643 sayılı kanun hükmünde kararname çerçevesinde Türkiye’de bakanlık örgütlenmesinde yeniden yapılanma

Merkezi idarenin üstlendiği kamu hizmetlerini yerine getirmek amacıyla oluşturu- lan bakanlık örgütlenmesi, Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca çeşitli yasal düzenleme- lere konu olmuştur. Bununla birlikte bakanlık örgütlenmesinde temel iki değişikliğin, 1982 ve 2011 yıllarında çıkarılan iki ayrı yetki kanununa dayanılarak gerçekleştirildiği görülmektedir. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, tarihsel ve hukuki açıdan Türki- ye’deki bakanlık örgütlenmesi ışığında, 2011 yılında yürürlüğe konulan 643 sayılı Ka- nun Hükmünde Kararname (KHK) ile bakanlık örgütlenmesinin temel çerçeve kanunu olan 3046 sayılı Kanun’da gerçekleştirilen değişikliklerle oluşan yeni bakanlık örgüt- lenmesini ortaya koymaktır. Söz konusu yeniden yapılandırma çalışmasının düzenleyici devlet anlayışının bir gereği olduğu vurgulanmaktadır.

Restructuring in the organization of ministries within the framework of law no.643 in Turkey

In Turkey, the organization of ministries, which have been established for performing public services assumed by the central administration, has been the subject to a variety of legal regulations throughout the history of the Republic of Turkey. Never- theless, two basic changes were made in the organization of the ministries by two sepa- rate empowering laws in 1982 and 2011. The purpose of this study is to portray the new organization of ministries that has been formed by the enforcement of Decree-Law No. 643, which was put into effect in 2011, and Law No. 3046 in the light of the organiza- tion of ministries in Turkey in historical and legal terms. The study argues that the re- structuring of ministries of the regulatory state.

