Uygulamadan Disipline Bilgi Yönetimi ve Alan Çalışması

Bu çalışma kuramsal ve uygulama olarak iki bölümden oluşmaktadır. Kuramsal bölüm, bilgi yönetimini iki açıdan ele almaktadır. Birincisi bir uygulama alanı veya meslek olarak bilgi yönetimi; ikincisi ise bu mesleği gerçekleştirecek bilgi yöneticisinin eğitimini kapsayan bilgi yönetimi disiplinidir. Bir uygulama alanı olarak ele alındığında bilgi yönetimi, bilginin örgütler içerisindeki süreçlerini kapsamaktadır. Bunlar; bilginin üretilmesi, paylaşılması, yapılandırılması, kullanılması ve denetlenmesi aşamalarından oluşmaktadır. Bir disiplin olarak bilgi yönetimi eğitimi; iletişim, işletme, bilişim teknolojileri ve enformasyon bilimi ve kütüphanecilik gibi temel disiplinlerden beslenerek, disiplinlerarası bir özellik taşımaktadır. Çalışmanın uygulamalı bölümü ise, bilgi yönetimi eğitimi veren Başkent Üniversitesi İletişim Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nde okuyan öğrencileri içermektedir. Hacettepe, Ankara ve İstanbul üniversitelerindeki Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri, Başkent Üniversitesi İletişim Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümüyle aynı adı taşımalarına rağmen; beş temel konuda farklılaşmaktadır. Bu farklılıklar; eğitimin verildiği disiplin, bölümlerin amaçları, bağlı bulundukları fakülte, ayrı mesleğe eleman yetiştirme ve akademik program başlıkları altında toplanabilir. Çalışma sonucunda, Başkent BBY Bölümü’nde eğitim gören öğrencilerin, bölümde eğitime başlamadan önce bu farklılıkların bilincinde olmadıkları, ancak bölüme geldikten sonra bilgi yönetimi disiplinine ilişkin aldıkları dersler sayesinde diğer üç üniversiteyle olan farklılıkların ayırdına vardıkları görülmüştür.

Knowledge Management from Application to Discipline: A Field Study

This study consists of two sections, the theoretical and practical approach. The theoretical section deals with two aspects of knowledge management. The first aspect is knowledge management as a field of application or profession. The second one is the discipline of knowledge management, which involves the process of education of knowledge managers who will execute this profession. Analyzing knowledge management as an application field, involves the basic elements of the knowledge management cycle in organizations such as find/create, organize, share, use/reuse and audit. Knowledge management as a discipline is of an interdisciplinary nature, which is nourished by fundamental disciplines such as communications, business administration, information technologies and library and information science. The field study section of the article includes undergraduate students from the Department of Information and Knowledge Management/Faculty of Communications/Başkent University. The field study attempts to identify differences between the Department of Information and Knowledge Management of Başkent University and the Departments of Information and Knowledge of Hacettepe, Ankara and İstanbul Universities. The field study discovered that although all these departments have the same name, the Department of Information and Knowledge Management of Başkent University differs from the other three departments in five basic areas. These differences can be listed as the method of education, goals, the affiliated faculty, staff education for different professions and the academic program. Empirical findings of the study indicated that Başkent University students were unaware of these differences prior to their enrollment in the said Department of Başkent University and that they became conscious of the differences after taking courses on knowledge management.

