Sağlık sisteminde yeniden yapılanma ve kamu-özel ortaklıkları

Son yirmi yıldır sağlık hizmeti sunumunda kamu-özel sektör ortaklıkları daha fazla rağbet görmekte ve farklı uygulama modelleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu modeller yoluyla özel sağlık hizmetlerine verilen devlet desteği de giderek artmaktadır. Kamu-özel ortaklıkları devlet tarafından finanse edilen sağlık hizmetlerinin piyasalaştı-rılması ve sağlığın bir metaya dönüştürülmesinde ön plana çıkan yöntemlerden biridir. Bu makale sağlık sisteminde yeniden yapılanma ve sağlıkta piyasalaşma sürecini kamu-özel ortaklıklarına odaklanarak analiz etmektedir. Amaç, sağlık hizmetleri örneği üzerinden kamu sektörü ve özel sektör arasında değişen ve yeniden tanımlanan ilişki biçimlerinin ortaya konulmasıdır. Makalenin temel varsayımı özelleştirmeden kamu-özel ortaklıklarına kadar bütün piyasalaştırma süreçlerinin sağlık hizmetleri alanında yeni bir sermaye birikim sürecini oluşturduğu yönündedir. Bu anlamda kamu-özel ortaklılarının hem devletin, hem de sermayenin en önemli güvencesi haline geldiği iddia edilmektedir.

Restructuring of health care system and public-private partnerships

In the last two decades, the public-private partnerships in health services have become more common, and they appear in different models of practice. The Government grants extended to private health services via these models have also been gradually increasing. Public-private partnerships are one of the prominent methods for marketization of health services by the state, and commodification of health care. This study, by focusing on public-private partnerships, analyzes restructuring of the health care system and the process of marketization in health care services. The purpose of the study is to set forth the changing and redefined forms of relations between the public sector and private sector through the case of health services. The basic proposition of the study is that from privatization to public-private partnerships, the whole marketization process in health services refers to a new process of capital accumulation. In this sense, it is argued that public-private partnerships are becoming the most important assurance for both the state and the capital.

