Yolsuzluğun sosyo-politik dinamikleri: AB ülkeleri üzerine bir analiz

Yolsuzluk, ülkelerin ekonomik, politik, yasal, sosyal ve kültürel özelliklerine dayanan bir olgudur. Bu çalışmanın amacı, yolsuzluğa yol açan; demokrasi, hukuk sistemi, eğitim kalitesi, etnik farklılık ve Protestan gelenek gibi ekonomik olmayan faktörler ile yolsuzluk arasındaki ilişkiyi test etmektir. Bunun için 25 AB ülkesi için, 2004-2007 yılları ortalaması alınarak yatay-kesit veri yöntemi uygulanmıştır. Elde edilen tahmin sonuçlarına göre; demokrasinin, hukuk sisteminin, eğitimin ve Protestan geleneğin yolsuzluk üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye yol açtığı tespit edilmiştir. Buna göre; ülkelerin zayıf demokrasiden güçlü bir demokrasiye geçmeleri, yolsuzluğu azalmaktadır. Ülkelerin etkili bir hukuk sistemine ve eğitim sistemine sahip olmaları da yolsuzluğu azaltmaktadır. Ayrıca Protestan geleneğin yüksek bir seviyede olduğu ülkelerde, yolsuzluk daha düşük seviyelerde gerçekleşmektedir. Bununla birlikte bu çalışmaya göre etnik farklılıkların yolsuzluk üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu bulgusuna ulaşılmamıştır.

The socio-political dynamics of corruption: An analysis on the EU countries

The roots of corruption are grounded in a country's economic, political, legal, social and cultural history. The aim of this paper is to empirically test a model that associates non-economic factors such as democracy, law system, education, ethnic frac-tionalization and Protestant tradition with average corruption rates in a cross-section of 25 Europe countries between the years 2004 and 2007. The empirical results of the study found that democracy, law system, education and Protestant tradition were statistically significant determinants of corruption. In this respect, a country's transition from weak democracy and powerful democracy reduces corruption. An effective law system and education system also decrease corruption. Moreover, it was found that corruption was low in countries with the dominant Protestant tradition. However, in this study, ethnic fractionalization was not found to be statistically significant determinant of corruption.

