KKTC’de erişkin bireylerde psikoaktif madde kullanımının yaygınlığı, risk etkenleri ve madde kullanımına yönelik tutumların incelenmesi, 2003-2017

Amaç: Bu çalışmada 2017 yılında yapılan KKTC’de madde kullanım yaygınlığı araştırma sonuçları 2003, 2008,2013 ve 2015 araştırma verileri ile karşılaştırılarak KKTC’deki madde kullanımının seyri ve madde kullanımınayönelik tutumlar incelenmiştir. Yöntem: Bu çalışmanın evreni KKTC’de yaşayan, 18-65 yaşları arasındaki bireyler-dir. Bin kişilik örneklem yaş, cinsiyet ve coğrafi bölge kotaları göz önüne alınarak çok tabakalı rastgele örneklemyöntemiyle belirlenmiştir. Veriler Mayıs-Haziran 2017 tarihlerinde toplanmıştır. Çalışmada Avrupa Konseyi’nin‘Model Avrupa Anketi’ ve ‘Bağımlılık Yapıcı Maddeleri Kullanan Bireylere Yönelik Tutum Ölçeği’ kullanılmıştır.Madde yaygınlık verileri benzer yöntemle yapılan ve aynı anket formunun kullanıldığı 2003 (825 kişi), 2008 (804kişi) 2013 (1040 kişi) ve 2015 (994 kişi) yıllarında yapılmış araştırmalarla karşılaştırılarak verilmiştir. Bulgular:Çalışmada yaşam boyu en az bir kez sigara içme oranı %60.9, alkol kullanma oranı %63.5, yaşam boyu herhangibir diğer psikoaktif madde (DPM) kullanma oranı %14.9 ve yasa dışı madde kullanma oranı %11.7 olarak bulun-muştur. Esrar ve sentetik kannabinoidin en çok kullanılan yasa dışı maddeler olduğu görülmüştür. Yasa dışı maddekullanımında erkek olmak, genç olmak, Türkiye doğumlu olmak, yalnız yaşamak, dini önemsiz bulmak, sigara-alkolkullanmak ve sarhoş olmak risk etkenleri olarak belirlenmiştir. Madde kullanmayan bireylerin, madde kullanan kişilerile iletişim kurmaktan çekindikleri, ev arkadaşlığı veya arkadaşlık ilişkisi kurmak istemedikleri ve madde kullananbireyleri tehlikeli olarak algıladıkları saptanmıştır. Sonuçlar: Araştırma sonuçları, yasa dışı madde kullanımının2003-2017 yılları arasında KKTC’de hızla artan önemli bir sorun olduğunu göstermiştir. Çalışma sonucunda maddekullanımına yönelik daha olumlu ve olumsuz tutumların önleme programları hazırlanırken dikkate alınması gerektiğiortaya çıkmıştır. (Anadolu Psikiyatri Derg 2019; 20(3):277-286)

Prevalence of psychoactive substance use, risk factors and investigation of attitudes towards substance use among adult population in TRNC, 2003-2017

Objective: Present study compares the results of research on substance use prevalence in the TRNC in 2017 with the data of 2003, 2008, 2013 and 2015 researches, and examined the current attitudes towards substance use in the TRNC. Methods: The universe of this study consists of individuals aged 18-65 years living in the TRNC. The sample of 1000 people was determined by stratified random sampling method considering the age, sex and geographical region quotations. The data was collected in May and June 2017. The study's questionnaire was conducted by the Council of Europe's ‘Model Europe Survey’ and the ‘Attitude Scale for Individuals Who Use Addictive Substances’. Substance use prevalence data are given in comparison with the surveys conducted in 2003 (825 people), 2008 (804 people), 2013 (1040 people) and 2015 (994 people) using the same questionnaire. Findings: The rate of smoking at least once in life was 60.9%, the frequency of alcohol use was 63.5%, the rate of use of any other psychoactive substance (OPD) was 14.9% and the rate of illegal substance use was 11.7%. Cannabis and synthetic cannabinoid are the most commonly used illegal substances. Being male, being young, being born in Turkey, living alone, finding religious insignificant, use of alcohol-tobacco and being drunk have been identified as risk factors for the use illegal substances. Individuals who do not use substance have been found to be hesitant to communicate, live together or establish friendship with substance users and found to perceive substance users as dangerous. Conclusions: The results of the study show that the use of illegal substances is an important problem that increased rapidly in the TRNC between 2003 and 2017. As a result of the study, it was revealed that the positive and negative attitudes towards substance use should be taken into account when preparing preventive programs. (Anatolian Journal of Psychiatry 2019; 20(3):277-286)