___

  • Avrupa Komisyonu (2008), Türkiye 2008 Yılı İlerleme Raporu, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ ilerleme_rap_2008.pdf, Erişim: 16.06.2013. Avrupa Komisyonu (2009), Türkiye 2009 Yılı İlerleme Raporu, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ ilerleme_rap_2009.pdf, Erişim: 16.06.2013. Avrupa Komisyonu (2010), Türkiye 2010 Yılı İlerleme Raporu, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ ilerleme_rap_2010.pdf, Erişim: 16.06.2013. Avrupa Komisyonu (2011), Türkiye 2011 Yılı İlerleme Raporu, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/2011_il erleme_raporu_tr.pdf, Erişim: 16.06.2013. Avrupa Toplulukları Komisyonu (2001), Türkiye Cumhuriyeti ile Katılım Ortaklığında Yer Alan İlkeler, Öncelikler, Ara Hedefler ve Koşullara İlişkin Konsey Kararı, Brüksel. Avrupa Toplulukları Komisyonu (2008), 2006/35/EC Sayılı Kararın Feshine ve Türkiye ile Katılım Ortaklığında Yer Alan İlkeler, Öncelikler, Ara Hedefler ve Koşullara İlişkin Konsey Kararı, Brüksel. Birlik, Gültekin Kamil (2010), “Celal Bayar’ın Başbakanlığı İsmet İnönü’den Devral- ması ve Bunun Siyasi Müsteşarlık Üzerine Etkisi”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S: 46, s. 255-293. Faur, David Levi (2005), “The Global Diffusion of Regulatory Capitalism”, The AN- NALS of the American Academy of Political and Social Science, pp.12-32. Gournay, Bernard (1971), Yönetim Bilimine Giriş: Çağdaş Toplumlarda Kamu Yöneti- mi, Çev: İhsan Kuntbay, TODAİE Yayını, Ankara. Gözler, Kemal - Kaplan, Gürsel (2012), “Bakan Yardımcıları Bakanlık Hiyerarşisine Dahil midir?”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Cilt 98, s. 11-24. Gözübüyük, Şeref - Tan, Turgut (1998), İdare Hukuku, Cilt 1, Turhan Kitabevi, Ankara. Gulick, Luther (1937), “Notes on the Theory of Organization”, Papers on the Science of Administration, Edt: Luther Gulick ve L. Urwick, The Rumford Pres, USA. Güler, Birgül Ayman (2009), Türkiye’nin Yönetimi, İmge Yay., Ankara. Harvey, David (2007a),“Neoliberalism as Creative Destruction”, The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, Vol. 610, No: 1, s. 22-44. Harvey, David (2007b) “Neo-liberalism and the Restoration of Class Power”, http://gsnas.files.wordpress.com/2007/10/harvey080604.pdf, Erişim: 05.04.2013. Hood, Cristopher (1995), “The ‘New Public Management’ in the 1980s: Variations on a Theme”, Accounting Organizations and Society, Vol. 20, No: 2/3, pp. 93-109. Jessop, Bob (1998), “The Rise of Governance and the Risks of Failure: the Case of Economic Development”, International Social Science Journal, Vol. 50, Issue: 155, s. 29-45. Kamu Yönetimi Sözlüğü (2008), TODAİE Yayını, Ankara. Karaer, Tacettin (1990), “Türk Kamu Yönetiminde Devlet Bakanlığı Sorunu”, Amme İdaresi Dergisi, 23/2, s. 47-74. Karal, Enver Ziya (1995), Osmanlı Tarihi, VI. Cilt, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara. Kayasü, Serap – Yaşar, Suna S. (2006), “Avrupa Birliği’ne Üyelik Sürecinde Kalkınma Politikaları: Yasal ve Kurumsal Dönüşümler”, http://www.tepav.org.tr/sempozyum/2006/bildiri/bolum3/3_1_kayasu.pdf, Eri- şim:10.06.2013. Majone, Giandomenico (1997), “From the Positive to the Regulatory State: Causes and Consequences of Changes in the Mode of Governance”, Journal of Public Policy, Vol.17, No.2, pp.139-167. OECD (1997), The OECD Report on Regulatory Reform, Paris. Osborne David – Geabler, Ted (1993), Reinventing Government: How The Entrepre- neurial Spirit is Transforming the Public Sector, Plume, America. Osborne, David (1993), “Reinventing Government”, Public Productivity and Manage- ment Review, Vol. XVI, No: 4, pp. 349-356. Peters, B. Guy (2003), “The Changing Nature of Public Administration: From Easy Answers to Hard Questions”, http://www.mruni.lt/lı/modules/mydownloads/cache/files/viesasis_administravimas_ 5, Erişim: 10.08.2006. Şaylan, Gencay (2003), Değişim, Küreselleşme ve Devletin Yeni İşlevi, İmge Yay., An- kara. T.B.M.M. Zabıt Ceridesi, C: 16, Tarih: 08.11.1937. T.C. Başbakanlık (2003), Değişimin Yönetimi İçin Yönetimde Değişim, Ankara. WDR 1997, The State in a Changing World. 174 sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında Kanun Hükmünde Karar- name, R.G.: 14.12.1983, 18251. 2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanun, R.G.: 25.04.1981, 17321. 2680 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Kuruluş, Görev ve Yetkilerinin Düzenlen- mesi ile ilgili Yetki Kanunu, R.G.: 19.06.1982, 17729; 6223 sayılı Kamu Hizmetle- rinin Düzenli, Etkin ve Verimli Bir Şekilde yürütülmesini Sağlamak Üzere Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Teşkilat, Görev ve Yetkileri ile Kamu Görevlilerine İlişkin Konularda Yetki Kanunu, R.G.: 03.05.2011, 27923. 3046 sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında 174 Sayılı Kanun Hük- münde Kararname İle 13/12/1983 Gün ve 174 Sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Gö- rev Esasları Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Kaldı- rılması ve Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında 202 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun, R.G.: 9.10.1984, 18540. 3046 sayılı Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Ya- pılmasına Dair 643 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, R.G.: 08.06.2011, 27958. 3117 sayılı Devlet Dairelerinin Vekaletlere Tefriki ve Siyasi Müsteşarların Vazifeleri Hakkında Kanun, R.G.: 18.02.1937. 3271 sayılı Devlet Dairelerinin Vekaletlere Ayrılması Hakkında Kanun, R.G.: 29.11.1937, 3773. 4841 sayılı Çalışma Bakanlığı’nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, R.G.: 30.01.1946, 6219. 4951 sayılı Bakanlıklar Kuruluşu Hakkında Kanun, R.G.: 17.09.1946, 6410. 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu, R.G.: 20.05.2006, 26173. 5648 sayılı Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, R.G.: 18.05.2007, 26526. 61. Hükümet Görev Dağılımı, (http://www.basbakanlik.gov.tr/Forms/pCabinetJobs.aspx, 03.11.2011). 6223 sayılı Kamu Hizmetlerinin Düzenli, Etkin ve Verimli Bir Şekilde Yürütülmesini Sağlamak Üzere Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Teşkilat, Görev ve Yetkileri İle Kamu Görevlilerine İlişkin Konularda Yetki Kanunu, R.G.: 03.05.2011, 27923. 633 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK, R.G.: 08.06.2011, 27958. 634 sayılı Avrupa Birliği Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK, R.G.: 08.06.2011, 27958. 641 sayılı Kalkınma Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK, R.G.: 08.06.2011, 27958. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, R.G.: 25.07.1965, 12056. Hükümet Programları, (http://www.tbmm.gov.tr/kutuphane/e_kaynaklar_kutuphane_hukumetler.html, 05.12.2011). X. İnönü Hükümeti Programı, (http://www.tbmm.gov.tr/hukumetler/HP28.htm, 05.01.2012).