___

Abed, George T. - Gupta, Sanjeev (2005), "The Economics of Corruption: An Overview", G.T.Abed and S. Gupta (Ed.) Governance, Corruption & Economic Performance,IMF Press, s.1-19. September, http://www.imf.org/external/pubs/ntf/2002/govern/index.htm (23.10.2005)
Aidt, Toke, S. (2003), "Economic Analysis of Corruption: A Survey' The Economic Journal, 113, November, p. 632-652.
Akalan, Abdullah, R. (2006), Türk Kamu Hizmetinde İyi Yönetim ve Yolsuzlukla Mücadele, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Akçay, Selçuk (2001), Gelişmekte olan Ülkelerde Yolsuzlukların Ekonomik Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekim, Afyon.
Andving, Jens, C. - Mo.ene, Kari O. (1990), "How Corruption May Corrupt", Journal of Economic Behavior and Organization, Vol. 13, North-Holland, p. 63-76.
Andying, Jeııs, C. - Fjeldstad, Helge - Amundsen, Inge - Sissener, Tone- Soreide, Tina (2000), Research on Corruption: A Policy Oriented Survey, Commissioned by NORAD, Final Report, December, Oslo.
Aydın, Süleyman (2006), "Yolsuzluk: 21. Yüzyılda Tehditler ve Eğilimler", Süleyman, Aydın (Ed.), Yolsuzluk, Turhan Kitabevi, Ankara, s. 1-44.
Azfar, Ömer - Lee, Young - Swamy, Anand (2001), "The Causes and Consequences of Corruption", ANNALS, AAPSS 573, January.
Bardhan, Pranab (1997), "Corruption and Development", Journal of Economic Literature, Vol. 35, September, p. 1320-1346.
Başar, Selim (2004), "Yolsuzlukların Doğrudan Yabancı Yatırımlar Üzerine Etkileri", İktisat, İşletme ve Finans, Cilt 19, Sayı 222, s. 66-76.
Chafuen, Alejeandro A. - Guzman, Eugenio (2000), "Economic Freedom and Corruption", 2000 Index of Economic Freedom, Heritage Foundation Press, p. 51-63.
Charap, Joshua - Harm, Christian (1999),"Institutionalized Corruption and the Kleptocratic State", IMF Working Paper No: 91, July.
Collier, Michael W. (2002), "Explaining Corruption: An Institutional Choice Approach", Crime, Law & Social Change, No. 38, Kluwer Academic Publisher, Netherlands, p. 1-32.
Cuadrado, Reyes C. (2005), "Corruption: A Corporate Perspectives", Facultad de Ciencias Economicas y Empresariales Universidad de Navara, Working Paper No. 11/05
Çaha, Havva - Yüksel, Harun - Durak, Fatma (2006), "Küresel Bir Sorun Olarak Yolsuzluk", Aydın, Süleyman (Ed.), Yolsuzluk, Turhan Kitabevi, Ankara, s. 45-86.
Çelen, Mustafa (2007), Yolsuzluk Ekonomisi, İSMMMO Yayını, Yayın no 77, İstanbul
Durusoy, Serap. (2003), "Siyasi ve Ekonomik Yozlaşmanın Yansıması: Yolsuzluk Ekonomisi", Banka-Mali ve Ekonomik Yorumlar, Yıl. 40, Sayı. 468, Mart, s. 51-58.
Ekstrand, Lars. H. (2005), "Socio-Cultural Factors Affecting Corruption and What To Do", Background Paper, ADB/OECD Anti-Corruption Initiative For Asia and The Pacific, 5th Regional Anti-Corruption Conference, 28-30 September, Beijing, Chine.
Gray, Cheryl W. - Kaufmann, Daniel (1998), "Corruption and Development", Finance Development, Vol. 35, No. 1, March, p. 7-10.
Gujarati, Damodar N. (1999), Temel Ekonometri, (Çev. Ü. Şenesen - G. G. Şenesen), 1. Basım, Literatür Yayınları, No. 33, İstanbul.
Güvel, Enver A. (2004), Suç ve Ceza Ekonomisi, Roma Yayınları, Ankara, Mayıs.
Güvel, Enver A. (2003), Türkiye'de Politika Ekonomi Etkileşimi, Nobel Kitabevi, Adana
Güvel, Enver A. (1998), "Bürokratik ve Politik Yozlaşmanın Ekonomik Analizi", İşletme Finans Dergisi, Cilt 13, No. 146, Mayıs, s. 26-37.
Hasdemir, İsmail (2006), Sosyolojik Bakış Açısıyla Yolsuzluk Olgusu, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Sosyoloji Bilim Dalı, Ankara.
Hayek, Friedrich A. (1993), Kanun, Yasama, Faaliyeti ve Özgürlük, (Çev. Mustafa Erdoğan), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, No. 345.
Hessel, Marek - Murphy, Ken (2002), "Stealing the State, and Everything Else A Survey of Corruption in the Postcommunist World", Transparency International, Working Paper, Berlin.
Husted, Bryan W. (1999), "Wealth, Culture and Corruption", Journal of International Business Studies, Vol. 30, No. 2, p. 339-359.
Jain, Arvind K. (2001), "Corruption: A Review", Journal of Economic Surveys, Vol. 15, No. 1,'p. 1320-1346.
Kar, Muhsin. - Cömertler, Necmiye (2007), "Türkiye'de Suç Oranının Sosyo-Ekonomik Belirleyicileri: Yatay Kesit Analizi", Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt. 62, Sayı.2, Nisan-Haziran, s. 1-17.
Kaufmann, Daniel - Kraay, Aart - Mastruzzi, Massimo (2008), "Governance Matters VII.Aggregateand Individual Governance Indicators 1996-2007, The World Bank, Policy Research Working Paper, WPS4654, June
Kennedy, Peter (2000), Ekonometri El Kitabı, (Çev. M. Sarımeşeli), Gazi Kitabevi, Şubat, Ankara.
Khan, Mohammad M. (2005), "Political and Administrative Corruption: Concepts, Comparative Experiences and Bangladesh Case", http://www.ti-bangladesh.org, (17.05.2005).