___

  • Karakuş G, Evlice YE, Tamam L. Psikiyatri klini-ğinde yatan hastalarda alkol ve madde kullanım bozukluğu sıklığı. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2012; 37(1):37-48.
  • Sutherland I, Shepherd JP. Research report: social dimensions of adolescent substance use. Addiction 2001; 96:445-458.
  • Degenhardt L, Chiu WT, Sampson N, Kessler RC, Anthony JC, Angermeyer M, et al. Toward a global view of alcohol, tobacco, cannabis, and cocaine use: findings from the who world mental health survey. Plos Medicine 2008; 5:1053-1067.
  • TBMM. Madde Kullanımı ve Bağımlılığı ile Kaçak-çılığının Önlenmesi Alanlarında Tespit Edilen Sorunlar ve Çözüm Önerileri. TBMM Uyuşturucu Başta Olmak Üzere Madde Bağımlılığı ve Kaçak-çılığı Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu, Ankara, 2009.
  • Gulliver A, Farrer L, Chan JKY, Tait RJ, Bennett K, Calear AL, et al. Technology-based interven-tions for tobacco and other drug use in univesity and college students: a systematic review and meta-analysis. Addiction Science & Clinical Prac-tice 2015; doi: 10.1186/s13722-015-0027-4.
  • World Health Organization (WHO). Social deter-minants of health and well-being among young people: Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) study: international report from the 2009/2010 survey [Internet]. Copenhagen, 2012. 20 Şubat 2017 tarihinde http://www.euro.who.int /_data/assets/pdf_file/0003/163857/Social-determinants-of-health-and-well-being-among-young-people.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Amerikan Psikiyatri Birliği (APA). Ruhsal Bozuk-lukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, Beşinci Baskı (DSM-5), E Köroğlu (Çev.), Ankara: Hekim-ler Yayın Birliği, 2013.
  • Bektaş H. Psikoaktif Madde Batağı. İstanbul: Milli-yet Yayınları, 1991.
  • Ögel K. İnsan, Yaşam ve Bağımlılık. Tartışmalar ve Gerekçeler. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayın-cılık, 2001.
  • Uzbay IT. Bağımlılık yapan maddeler ve özellik-leri. MİSED (Türk Eczacıları Birliği Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi) 2009: 21(22):16-33.
  • Görgün S, Tiryaki A, Topbaş M. Üniversite öğren-cilerinde madde kullanma ve anneye bağlanma biçimleri. Anadolu Psikiyatri Derg 2010; 11:305-312.
  • Kuğu N, Akyüz G, Erşan E, Doğan O. Sanayi bölgesinde çalışan çıraklarda madde kullanımı ve etkileyen etmenlerin araştırılması. Anadolu Psiki-yatri Derg 2000; 1(1):19-25.
  • Ögel K, Tamar D, Çakmak D. Madde kullanımı sorununda Türkiye’nin yerine bir bakış. Türk Psiki-yatri Dergisi 1998; 9(4):301-307.
  • Young, J. Deviance. In P Worsley (Ed.), The New Introducing Sociology, third ed., Harmondsworth, Middlesex: Penguin, 1987, pp.407-450.
  • Leitner M, Shapland J, Wiles P. Drug Usage and Drugs Prevention: The Views and Habits of the General Public. London: HMSO, 1993.
  • Çırakoğlu OC, Işın G. Perception of drug addiction among Turkish university students: Causes, cures, and attitudes. Addict Behav 2005; 30(1):1-8.
  • Çakıcı M, Çakıcı E, Bekiroğulları Z, Tatlısu Ö. Kuzey Kıbrıs’ta Madde Kullanımının Yaygınlığı. Kıbrıs Türk Ruh Sağlığı Derneği Yayınları, Lefko-şa: Dört Renk Press, 2003.
  • 18.Çakıcı M, Tutar N, Cakici E, Karaaziz M, Eş A. The prevalence and risk factors of psychoactive drug use in Turkish Republic of Northern Cyprus: 2003-2013. Anatolian Journal of Psychiatry 2017; 18(2):99-107.
  • Çakıcı E, Keskindağ B, Karaaziz M, Çakıcı M. KKTC’de ilkokul öğrencileri arasında psikoaktif maddelerin kullanim yayginliklari ve risk etkenle-ri. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2017; 18(3):273.
  • Çakıcı M, Çakıcı E, Karaaziz M, Tutar N, Eş A. KKTC’de psikoaktif maddelerin kullanım yaygın-lıkları ve risk etkenleri. Bağımlılık Dergisi 2014; 15(4):159-166.
  • Çakıcı M. K.K.T.C.’de Uyuşturucu Madde Kullanı-mı. Lefkoşa: KKTC Başbakanlık Devlet Basımevi, 2000.
  • Census of Population. Social and Economic Characteristics of Population December 4, 2011. North Cyprus, State Institute of Statistics, Printing Division, 2011.
  • The Model European Questionnaire Survey Handbook. The Initial Inventory of Survey In-cluding Questions on Drug Availability. Lizbon: EMCDDA, 2001-2002.
  • Tansel B. Mersin Üniversitesi Öğrencilerinin Bağımlılık Yapıcı Maddelere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin, 2006.
  • Çakıcı M, Çakıcı E, Karaaziz M, Subaşı B, Bayramoğlu R, Taşçıoğlu G. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Psikoaktif Madde Kullanımının Yaygınlığı Raporu, 2015. KKTC Başbakanlık Psikoaktif madde ile Mücadele Komisyonu, Lefko-şa Psikiyatri Merkezi (LEPİM). KKTC Başbakanlık Devlet Basımevi, Lefkoşa, 2015.