___

Asenova, Darinka - Hood, John (2006), "PFI and the Implications of Introducing New Long-Term Actors in Public Sercive Delivery", Public Policy and Administration, Vol. 21, No: 4, s. 23-41.
Belek, İlker (1995), "Sağlık Sistemleri Hangi Dinamiklerle Gelişiyor ve Nasıl Grupla-nıyor", Belek, İlker - Soyer, Ata (Ed.), Sağlıkta Özelleştirme, Sorun Yayınları, İstanbul, s. 32-53.
Belek, İlker - Soyer, Ata (Ed.) (1995), Sağlıkta Özelleştirme, Sorun Yayınları, İstanbul.
Burke, Ronald J. (2003), "Introduction: Healthcare Restructuring", International Journal of Public Administration, Vol. 26, No: 14, s. 1533-1560.
Buse, Kent - Harmer, Andrew (2004), "Power to the Partner? The Politics of Public-Private Health Partnerships", Development, Vol. 47, No: 2, s. 49-56.
Chiesa, Marco (2005), "Modernization or Privatization? The Future of the NHS and the Implications of Governmental Reforms for Psychoterapy Services", Psychoanalytic Psychoterapy, Vol. 19, No: 1, s. 71-85.
Yazıcıoğlu Çelik, Eda (2008), "Kamu Özel Sektör İşbirliği Modeli: Kamu Hizmeti Hakkının Paylaşılması", Toplum ve Hekim, Cilt 23, Sayı 1, Ocak-Şubat, s. 31-40.
Çulhaoğlu, Metin (2005), "Yuvarlak Masa: Sağlık ve Sosyal Güvenlikteki Daralma ne Getirecek?" Toplum ve Hekim, Cilt 20, Sayı 6, s. 402-414.
Deppe, Hans - Ulrich (2009), "The Nature of Health Care: Commodifıcation versus Solidarity", Panitch, Leo - Leys, Colin (Ed.), Morbid Symptoms: Health Under Capitalism Socialist Register 2010, The Merlin Press, London, s. 30-39.
Dostoyevski, Fyodor Mihayloviç (2004), Krokodil, (Çev. Serpil Demirci), Öteki Yayınevi, İstanbul.
Ekiz, Cengiz (2010) Türkiye'de Rekabet Yönetimi- Tekelci Düzenlemenin Ekonomi-Politiği, Siyasal Kitabevi, Ankara.
Güzelsarı, Selime (2009), "Yeni Bir Kurumsallaşma Biçimi Olarak Kamu-Özel Ortaklıkları", Akyıldız, Necat- Aydın, Saadet- Erençin, Arif- Güzelsarı, Selime- Sağıroğ-lu, Nuran Aytemur (Ed.), 18. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Kamu Yönetiminde Reform, TODAİE Yayın No: 350, Ankara, s. 103-124.
Hamzaoğlu, Onur (2005), "Yuvarlak Masa: Sağlık ve Sosyal Güvenlikteki Daralma ne Getirecek?" Toplum ve Hekim, Cilt 20, Sayı 6, Kasım-Aralık, s. 402-414.
Hamzaoğlu, Onur (2009), "Kapitalizmin Krizi ve Sağlık: Türkiye Örneği", Toplum ve Hekim,, Cilt 24, Sayı 1, Ocak-Şubat, s. 26-35.
Harrington, John A. (2007), "Law, Globalization and the NHS", Capital and Class, No: 31, s. 81-92.
Hall, David "PPP in the EU- a critical appraisal", Public Services International Research Unit (PSIRU), www.psiru.org, Presented at ASPE Conference St. Petersburg Octo-ber-Novermber 2008, s. 3 (indirilme tarihi: 6.7.2009).
Hermann, Christopher (2009), "The Marketisation of Health Care in Europe", Panitch, Leo - Leys, Colin (Ed.), Morbid Symptoms: Health Under Capitalism Socialist Register 2010, The Merlin Press, London, s. 125-144.
HM Treasury (2006) , Report on Operational PFI Projects by Partnerships UK, http://www.partnershipsuk.org.uk/uploads/documents/doc_70_22-3-2006-13-58-41.pdf (indirilme tarihi: 09.02.2012)
Holden, Chris (2009), "Exporting Public-Private Partnerships in Healthcare: Export Strategy and Policy Transfer", Policy Studies, Vol. 30, No: 3, s. 313-332. http://www.kamuozel.gov.tr/
Kaan, Tufan (2007), "Yuvarlak Masa: Yakın ve Uzak Gelecekte Dünya, Türkiye ve Sağlık", Toplum ve Hekim, Cilt 22, Sayı 3, Mayıs-Haziran, s. 226-238.
Karahanoğullan, Onur (2004), Kamu Hizmeti Kavram ve Hukuksal Rejim, Turhan Kitabevi, Ankara.
Klein, Naomi (2010), Şok Doktrini-Felaket Kapitalizminin Yükselişi, (Çev. Selim Özgül), Agora Kitaplığı, İstanbul.
Lethbridge, Jane (2009), "Trade Unions, Civil Society Organizations and Health Reforms", Capital and Class, Vol 33, No: 98, Summer, s. 101-129.
Leys, Colin (2009), "Health, Health Care and Capitalism", Panitch, Leo - Leys, Colin (Ed.), Morbid Symptoms: Health Under Capitalism Socialist Register 2010, The Merlin Press, London, s. 7-34.
