Farklı gelişim dönemlerinde çiçek tomurcuğu almanın Muscari armeniacum Leichtlin ex Baker’in soğan ve bitki gelişimi üzerine etkileri
Türkiye’nin büyük bir bölümünde doğal yayılış gösteren üzüm sümbülü (Muscari armeniacum Leichtlin ex Baker), Liliaceae familyasına bağlı soğanlı bitkilerden birisidir. Soğanlarının çiçek açabilmesi için belli bir çevre uzunluğunda olması gerekir. Bu çalışma; farklı gelişim dönemlerinde çiçek tomurcuğu alma uygulamalarının üzüm sümbülü gelişimi üzerine etkilerini saptamak için Aralık 2015-Mayıs 2016 tarihleri arasında yürütülmüştür. Bitkisel materyal olarak 7.5 cm çevre uzunluğundaki üzüm sümbülü soğanlarının kullanıldığı çalışma, saksı kültüründe yürütülmüş ve yetiştirme ortamı olarak torf + perlit (1:1; v/v) karışımı kullanılmıştır. Çalışmada; çıkışta çiçek tomurcuğu alma (D1), çiçek açmadan çiçek tomurcuğu alma (D2) ve kontol (K) olmak üzere 3 farklı gelişim döneminde çiçek tomurcuğu alma işlemi uygulanmıştır. Denemede; bitki ağırlığı, soğan çapı, yavru soğan sayısı, yaprak sayısı, yaprak uzunluğu, yaprak eni, yaprak kalınlığı, çiçek sapı uzunluğu, çiçek sapı çapı, çiçek salkım uzunluğu, salkımdaki çiçek sayısı ve çiçek salkım çapı incelenmiştir. Çiçek tomurcuğu alma uygulamalarının soğan çapı, yavru soğan sayısı, bitki ağırlığı, yaprak sayısı, yaprak uzunluğu, yaprak eni ve yaprak kalınlığı üzerine etkisi istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur. Soğan çapı değerleri 32.52 mm (D1), 32.87 mm (D2) ve 31.29 mm (K) olmuştur. Yavru soğan sayısı 4.96 adet (K) ile 6.06 adet (D2) arasında, yaprak uzunluğu 49.59 cm (D2) ile 50.93 cm (D1) arasında değişmiştir. Soğan çapı ve yavru soğan sayısı yönünden uç alma yapılan uygulamalarda daha yüksek değerler elde edilmiştir.
The effects of plucking flower bud on bulb and plant growth of Muscari armeniacum Leichtlin ex Baker in different developmental periods
Grape hyacinth (Muscari armeniacum Leichtlin ex Baker) is one of bulbous plants natural distributed in a large part of Turkey. Grape hyacinth belongs to Liliaceae family. Grape hyacinth bulbs must be in a certain circumference to be able to blossom. This study was conducted between December 2015 and May 2016 to determine the effects of plucking flower bud on grape hyacinth growing in different developmental periods. Grape hyacinth bulbs with a circumference of 7.5 cm were used as plant material. Peat + perlite (1:1; v/v) mixture was used as a growing media. The study was conducted in pot culture. In the study, flower bud was plucked in 3 different developmental periods. The flower bud was plucked as soon as it was seen in first treatment (D1). The flower bud was plucked under its receptacle before blooming in second treatment (D2). The flower bud was not plucked in the control (K). Plant weight, bulb diameter, bulblet number, leaf number, leaf length, leaf width, leaf thickness, pedicle length, pedicle diameter, raceme length, flower number in raceme, raceme diameter parameters were examined in the trial. The effect of plucking flower bud on bulb diameter, bulblet number, plant weight, leaf number, leaf length, leaf width and leaf thickness was statistically insignificant. The values of the bulb diameter were 32.52 mm (D1), 32.87 mm (D2) and 31.29 mm (K). The bulblet number ranged from 4.96 (K) to 6.06 (D2), leaf length between 49.59 cm (D2) and 50.93 cm (D1). In the treatments where flower bud plucked, higher bulb diameter and bulblet number were obtained.
___
- Avcı, M., 2005. Çeşitlilik ve endemizm açısından
türkiye’nin bitki örtüsü. İstanbul Üniversitesi Fen
Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, Sayı:13, 27-
55.
- Kahraman, Ö., 2016. Çiçek tomurcuğu almanın beyaz
zambak
soğan
gelişimi
üzerine
etkileri.
Bahçe:Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez
Araştırma Enstitüsü Dergisi, 45:1035-1038.
- Kahraman, Ö., 2017. Effects of the picking pedicle at
different stages on tulip growth. VIII International
Scientific Agriculture Symposium, Proceedings
Book, 861-866, October 05-08, Jahorina, Bosnia and
Herzegovina.
- Özhatay, N., 2013. Türkiye’nin süs bitkileri potansiyeli:
doğal monokotil geofitler. V. Süs Bitkileri Kongresi,
Cilt:1, 1-12, 06-09 Mayıs, Yalova.
- Pamay, B., 2004. Bitki materyali III-park ve bahçe
çiçeklerimizin çiçekleri. Orhan Ofset Basımevi, 214
s, İstanbul.
- Resmi Gazete. 2017a. Doğal çiçek soğanlarının doğadan
toplanması, üretimi ve ihracatına ilişkin yönetmelik.
Sayı:30014, 21 Mart Salı.
- Resmi Gazete. 2017b. Doğal çiçek soğanlarının 2018
yılı ihracat listesi hakkında tebliğ (Tebliğ No:
2017/49). 30 Aralık Cumartesi.
- Tübives. 2018. Türkiye bitkileri veri servisi.
(http://www.tubives.com/index.php?sayfa=1&tax_id
=9106 Erişim Tarihi:11.Temmuz 2018).
- Yücel, E. 2002. Çiçekler ve yerörtücüler I. Etam Matbaa
Tesisleri, 1. Baskı, 357 s, Eskişehir.