  • Çakıcı M, Çakıcı E. KKTC Lise Gençliğinde Uyuşturucu Madde Kullanımının Yaygınlığı-1996. Lefkoşa: KKTC Başbakanlık Devlet Basımevi, 2000.
  • Çakıcı M, Çakıcı E. KKTC Lise Gençliğinde Uyuşturucu Madde Kullanımının Yaygınlığı-1999. Lefkoşa: KKTC Başbakanlık Devlet Basımevi, 2000.
  • Çakıcı M, Çakıcı E, Subaşı B. KKTC ortaokul öğrencileri arasında madde kullanım yaygınlığı. 8. Ulusal Sosyal Psikiyatri Kongresi Bilimsel Çalış-maları (28-31 Mayıs 2001, Lefkoşa), 2001, s.176-182, Lefkoşa.
  • Eş A. Lise Öğrencilerinde Sigara, Alkol ve Psiko-aktif Madde Kullanımı ile Stresle Başetme Yöntem ve Kontrol Odağı İlişkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Lefkoşa, Yakın Doğu Üniversitesi, 2015.
  • Çakıcı M, Çakıcı E, Eş A. KKTC lise gençliğinde uyuşturucu madde kullanımının yaygınlığı-2004. Anadolu Psikiyatri Derg 2010; 11:121-127.
  • Anderson P. Global use of alcohol, drugs and tobacco. Drug and Alcohol Review 2006; 25:489-502.
  • King BA, Dube SR, Tynan MA. Current tobacco survey. Am J Public Health 2012; 102(11): 93-99.
  • Fotouhi A, Khabazkhoob M, Hashemi H, Moham-mad K. The prevalence of cigarette smoking in residents of Tehran. Ach Iran Med 2009; 12(4):358-364.
  • Tong VT, Turcios-Ruiz RM, Dietz PM, England LJ.Patterns and predictors of current cigarette smoking in women and men of reproductive Agecuador, El Salvador, Guatemala and Hon-duras. Rev Panam Salud Publica 2011; 30(3):240-247.
  • Ögel K, Tamar D, Özmen E. İstanbul örnekle-minde sigara kullanım yaygınlığı. Bağımlılık Derg 2003; 4(3):105-108.
  • Bobak M, Gilmore A, McKee M, Rose R, Marmot M. Changes in smoking prevalence in Russia, 1996-2004. Tob Control 2006; 15:131-135.
  • Çakıcı M, Çakıcı E, Eş A, Ergün D. The prevalence and risk factors of substance use among univer-sity students in Turkish Republic of Northern Cyprus. Anatolian Journal of Psychiatry 2014; 15:108-115.
  • Maxwell JC, Tackett-Gibson M, Dyer J. Substance use in Urban and rural Texas school districts. Drugs: Education. Prevention and Policy 2006; 13(4):327-339.
  • Devaney LM, Reid G, Baldwin S. Prevalence of illicit drug use in Asia and the Pacific. Drug Alcohol Rev 2007; 26:97-102.
  • Chaloupka FJ, Weschler H. Price, tobacco control policies and smoking among young adults. Journal of Health Economics 1997; 16:359-373.
  • Boden JM, Fergusson DM, Horwood JL. Illicit drug use and dependence in a Newzealand birth cohort. Aust N Z J Psychiatry 2006; 40:156-163.
  • United Nation Office on Drugs and Crime. World Drug Report, 2008, 2014. http://www.unodc.org/documents/wdr/WDR_2008 /WDR_2008_ eng_web.pdf Mayıs 20, 2015.
  • Grigoryev A, Savchuk S, Melnik A, Moskaleva N, Dzhurko J, Ershov M, et al. Chromatography– mass spectrometry studies on the metabolism of synthetic cannabinoids JWH-018 and JWH-073, psychoactive components of smoking mixtures. J Chromatogr B Analyt Technol Biomed Life Sci 2011; 879:1126-1136.
  • Karaaziz M, Keskindağ B. Gençler arasında popüler psikoaktif madde: sentetik kannabinoid üzerine bir gözden geçirme. Klinik Psikiyatri Dergisi 2016; 19(3):137-144.
  • Çakıcı M, Ergün D, Çakıcı E, Onur Ç. The preva-lence and risk factors of substance use among high school students in Turkish Republic of Northern Cyprus, 1996-2015. Anatolian Journal of Psychiatry 2017; 18(5):428-437.
  • Lev-Ran S, Strat YL, Imtiaz S, Rehm J, Le Foll B. Gender differences in prevalence of substance use disorders among individuals with life time exposure to substances: results from a large representative sample. The American Journal on Addiction 2013; 22:7-13.
  • Boztaş MH, Arısoy Ö. Uçucu madde bağımlılığı ve tıbbi sonuçları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2010; 2(4):516-531.
  • EMCDDA. Handbook for surveys on drug use among the general population. Final Report, European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, 2002, Lisbon.
  • Morgan BD. Nursing Attitudes toward patients with substance use disorders in pain. Pain Manage-ment Nursing 2014; 15(1):165-175.
  • Gümüş İ, Kurt M, Emurat DG, Feyatörbay E. Lise öğrencilerinin madde bağımlılığı konusunda bilgi, tutum ve davranış düzeylerinin belirlenmesi. Ekev Akademi Dergisi 2011; 15(48):321-331.
Anadolu Psikiyatri Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-6631
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: -
Sayıdaki Diğer Makaleler

