Trabzon' da yetiştirilen mahalli karayemiş (Prunus laurocerasus L.) tiplerinin pomolojik ve fenolojik özellikleri

Bu çalışma 1999-2001 yılları arasında, Trabzon ili Merkez ilçede yetiştirilen mahalli karayemiş (Prunus laurocerasus L.) tiplerinin pomolojik özelliklerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür Çalışma sonucunda, birbirinden farklı özelliklere sahip olduğu anlaşılan ve farklı şekillerde değerlendirilen 17 tip saptanmıştır. Tiplerde salkım ağırlığının 19.79-103.28 g, salkımda ortalama meyve sayısının 7.80-22.85. meyve ağırlığının 2.06-6.79 g, çekirdek ağırlığının 0.27-0.52 g, suda çö/.ünür kuru madde miktarının % 13.50-26.67 ve sitrik asit cinsinden toplam asilliğin % 0.127-0.291 olduğu saptanmıştır. Tiplerde tanı çiçeklerime tarihi 20 Şubattan 25 Nisana ve hasat periyodu 5 Temmuzdan 15 Ekime kadar değişmiştir. Belirlenen tipler yörede özellikle sofralık, reçellik, turşuluk ve kurutmalık olarak değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Prunus laurocerasus, pomolojik özellikler, fenoloji, meyve ağırlığı, çözünebilir katı madde, hasat

Pomological and phenological traits of local cherry laurel (Prunus laurocerasus L.) types grown in Trabzon province of Turkey

This study was carried out pomological and phenological traits of local cherry laurel (Pmnus laurocerasus L.) types which are grown in Center of Trabzon province in 1999-200 [growing period. As a result of this study, 17 local cherry laurel types were determined. In these types, cluster weight, fruit number per cluster, fruit weight, stone weight, soluble solid contents and titrable acidity properties were found to be 19.79-103.28 g, 7.80-22.85, 2.06-6.79 g, 0.27-0.52 g, 13.50-26.67 % and 0.127-0.291 %, respectively. In these types, blossoming date varied from 20 February to 25 April, and harvesting period from 5 July to 15 October. These types were consumed especially, fresh, dried, in jams or pickled in that location.

Keywords:

Prunus laurocerasus, pomological characteristics, phenology, fruit weight, soluble solids, harvesting,

___

Ağaoğlu, Y.S.; Çelik, H.; Çelik, M.; Fidan, Y.; Gülsen, Y.; Günay, A.; Halloran, N.; Koksal, A.İ. ve Yanmaz, R., 1995. Genel Bahçe Bitkileri. AÜZF. Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No: 4, Ankara, 369 s.
Alğozzini, J.M., 1987. Prunus laurocerasus Otto Luyken1. American Nurseryman, 166:6
Anonymous, 1988. Kent İçi Ağaçlandırmalarında Kullanılan Ağaç, Çalı Ve Sarılıcı Türlerin Seçimi Kılavuzu. İ.Ü. Orman Fak. Yay. İstanbul.
Anonymous, 1999. Tarımsal Yapı (Üretim, Fiyat, Değer). DİE, Ankara
Anonymous, 1995. Karayemiş. Gıda Teknolojisi ve Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Raporu. P.O. Box 3-16036 Hürriyet-Bursa.
Anşin, R. ve Özkan, Z.C., 1993. Tohumlu Bitkiler (Spermatophyta). Odunsu Taksonlar. K.T.Ü. Orman Fak. Genel Yayın No: 167, Fakülte Yayın No: 19, Trabzon, 512 s.
Baytop, A., 1978. Tıbbi Bitkiler Atlası. İ.Ü. Eczacılık Fak. Yay. No:26, İstanbul.
Eyüpoğlu, I.Z., 1987. Anadolu Halk İlaçlan. Geçit kitabevi No: 16, İstanbul.
Gökmen, 1988. Kapalı Tohumlular (Angiospermae) Orman Bakanlığı yay.
Güven K.L. ve Geçgil, T.H., 1961. Taflan Suyu Hazırlanması Hakkında. Eczacılık Bülteni No:3, s:117
Heywood, V.H., 1978. Flowering Plants of The World. Oxford Univ. Press. Oxford.
Hilger R.R.,1988. Hilger's Cherry Laurel. Plant patent - United States Patent and Trademark Office. (ABBREV TITLE = Plant Pat U S Pat Trademark Off) Oct 25, 1988. (6350)
İslam, A. ve Bostan, S.Z., 1996. Ümitvar Bir Meyve, Karayemiş . Ziraat Mühendisliği Dergisi, Sayı 291, sayfa 21.
İslam, A. ve Odabaş, F., 1996. Vakfıkebir ve Çevresinde Yetiştirilmekte Olan Karayemişlerin (Prunus laurocerasus L.) Seleksiyon Yoluyla Islahı-1. YYÜZF Tarım Bilimleri Dergisi, 6(4): 147-158.
Karadeniz, T. ve Kalkışım, Ö., 1996. Akçaabat'ta Yetiştirilen Karayemiş (Prunus laurocerasus L.) Tiplerinde Seleksiyon Çalışması, YYÜZF Dergisi 6(1): 147-153.
Kasaplıgil, B., 1947. Kuzey Anadolu'da Botanik Geziler. Tarım Bak. Orman Genel Müd. Yayınları Özel sayı, No; 32, İstanbul.
Kayacık, 1984, Park Ve Bahçe Ağaçlarının özel Sistematiği. İ.Ü. Orman Bak. Yay. (3);52-54
Leung, A.Y. ve Foster, S., 1996. Encyclopedia of Common Natural Ingredients in Food. Drugs, and Cosmetics, ed. 2 (Ency Cnatln).
Özbek, 1978. Genel Meyvecilik. Ankara Üniv. Basımevi, Ankara. 386 s
Tazegül, E., 1988. Dictionary of Agricultural Science. Printed by Reform Press, İzmir.
Tsiklauri, 1975. Anthocyanins of Cherry Laurel (Laurocerasus officinalis Roem) Fruit. Soobshch Akad Nauk Gruz 79(1): 177-180
Ülkümen, L., 1973. Bağ-Bahçe Ziraatı. Atatürk Üniversitesi Yayınları. No: 275, Zir.Fak.Yay. No: 128, Ders Kitapları Serisi No: 22, Atatürk Üniv. Basımevi, Erzurum, 415 s.
Yiğit, H., 2001. Sarılık. Semerkant Aylık Dergi, Şubat 2001, s 21.
Zeybek, 1960. Türkiye'nin Tıbbi Bitkileri. Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi. Ege Üniv. Tıp Fak. Yay. No:8