Leys, Colin (2011), "Piyasa ile Politika Arasında Sağlık Hizmetlerinin Konumu", (Çev. Meltem Karatoprak), Keyder, Çağlar- Üstündağ, Nazan - Ağartan, Tuba - Yoltar, Çağrı (Ed.), Avrupa 'da ve Türkiye 'de Sağlık Politikaları, İletişim Yayınları, İstanbul, s. 95-110.
Loeppky, Rodney (2009), "Certain Wealth: Accumulation in the Health Industry", Pa-nitch, Leo - Leys, Colin (Ed.), Morbid Symptoms: Health Under Capitalism Socialist Register 2010, The Merlin Press, London, s. 59-83.
Marx, Karl (2003), Grundrisse Cilt: 2, Çev. Arif Gelen, Sol Yayınları, Ankara.
McKee, Martin - Edwards, Nigel - Atun, Rıfat (2006), "Public-Private Partnerships for Hospitals", Bulletin of World Health Organization, No: 84, s. 890-896.
Moody, Kim (2011), "Capitalist Care: Will the Coalition Government's 'Reforms' Move the NHS Further Toward a US-Style Healthcare Market?", 2011 35: 415 Capital and Class, Vol. 35, No: 3, October, s. 415-434.
Öngen, Tülin (2007), "Yuvarlak Masa: Yakın ve Uzak Gelecekte Dünya, Türkiye ve Sağlık", Toplum ve Hekim, Cilt 22, Sayı 3, Mayıs-Haziran, s. 226-238.
Panitch, Leo - Leys, Colin (Ed.) (2009), Morbid Symptoms: Health Under Capitalism Socialist Register 2010, The Merlin Press, London.
Price, David (2009), "Kamu-Özel Sektör Ortaklığının Faydası Net Değil", http://www. euractiv.com.tr/6/interview/kamu-zel-sektre-ortaklnn-faydas-net-deil-007038, (15.07.2011).
Rao, Mohan (2009), "'Health for All' and Neoliberal Globalization: An Indian Rope Trick", Panitch, Leo - Leys, Colin (Ed.), Morbid Symptoms: Health Under Capitalism Socialist Register 2010, The Merlin Press, London, s. 262-278.
Ruane, Sally (2001), "A Clear Public Mission? Public-Private Partnerships and the Re-commodification of the NHS", Capital and Class, Vol. 25, No: 1, Spring, s. 1-6.
Ruane, Sally (2010), "Corporate and Political Strategy in Relation to the Private Finance Initiative in the UK", Critical Social Policy, Vol. 30, No: 4, s. 519-540.
Ruthjersen, Anne Linda (2007), Neo-liberalism and Health Care, Master Thesis, School of Humanities and Human Services, Queensland Universitiy of Technology, Brisbane, Australia.
Sarısu, Ayhan (2009), Kamu & Özel İşbirlikleri, Yaklaşım Yayınları, Ankara.
Schoeman, Linda (2007), The Utilisation of Public-Private Partnerships: Fiscal Responsibility and Options to Develop Intervention Strategies for HIV/AIDS in South Africa, Universty of Pretoria, etd, PhD, http://upetd.up.ac.za/thesis/available/etd-06262007-184020/unrestricted/00front.pdf, (12.05.2011).
Sezgin, Deniz (2011), Tıbbileştirilen Yaşam Bireyselleştirilen Sağlık, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Shahmanesh, Mohsen (2007), "Neo-liberal Globalization and Health: Modern Tragedy", Critique, Vol. 35, No: 3, s. 315-338.
Shaoul, Jean - Stafford, Anne, - Stapletbn, Pam (2008), "The Cost of Using Private Finance to Build, Finance and Operate Hospitals", Public Money and Management, Vol. 28, No: 2, s. 101-108.
Shaw, Eric (2003), "Privatization by Stealth? The Blair Government and Public-Private Partnerships in the National Health Service", Contemporary Politics, Vol. 9, No: 3, s. 277-292.
Sönmez, Mustafa (2011), Paran Kadar Sağlık- Türkiye'de Sağlığın Ticarileşmesi, Yordam Kitap, İstanbul.
Ünlütürk, Çağla Ulutaş (2011), Türkiye 'de Sağlık Emek Sürecinin Dönüşümü, Notabe-ne, Ankara.
Whitfield, Dexter (2001), "Private Finance Initiative and Public Private Partnerships: What Future for Public Services", http://www.european-services-strategy.org.uk/ publications/public-bodies/pfi/pfi-and-ppp/what-future- pfi-ppp.doc
Whitfield, Dexter - Doherty, Alex (2010), "PPPs- Partnership or Plunder?" New Left Project, 21 March, http://www.newleftproject.org/index.php/site/article_ com-ments/KÖOs_-_partnership_orjplunder/, (08.04.2011)
World Bank (2003), Private Participation in Infrastructure: Trends in Developing Countries in 1990-2001, Public-Private Infrastructure Advisory Facility, The World Bank. WHO (1999),
WHO Guidelines on Collaboration and Partnership with Commercial Enterprice, WHO, Geneva.