Klitgaard, Robert. (1988), Controlling Corruption, University of California Press, England.
Lambsdorff, Johann G. (2007), The Institutional Economics of Corruption and Reform, Cambridge University Press.
La Porta, Rafael - Silanes, Florencio L. - Shleifer, Andrei - Vishny, Robert W. (1999), "The Quality of Government" The Journal of Law, Economics and Organizations,Vol. 15, No. 1, p. 222-279.
Lederman, Daniel - Loayza, Norman V. - Soares, Rodrigo R. (2005), "Accountability and Corruption: Political Institutions Matter", Economics and Politics, Vol. 17, No. 1, March, p. 1-35.
Luna, Florencia (1999), "Corruption and Research", Bioethics, ISSN 0269-9702, Vol. 13, No. 3/4, July, p. 262-271.
Luo, Yadong (2005), "An Organizational Perspectives of Corruption", Management and Organization Review, Vol.l, No.l, March, p. 119-154.
Mendez, Fabio-Sepulveda, Facundo (2006), "Corruption, Growth and Political Regimes: Cross Country Evidence", European Journal of Political Economy, Vol 22, No. 1, March, p. 82-98.
Montalvo, Jose G. - Querol, Marta R. (2005), "Ethnic Diversity and Economic Development", Journal of Development Economics, Vol. 76, p. 293-323.
Morgan, Amanda L. (1998), "Corruption: Causes, Consequences and Implications", The Asia Foundation Working Paper Series, No: 9, October.
Öner, Sera (2005), "Yolsuzluk Olgusuna Siyaset Bilimi Çerçevesinden Bir Bakış", Sayıştay Dergisi, Sayı. 57, Nisan-Haziran, s. 39-54.
Özsemerci, Kemal (2003), Türk Kamu Yönetimde Yolsuzluklar, Nedenleri, Zararları ve Çözüm Önerileri, Sayıştay Araştırma/lnceleme/Çeviri Dizisi: 27, Sayıştay Yayınları, Ekim, Ankara.
Paldam, Martin (2002), "The Cross-Country Pattern of Corruption: Economics, Culture and Seesaw Dynamic", European Journal of Political Economy, Vol. 18, No. 2, June, p. 215-240.
Paldam, Martin (2001), "Corruption and Religion Adding to The Economic Model", Kyklos, Vol.54, No.2-3, p. 383-413.
Porta, Donatella D. - Vanucci, Alberto (2005), "The Governance Mechanisms of Corrupt Transactions", J. G. Lambsdorff, M. Taube - M. Schramm (Ed.), The New Institutional Economics of Corruption, Routledge Press, New York, p. 375-393.
Rauch, James E. - Evans, Peter B. (2000), "Bureaucratic Structure and Bireaucratic Performance in Less Developed Countries", Journal of Public Economics, Vol. 79, No. 1, January, p. 49-71.
Rose-Ackerman, Susan (1999), Corruption and Government: Causes, Consequences and Reform, Cambridge University Press.
Sayan, İpek Ö. - Kışlalı, Mustafa (2004), "Yolsuzluk Üzerine Ekonometrik Bir Çalışma", Amme İdaresi Dergisi, Cilt 37, Sayı 2, Haziran, s. 31-50.
Serra, Daııila (2004), "Empirical Determinants of Corruption: A Sensitivity Analysis", GPRG- WPS Working Paper, No. 12.
Shen, Ce - Williamson, John B. (2005), "Corruption, Democracy, Economic Freedom and State Strength", International Journal of Comparative Sociology, Vol. 46, No.4, s. 327-345.
Şanlı, Ufuk (2006), "Yolsuzlukla Mücadelede İstihbarat Servislerinin Rolü ve Etkisi", Aydın, Süleyman, (Ed.), Yolsuzluk, Turhan Kitabevi, Ankara, s.535-551.
Tanzi, Vito (1998), "Corruption Around The World: Causes, Consequences, Scope and Cures", IMF Staff Papers, Vol. 45, No. 4, December.
Thomas, Melissa A. - Meagher, Patrick (2004), "A Corruption Primer: An Overview of I Concepts in The Corruption Literature", The IRIS Discussion Papers on Institutions f' and Development, Paper No. 04/03, February.
Torun, İshak. (2003), Max Weber'de İktisadi Gelişme Düşüncesi, Okumuş Adam Yayınları, No. 18, Mart, İstanbul.
Tosun, M. Umur (2002), "Bir Kamusal Başarısızlık Ürünü Olarak Yolsuzluk", Cingi,Selçuk-Güran, Cahit- M. Umur, Tosun (Ed.), Yolsuzluk ve Etkin Devlet, Ankara Ticaret Odası Yayını, Aralık, Ankara, s. 19-105.
Treisman, Daniel (2000), "The Causes of Corruption: A Cross-National Study", Journal of Public Economics, Vo.76, No.3, p. 399-457.
UNDP (2006), Human Development Report 2006, Published for The United Nations Development Programme.
UNODC ,(2004), Practical Anti-Corruption Measured for Prosecutors and Investigators, United Nations Office On Drugs And Crime (UNODC) Press, Vienna, September.
Wooldridge, Jeffery M. (2001), Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts London, England.
World Bank (2000), "Helping Countries Combat Corruption", World Bank Publisher, June.
Vazquez, Jorge M. - Arze, F. Javier - Boex, Jameson (2004), Corruption, Fiscal Policy and Fiscal Management, US AID Press, October.
Vinod, Hrishikesh D. (1999), "Statistical Analysis of Corruption Data and Using The Internet to Reduce Corruption", 9th International Anti-Corruption Conference, Durhan, South Africa, 10-15 October,
Xin, Xiaohui - Rudel, Thomas K. (2004), "The Context for Political Corruption: A Cross-National Analysis", Social Science Quarterly, Vol. 85, No. 2, June, p. 294-309.