlı Devletinde Gayrı Müslimlerin Kılık Kıyafetlerine Dair Düzenlemeler”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, cilt 60, sayı 4, 2005, s. 239-267.
Ulusoy, Ali, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Üniversitelerde Türban Yasağına İlişkin Kararları Üzerine Notlar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt. 53, sayı 4, 2004, s. 125-134.
Uygun, Oktay, “Demokrasinin Çoğunlukçu ve Çoğulcu Modelleri İki Bin Beş Yüz Yıllık Bir Tartışmanın Analizi”, Sibel İnceoğlu (Ed.), Çoğulcu Demokrasi Çoğunlukçu Demokrasi İkilemi ve İnsan Hakları Toplantı, Ankara, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, 2011.
Uzuntaş, Ayşe, “Etkili İletişim: Anlatabilmek ve Anlayabilmek”, Kastamonu Eğitim Dergisi, cilt 21, sayı 1, 2013, s. 11-30.
Yavuz, Bülent, “Çoğulcu Demokrasi Anlayışı ve İnsan Hakları”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt 13, sayı 1-2, 2009, s. 283-302.
Yıldırım, Turan ve diğerleri, İdare Hukuku, 5. baskı, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2013.
Yılmaz, Ejder, Hukuk Sözlüğü, 7. baskı, Ankara, Yetkin Basımevi, 2002.
Yılmaz, Metin, “Emevî ve Abbasî Dönemi Resmi Kıyafetleri”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 26-27, 2008, s. 234-266.