Bipolar tip I bozukluk hastalarında kişilik bozukluğu eş tanısının hastalığın gidişine etkileri

Burcu Rahşan ERİM, Recep Emre TAN, Rıdvan ÜNEY, Neşe ÜSTÜN

Erişkin DEHB olan ve olmayan madde bağımlılarında klinik özellikler, eş tanı ve işlevselliğin karşılaştırılması

Esin ERDOĞAN, Dursun Hakan DELİBAŞ

Ergenlerde somatizasyonun aleksitimi ve ruhsal sorunlarla ilişkisinin incelenmesi

MESUT YAVUZ, Burcu ERDUR, Merve IŞIK, Hayat BOĞDAY, Hazal Ezgi İNCE, Özlem KÖK, Arzu ÖNAL SÖNMEZ

Effects of comorbid personality disorders in bipolar type I disorder patients to disease course

RECEP EMRE TAN, BURCU RAHŞAN ERİM, Neşe ÜSTÜN, RIDVAN ÜNEY

En küçük klinik önemli değişim yaklaşımı ve psikiyatride kullanımı

Cengiz Han AÇIKEL

Pozitif psikoterapinin birincil ve ikincil yetenekleri açısından anksiyete bozukluğu olan ve olmayan yetişkinlerin karşılaştırılması

HÜLYA KÖK EREN, ALİ ERYILMAZ

Obsesif-kompulsif bozukluk hastalarında dissosiyasyon ve çocukluk çağı travmalarının sağlıklı gönüllülerle karşılaştırılması

Ceren Meriç ÖZGÜNDÜZ, Jülide KENAR GÜLER, ATİLLA TEKİN, ÖMER AKİL ÖZER, KAYIHAN OĞUZ KARAMUSTAFALIOĞLU

Erkek bipolar bozukluk hastaları ve sağlıklı eşlerinde cinsel işlevlerin değerlendirilmesi

Mehmet ARSLAN, Ali Metehan ÇALIŞKAN, Duygu GÖKTAŞ, İkbal İNANLI, Saliha ÇALIŞIR, İbrahim EREN

Temporomandibular dislocation secondary to modified electroconvulsive therapy

MESUT IŞIK, Gülşah ESİN

İntihar girişiminde bulunanlarda artmış nötrofil/lenfosit oranı

Medine Gıynaş AYHAN, Alper Adnan DAĞISTAN, Ceren ŞEN TANRIKULU, Şenay Yıldız BOZDOĞAN, İbrahim EREN