___

Aktan, Çoşkun C. – Vural, İstiklal Y. (Ed). (2005), Bilgi Çağı, Bilgi Yönetimi Bilgi Sistemleri, Çizgi, Konya.
Alavi, M. - Leidner, D. E. (2001), “Review: Knowledge Management and Knowledge Management Systems: Conceptual Foundations and Research Issues”, MIS Quarterly, Vol.25, No:1, s. 107-136.
Allee, V. (2000), Knowledge Networks and Communities of Practice, OD Practitioner, Vol.32, No:4. http://www.odnetwork.org/odponline/vol32n4/knowledgenets.html (10.02.2006).
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Resmi Web Sayfası, http://bilgibelge.humanity.ankara.edu.tr/addegisikligi.htm (14.03.2007).
Augier, M.-Shariq, S. ve Vendelǿ, M. (2001), “Understanding Context: Its emergence, Transformation and Role in Tacit Knowledge Sharing”, Journal of Knowledge Management, Vol. 5, No: 2, s. 125-136.
Awad, M. A. ve Ghaziri, H. M. (2004), Knowledge Management, Pearson Education, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey.
Barutçugil, İ. (2002), Bilgi Yönetimi, Kariyer, İstanbul.
Başkent Üniversitesi İletişim Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Ders Programı Kitapçığı (2002), Başkent Üniversitesi İ.F. BBY Bölümü, Ankara.
Bayraktar, Berat B. (Ed.) (2007), Bilgi Yönetimi. Beta Basım Yayım.
Becerra-Fernandez, I.- Gonzalez, A. ve Sabherwal, R. (2004), Knowledge Management: Challenges, Solutions and Technologies, Pearson, Printice Hall, New Jersey.
Berger, P. ve Luckmann, T. (1967), The Social Construction of Reality,. Penguin, New York.
Bilgi Yönetimi Resmi Web Sayfası. http://www.bilgiyonetimi.org (10.09.2006).
Bulut, Gündüz (Ed.) (1999), Bilgi Yönetimi: Harvard Business Review Dergisi’nden Seçmeler, MESS, İstanbul.
Celep, C. ve Çetin, B. (2003), Bilgi Yönetimi, Ankara, Anı Yayıncılık.
Collins, H. M. (2001), “Tacit Knowledge, Trust and the Q Sapphire”, Social Studies of Science, Vol.31, No:1, s. 71-85.
Çapar, B. (2003), “Bilgi Yönetimi: Nasıl Bir İnsangücü?”, II.Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, Kocaeli Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, İzmit, s. 421-432.
Çapar, B. (2005), “Bilgi: Yönetimi, Üretimi ve Pazarlanması ”, Bilgi Hizmetlerinin Organizasyonu ve Pazarlanması Sempozyumu, Kadir Has Üniversitesi, 22-24 Eylül 2005, İstanbul. http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=612, (20.01.2006).
Çapar, B. (2006), “Bir İletişim Süreci Olarak Bilgi Yönetimi: Teorik Bir Yaklaşım”, I. Uluslararası Bilgi Hizmetleri Sempozyumu, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, İstanbul.
Davenport, T. H. ve Long, D. ve Beers, M. C. (1998), “Successful Knowledge Management Projects”, Sloan Management Review, (Winter), s. 43-57.
Davenport, T. H. ve Probst, G. (2000), Knowledge Management Case Book: Siemens Best Practices, Jhon Wiley and Sons.
Davenport, T. H. ve Prusak, L. (2001), İş Dünyasında Bilgi Yönetimi: Kuruluşlar Ellerindeki Bilgiyi Nasıl Yönetirler?, Rota, İstanbul.
Dictionary of Philosophy of Mind. [Tacit Knowledge], http://www.artsci.wustl.edu/~philos/MindDict/tacitknowledge.html, (17.05.2003).
Dinçmen, M. (2001), “Bilgi Yönetimi”, Mercek Dergisi, Ocak, s. 90-95.
Dinçmen, M. (2003), “İşletmelerde Bilgi Yönetimi ve Teknolojileri”, Mercek Dergisi, Ocak, 47-53.
Drucker, P. F. (1993), Kapitalist Ötesi Toplum, İnkılâp Kitapevi, İstanbul.
Executive Excellence: Liderlik Gelişimi, Yönetim Etkililiği ve Kurumsal Üretkenlik Dergisi Bilgi Yönetimi Özel Sayısı. Yıl 9, Sayı 104.
Feather, J. ve Sturges, P. (Ed.), (2003), International Encyclopedia of Information and Library Science Routledge, London, New York.
Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Resmi Web Sayfası, [Elektronik adres: http://www.kut.hacettepe.edu.tr/genelbilgiler.htm], (14.03.2007).
Ives, W. Torrey, B. ve Gordon, C. (1998), “Knowledge Management: an Emerging Discipline with a Long Hstory”, Journal of Knowledge Management, Vol.1, No: 4, s. 269–274.
İbicioğlu, H. ve Doğan, H. (2006), İşletmelerde Örtülü Bilgi ve Önemi, Ekin Kitabevi, Bursa.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Resmi Web Sayfası, http://www.istanbul.edu.tr/edebiyat/bolum_sayfasi/bilgi_belge_yonetimi_bolumu.htm#genel_bilgiler, (14.03.2007).
