Bazı üzüm (Vitis vinifera L.) çeşitlerinin asma anaçları ile aşı tutma durumu ve fidan kalitesine etkileri üzerine araştırmalar

Aşılı asma fidanı üretiminde aşılanan çeliklerin aşı yerinde iyi kaynaşma sağlaması fidan randımanı ve kalitesi açısından çok önemlidir. Bu araştırma fidanlık şartlarında Datai, Danam, Ribol ve Lival üzüm çeşitlerinin 5 BB, 99 R, 110 R Amerikan asma anaçları ile aşı tutma, kök ve sürgün oluşturma, fidan randıman ve kalitesine etkilerini saptamak amacıyla 2000-2001 yıllarında yapılmıştır. Araştırma sonucunda aşılı asma fidanı üretimi için kullanılan anaç ve çeşitlerin fidan özelliklerine farklı etkilerde bulundukları istatistiksel olarak saptanmıştır. Sonuçta en iyi gelişmeyi S BB anacı üzerindeki kombinasyonlarda belirlenmiş ve l.boy aşılı asma fidan randımanı yönünden en yüksek değer Datal/5BB (%70), Datal/R99 (% 65) kombinasyonundan elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Vitis vinifera, bağcılık, anaçlar, aşılama, kallus, asma, çeşitler

Investigations on the effect of some grape (Vitis vinifera L.) varieties grafted on different rootstocks on the quality of grapevine saplings

Occurence of an excellent union in the garft zone of grafted cuttings is very important in terms of yield and quality of grafted grapevine saplings. This research was carried out under nursery conditions, in 2000-2001 'with the aim of determining the take ratio and root and shoot formation and quality of grapevine saplings of Datai, Danam, Ribol and Lival varieties grafted on American rootstocks 5 BB, 99 R and JlO R. According to the results, roatslock and cultivars used for grafted- rooted saplings created different effects on sapling's properties. As percentage of a result, the best growth was determined on all scions/5 BB combination, whereas, Datal/SBB (70 %) and Datal/99R (65 %) showed higher performances regarding the percentage of a first grade grafted grapevine saplings.

Keywords:

Vitis vinifera, viticulture, rootstocks, grafting, callus, grapevine, varieties,

PDF

___

Akman, İ. ye C. Ilgın. 1993. Aşılı asma fidanı üretiminde çimlendirmede kullanılan katlama materyalinin fidan randıman ve kalitesine etkisi. Bağcılık Araştırma Ens., Yayın No: 52. Manisa.
Alaçamlı, M. 1987. Bazı alman üzüm çeşitlerinin Ege bölgesinde kullanılan asma anaçları ile aşı tutma durumunun saptanması. Ege Ü. Fen Bilimleri E. İzmir (Yüksek lisans tezi).
Altındişli, A., S. Kara ve İ. Kısmalı. 1998. Tüpte ve kasada farklı ortamların fidan randımanı ve kalitesine etkileri. 4. Bağcılık Semp., Yalova, s: 217-221.
Anonim. 1983. 3981 Asma fidanı standardı. Türk Standartları Enstitüsü. Ankara.
Cangi, R. 1998. Asma fidanı gelişimine anaçların etkileri üzerine bir araştırma. 4. Bağcılık Semp. Yalova, s. 412-416.
Çelik, H. 1985. Aşılı köklü asma fidanı üretiminde başarıyı etkileyen etmenler. Türkiye I. Bağcılık Semp., Cilt 1, Tekirdağ, s. 139-153.
Çelik, H. 1998. Fidanlık şartlarında ve el ile çalışan aşı makineleriyle uygulanan farklı aşılama yöntemlerinin aşı da başarı üzerine etkileri. 4. Bağcılık Semp., Yalova, s. 362-376.
Çelik, H. ve Y. S. Ağaoğlu. 1980. Aşılı köklü asma fidanı üretiminde farklı çeşit/anaç kombinasyonlarının aşıda başarı üzerine etkileri. Ankara Ü. Z. F. Yıllığı 1979. Cilt: 29 (Fasikül l'den ayrı basım) Ankara.
Çelik, H. ve F. Odabaş. 1994. Bağcılıkta uyuşma ve afinite. Hasat Dergisi (ocak): 37-41.
Çelik, H. ve F. Odabaş. 1995. Farklı anaçlar üzerine aşılanan bazı üzüm üzerinde aşı tipi ve aşılama zamanlarının fidanların büyüme ve gelişmeleri üzerine etkileri. Türkiye II. Bahçe Bit.Kong. Cilt II. Adana. s. 464-468.
Çetinkaya, H. 1995. Bazı üzüm çeşitlerinin aşılı köklü fidanlarında anaç ve kalemin fidan kalitesine etkileri üzerine araştırmalar. Ege Ü. Fen Bilimleri Ens. İzmir. (Basılmamış yüksek lisans tezi).
Doğan, A. 1996. Aşılı asma fidanı üretiminde IBA, NAA ve plastik malç uygulamalarının fidan randıman ve kalitesine etkileri üzerinde bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üni. Fen Bilimleri Ens. Van. (Basılmamış doktora tezi).
Doğan, A., R. Cangi ve T. Yarılgaç. 2000. Aşılı asma fidanı üretiminde aşı kaleminin IBA uygulamasının kallus oluşumu ve kaynaşmasının gelişimi üzerine etkileri. II. Ulusal Fidancılık Semp. Ödemiş, s. 48.
Ecevit, F. ve N. Baydar. 2000. Aşılı asma fidanı üretiminde farklı aşılama yöntemlerinin aşıda başarı üzerine etkileri. II. Ulusal Fidancılık Semp. Ödemiş, s. 21.
Gomez, A. K., and A. A. Gomez. 1995. Statistical Procedures for Agricultural Research. Second Edit. John Wiley and Sons. New York.
Kısmalı, İ. 1978. Yuvarlak çekirdeksiz üzüm çeşidi ve farklı amerikan asma anaçları ile yapılan aşılı köklü asma fidanı üretimi üzerine araştırmalar. Ege Ü. Z. F. İzmir. (Doçentlik tezi).
Laszlo, I., and L. Valeanu. 1969. The Storage of Vine Propagating Material Under Controlled Temperature Conditions. Rev. Hort Vitis. 18 (19): 40-50.
Nicholas, P. R., A. P. Chapman, and R. M. Cirami. 1997. Grapevine propagation (In: Viticulture, Vol. 2, practices, Ed. B. G. Coombe, P. R. Dry). Winetitles. Adelaide. Australia, pp. 1-22.
Tangolar, S. ve F. Ergenoğlu. 1989. Değişik anaçların erkenci bazı üzüm çeşitlerinde vegetatif gelişimi üzerine etkileri. Doğa 13 (3B): 1242-1266.
Türkben, C. ve N. Sivritepe. 2000. Aşılı köklü asma fidanı üretiminde bazı dışsal uygulamaların aşı yerinde kallus oluşumu ve kökleşme üzerine etkileri. II. Ulusal Fidancılık Semp. Ödemiş, s. 29.
Yurtsever, N. 1984. Tarla deneme tekniği. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Yayın No: 91. Ankara, s. 34.