EBRU GÜNLÜ, TUĞBA PALA MORKOÇ, Roya RAHİMİ

Toplumsal değerlerin ve dinin kadınların kariyer yaşantılarına etkileri: Türkiye - İran karşılaştırması

Bu çalışma, kadınların kariyer edinmeleri ve gelişimleri esnasında içinde bulun- dukları topluma özgü değerlerden ve mensubu bulundukları din faktöründen ne derece- de ve hangi koşullarda etkilendiğini irdelemektedir. Araştırmaya, Türkiye’de ve İran’da çalışan kadınların dahil edilmesinin nedeni; iki ülke arasındaki benzerliklerin (din, dil, yaşam tarzı, toplumsal değerler) ve farklılıkların (politik rejim) araştırmaya değer ol- masıdır. Araştırma İran ve Türkiye’de eş zamanlı olarak yürütülmüştür. Kariyer sahibi 62 kadın çalışanla “yüzyüze görüşme tekniği” ile görüşülmüş ve elde edilen veriler “ni- tel araştırma” yöntemi çerçevesinde içerik analizine tabi tutulmuştur. Bu araştırma, Yönetim ve Örgüt literatürüne katkı sağlaması beklentisi umulmakta olup kadınların ka- riyer yönetimi esnasında karşılaştıkları sorunlar da bu kapsamda irdelenecektir.

The effects of societal values and religion on women’s career life: comparison of Turkey and Iran

This study questions to which extend and in which circumstances the career development of women is being affected by the societal values and religion. The reason why women living in Iran and Turkey are involved as a sample is the significance of the basic similarities (religion, language, life style, societal perceptions) and some differ- ences (political regime) between two countries. Consequently, the research was con- ducted in each country simultaneously, 62 women were interviewed, and content analy- sis was applied to the data collected in frame of qualitative research methods. This re- search will contribute to management and organization literature while questioning the problems of women during their career development.

___

Aydın, Şule - Özkul, Emrah -Tandoğan, Gülnur K. -Şahin, Nilüfer (2007), “Otel İşlet- melerinde Kadınların Üst ve Tepe Yönetime Yükseltilmesinde Cam Tavan Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi bildiriler ki- tabı içerisinde (s. 312-320), Sakarya: Sakarya Üniversitesi. Bahramitash, Roksana (2007), “Iranian Women During the Reform Era (1994-2004): A Focus On Employment”, Journal of Middle East Women’s Studies, Vol. 3, No: 2, s. 86-109. Bartol, Kathryn M. -Martin, David C. -Kromkowski, Julie A. (2003), “Leadership and The Glass Ceiling: Gender and Ethnic Group Influences on Leader Behaviors at Middle and Executive Managerial Levels”, Journal of Leadership & Organizational Studies, Vol. 9, No: 3, s. 8-20. Bercovici, Jennier (2007), “The Workplace Romance and Sexual Favoritism: Creating a Dialogue Between Social Science and The Law of Sexual Harassment”, Southern California Interdisciplinary Law Journal, Vol. 16, s. 183-214. Bora, Aksu (2008), Sivil Toplum Kuruluşları İçin Toplumsal Cinsiyet Rehberi, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi, Ankara. Bora, Aksu - Üstün, İlknur (2005), Sıcak Aile Ortamı: Demokratikleşme Sürecinde Ka- dın ve Erkekler, TESEV Yayınları, İstanbul. Fisher, Bonnie S.- Gunnison, Elaine (2001), “Violence in The Workplace: Gender Simi- larities and Gender Differences”, Journal of Criminal Justice, Vol. 29, No: 2, s. 145-155. Foley, Malcolm -Maxwell, Gill -McGillivray, David (1999), “Women at Leisure and Work-Unequal Opportunities”, Equal Opportunities International, Vol. 18, No: 1, s. 8-18. Günlü, Ebru (2010). “İşyerinde Romantizm”: Örgüt ve Çalışanlar Açısından Değerlen- dirme, Detay Yayıncılık, Ankara. Hurley, Amy E. (1996), “Challenges in Cross-Gender Mentoring Relationships: Psyc- hological Intimacy, Myths, Rumours, Innuendoes and Sexual Harassmnet”, Lea- dership and Organization Development Journal, Vol. 17, No: 3, s. 42-49. Kazemı, Farhad – Özalpat, Didem (2004), “Toplumsal Cinsiyet, İslam ve Politika”, (Çev. Didem Özalpat), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 53, Sayı 1, s. 251-268. McElwee, Gerard - Al-Riyami, Rahma (2003), “Women Entrepreneurs in Oman: Some Barriers to Success”, Career Development International, Vol. 8, No: 7, s. 339-346. McMahon, Lucy (2000), “Bullying and Harassment in the Workplace”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol. 12, No: 6, s. 384-387. Mostafa, Mohamed M. (2005), “Attitudes Towards Women Managers in The United Arab Emirates: The Effects of Patriarchy, Age and Sex Differences”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 20, No: 6, s. 522-540. Sayın, Aysun (2007), Kota El Kitabı: Geçici Özel Önlem Politikası-Kota, http://www.edubilim.com/forum/davranis_bilimlerine_giris_ders_notlari- t14705.0.html, (02.03.2012). Still, Leonie V. (1994), “Where to from Here? Women in Management: The Cultural Dilemma”, Women in Management Review, Vol. 9, No: 4, s. 3-10. Tashakkori, Abbas - Thompson, Vaida (1991), “Social Change and Change in Intenti- ons of Iranian Youth Regarding Education, Marriage, and Careers”, International Journal of Psychology, Vol. 26, No. 2, s. 203-217. Tohidi, Nayereh (1984), “Sex Differences in Achievement/Career Motivation of Iranian Boy and Girls”, Sex Roles, Vol. 11, No: 5/6, September, s. 467-484. Toksöz, Gülay (2007), Türkiye’de Kadın İstihdamının Durumu, Uluslararası Çalışma Ofisi, Ankara. TÜSİAD - KAGİDER (2008). Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sorunlar, Ön- celikler ve Çözüm Önerileri: "Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Ça- lışma Yaşamı ve Siyaset" Raporunun Güncellemesi, TÜSİAD ve KAGİDER, İstan- bul. Walby, Sylvia - Olsen, Wendy (2002), The Impact of Women’s Position in The Labour Market on Pay and Implications for UK Productivity, Women Equality Unit: Deaprtment of Trade and Industry, UK. Weiller, Stephan - Bernasek, Alexandra (2001), “ Dodging The Glasss Ceiling? Networks and The New Wave of Women Entrepreneurs”, The Social Science Jour- nal, Vol. 38, No: 1, s. 85-103. Weyer, Birgit (2007), “Twenty Years Later: Explaining the Persistence of The Glass Ceiling for Women Leaders”, Women in Management Review, Vol. 22, No: 6, s. 482-496. Winn, Joan (2005), “Women Entrepreneurs: Can We Remove The Barriers?”, Interna- tional Entrepreneurship and Managmenent Journal, Vol.1, No: 3, s. 381-397. Women’s International Network News (1987), The Status of Women in Iran,Vol.13, No:4, s. 40-42. World Economic Forum (2011), The Global Gender Gap Report, http://www.reports.weforum.org/global-gender-gap-2011 (04.01.2012).