Kim, S. (2000), “The Roles of Knowledge Professionals for Knowledge Management”, INSPEL, Vol.34, s. 1-8.
Koenig, M. E. D. (1999), “Education Knowledge Management”, Information Services and Use, Vol.19, s. 17-31.
Krogh, G. V. - Ichijo, K. ve Nonaka, I. (2000), Enabling Knowledge Creation : How To Unlock The Mystery of Tacit Knowledge and Release The Power of Innovation. Oxford University Pres, Oxford.
Miller, P. (1999), “How Communication can Add Spice to Knowledge Management”, Strategic Communication Management, April/May, s. 12-15.
Nonaka, I.ve Takeuchi, H. (1995), The Knowledge Creating Company: How Japanese Companies Create the Dynamics of Innovation, Oxford University Pres, New York.
O’dell, C.- Grayson, C. J. ve Essaides, N. (2003), Ne Bildiğimizi Bir Bilseydik, Dışbank kitapları, Rota Yayıncılık, İstanbul.
Polanyi, M (1967), The Tacit Dimension. Garden City, Anchor Boks, NY.
Ramhorst, D. (2003), “The Siemens Knowledge Management Journey”, 3rd European Knowledge Management Summer School, Knowledge Management in Action bildirileri içinde, San Sebastian, İspanya. http://www.knowledgeboard.com
Robbins, S. P. (2003), Organizational Behavior, Upper Saddle River, Pearson Education, Prentice Hall, NY.
Rubin, R. E. (2002), Foundations of Library and Information Science, Neal-Schuman Publishers, New York.
Rumizen, M. (2002), The Complete Idiot’s Guide to Knowledge Management, CWL publishing.
Sağsan, M. (2003), “The Cognitive Dimension of Tacit Knowledge Based on HIP and SIP: Can it be Managed by CEO?”, 3rd European Knowledge Management Summer School, Knowledge Management in Action, 7-14 Eylül 2003, bildirileri içinde, San Sebastian, İspanya. http://www.knowledgeboard.com/cgi-site/whoswho.cgi?action=detail&id=79504&authorid=664321]
Sağsan, M. (2004), “Bilgi Yöneticileri: İş Analizinden Performans Değerlendirmesine Uzanan Bir Yol Haritası”, ÜNAK'04: Bilgide Kaybolmamak İçin Bilgiyi Yönetmek, 22-25 Eylül 2004, Maltepe Üniversitesi, İstanbul. http://www.unak.org.tr
Sağsan, M. (2006a), “A New Life Cycle Model for Processing of Knowledge Management”, 2nd International Congress of Business, Management and Economics, 15-18 Haziran 2006, Globalization and the Global Knowledge Economy, Coşkun Can Aktan (Ed), Selected Proceedings kitabı içinde s. 187-199, Yaşar Üniversitesi, İzmir. http://conference2006.yasar.edu.tr
Sağsan, M. (2006b), “Bilgi Yönetimi Süreçleri İçin Yeni Bir Yaşam Döngüsü Modeli”, ÜNAK’06: Bilimsel İletişim ve Bilgi Yönetimi Sempozyumu, 12-14 Ekim 2006, Gazi Üniversitesi, Ankara. http://www.unak.org.tr
Sağsan, M. (2006c), “Örgüt-içi Bilgi Paylaşım Kanallarının Tasarımına Yönelik Bütünleştirici Bir Model”, I. Uluslararası Bilgi Hizmetleri Sempozyumu: İletişim, 25-26 Mayıs 2006, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, İstanbul.
Sağsan, M. (2007), “Bilgi Yönetimini Çalan Kütüphaneciliğe Uyduruyor”, ÜNAK'07: Sayısal Dünyada Yeni Paradigmalar: Sınırsız Kütüphaneler, 27-29 Eylül 2007, Muğla Üniversitesi, Muğla. http://www.unak.org.tr.
Sattar, A. ve Higgins, S. E. (2001), “Perspectives on Education for Knowledge Management”, 67th IFLA Council and General Conference, 16-25 August, s. 1-9.
Smith, E.A. (2001), “The Role of Tacit and Explicit Knowledge in the Workplace”, Journal of Knowledge Management, Vol.5, No:4, s. 311-321.
Stankosky, M.A. (Ed.) (2005), “Advence in Knowledge Management: University Research Toward a Discipline”, Creating the Discipline of Knowledge Manegement: The Latest in University Research, Oxford: Elsevier, s. 1-14.
Sutherland, M. M. - Toricelli, D. G. ve Karg, R. F.(2002), “Employer-of-choice branding for knowledge worker”, South African Journal of Business Management, Vol.33, No:4, s. 13–20.
Sveiby, K. E. (2001), “What is Knowledge Management”, http://www.sveiby.com (09.03.2007).
Tiwana, A. (2000), The Knowledge Management Toolkit: Practical Techniques for Building Knowledge Management System. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall PTR.
Türk, M. (2003), Küreselleşme Sürecinde İşletmelerde Bilgi Yönetimi, Türkmen Kitabevi.
Zaim, H. (2005), Bilginin Artan Önemi ve Bilgi Yönetimi, İşaret Yayınları.