Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde Hemşirelerin Rol Çatışması ve Rol Belirsizliği Düzeylerinin Belirlenmesi

Hastanelerde sunulan hizmetlerin farklı mesleklerin işbirliğini gerektirmesi, bu kurumlar için rol çatışması ve rol belirsizliğinin önemini artırmaktadır. Yapılan araştırmalar hemşirelerin en yüksek düzeyde rol çatışması ve rol belirsizliği yaşayan meslek gruplarından biri olduğunu göstermektedir. Bu araştırmada başhemşirelerin rol çatışması ve rol belirsizliği düzeyleri, farklı sosyo-demografik özelliklerle karşılaştırılarak belirlenmeye çalışılmıştır. Buna göre azalan rol belirsizliği ile azalan rol çatışması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Ayrıca yaş ve hastanede çalışma tecrübesi artıkça, rol belirsizliği ve rol çatışması göreceli olarak azaldığı, en az bir defa da olsa hizmet içi eğitim almış olan başhemşirelerin daha az rol belirsizliğine sahip olduğu, oryantasyon eğitimi almış olanların daha az rol belirsizliğine ve rol çatışmasına sahip oldukları, artan kıdemin rol belirsizliğini göreceli olarak azalttığı ve uzun süre aynı bölümde çalışmanın rol belirsizliğinin azalmasına neden olduğu bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, hasta bakımı ile direkt ilgili bir meslek grubunun rol çatışması ve rol belirsizliğini önleyecek gerekli tedbirlerin alınması önerilmektedir.

Role Conflict and Role Indefiniteness for the Nurses: An Implementation in the Hospitals Administered by the Health Ministry

Due to the fact that health care services require collaboration among the different health care personnel, role conflict and role ambiguity are very important issues for hospitals. The evidence from previous studies shows that nurses are the professionals facing with role conflict and ambiguity more often. Aim of this article is to determine the level of role conflict and ambiguity of first nurses, and to compare it with socio-demographic characteristics of the nurses. It is recorded that there is statistically significant relationship between the decreasing role ambiguity and the decreasing role conflicts while the age, experience gained in hospital, in-service training and orientation, seniority and long-period employment in a department lead to the decreasing in role ambiguity. In accordance with the study results it is pointed out that, necessary measures must be taken to reduce the level of role conflict and ambiguity for the profession group whose members are directly related with the patient care.

___

  • Basaran, İbrahim Ethem( 1991), Örgütsel Davranış-İnsamn Üretim Gücü, İkinci Bası, Ankara: Gül Yayınevi, Birinci Bölüm.
  • Brief, Arthur P., Aldag, Ramon J. (1976), "Correlates of Role Indices", Journal of Applied Psychology, 61(4), s. 468-472.
  • Bumin, Birol, Şengül, Arzu (2000), "İnsan Kaynaklarının Değerliliği ve Organizasyonlarda Role Dayalı Stres Kaynakları Üzerine Bir Araştırma", 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi-Bildiriler, Nevşehir: Erciyes Üniversitesi, s. 571-579.
  • Çimen, Mesut (2000), "Sağlık Personeli İçin Önemli Bir Sorun Rol Çatışması ve Rol Belirsizliği", 3. Ulusal Sağlık ve Hastane Yönetimi Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 28-29 Eylül Kitabı, ss: 204- 212.
  • Dubinsky, Alan. J. - Michaels, Ronald E. - Kotabe, Masaaki - Lim, Chae Un. - Moon, Hee-Cheol (1992), "Influence of Role Stress on Industrial Salespeople's Work Outcomes in the United States, Japan and Korea", Journal of International Business Studies, 23(1), s. 77-99.
  • Erkenekli, Mehmet (2000), Rol Çatışması ve Rol Belirsizliğinin İşgören Tatmini Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi: Bilişim Sektöründe Uygulamalı Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
  • Katz, Daniel - Kahn, Robert L. (1977), Örgütlerin Toplumsal Psikoloji, (Çev: Halil Can), Yavuz Bayar, Doğan Basımevi, Ankara.
  • Keller, Robert T. (1975), "Role Conflict and Ambiguity: Correlates With Job Satisfaction and Values", Personnel Psychology, 28(1), s. 57-64.
  • Kılınç, Tanıl (1985), "Örgütlerde Çatışma: Mahiyeti ve Nedenleri", İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi,l4(l), s. 103-124.
  • Kılınç, Tanıl (1991), "Rol Çatışmasını Belirleyen Örgütsel Faktörler ve Satış Elemanlarına Yönelik Sektörel Bir Araştırma", İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 20(1-2), s. 19-34.
  • Kılınç, Tanıl - Mishal, Afet (1998), "Hemşirelerde Rol Çatışmasını Belirleyen Örgütsel Etmenler Üzerine Bir Araştırma", Modern Hastane Yönetimi, Yıl: 2, Sayı: 4. s. 25-30.
  • Koustelios, Athanasios - Kousteliou, loanna (1998), "Relations Among Measures of Job Satisfaction, Role Conflict and Role Ambiguity for a Sample of Greek Teachers", Psychological Reports, 82(1), s. 131-136.
  • Mishal-Öztürk, Afet (1994), Hemşirelerin Rol Çatışmasını Belirleyen Örgütsel Etmenler Üzerine Sektörel Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
  • Morgan, Clifford (1967), Psikolojiye Giriş, (Çev: Hüsnü Arıcı ve Ark.), Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayım, No:1, Ankara.
  • Randolph, W. Alan - Posner, Barry Z. (1981), "Explaining Role Conflict and Role Ambiguity Via Individual and Interpersonal Variables in Different Job Categories", Personnel Psychology, 34(1), s. 89-102.
  • Özkalp, Enver - Sabuncuoğlu, Zeyyat (1997), Örgütlerde Davranış, 2. Fasikül A.Ü Açık Öğretim Fakültesi Ders Kitapları Yayın No: 424, Eskişehir.
  • Rizzo, Jhon R. - House, Robert J. - Lirtzman, Sidney I. (1970), "Role Conflict And Ambiguity in Complex Organizations", Administrative Science Quarterly, 15(2), s. 150-163.
  • Schuler, Randall S. (1977), "Role Conflict and Ambiguity as a Function of the Task-Structure- Technology Interaction", Organizational Behavior and Human Performance, 20, s. 66-74.
  • Taşdelen, Nihal (2000), İş Tatmininin Rol Belirsizliği ve Rol Çatışması ile ilişkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Alan Araştırması Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Tubre, Travis C. - Collins, Judith M. (2000), "Revisited: A Meta-Analysis of the Relationships Between Role Ambiguity, Role Conflict and Job Performance", Journal of Management, 26(1), s. 155-169.
  • Van Sell, Mary - Brief, Arthur P. - Schuller, Randall S. (1981), "Role Conflict and Role Ambiguity: Integration of the Literature and Directions for Future Research", Human Relations, 34 (1), s. 43-71.