Eşitlik ve Pozitif Ayırımcılık Kavramları Yönünden Dokuzuncu Anayasa Değişikliği

Toplum yaşamındaki fiili eşitsizlikler sürüp gitmektedir. Hukuksal eşitlik ilkesi, kuramsal düzlemde kalmış, fiili eşitsizlikleri önlemede yeterince etkili olamamıştır. Po­zitif ayrımcılık; temelde, kamu otoritelerinin; kadınlar, özürlüler, yaşlılar gibi zayıf top­lum kesimlerini kollamak üzere alacağı çeşitli önlemler aracılığıyla eşitlik ilkesinin pra­tik yaşamda gerçekleştirilmesini amaçlar. Bu amaç, görece yeni bir anayasal norm ola­rak kabul görmüştür. Söz konusu genel eğilim, Türk anayasal sistemine de yansımıştır. Dokuzuncu anayasa değişikliği, kadınlarla ilgili pozitif ayrımcılık anlayışı yönünden büyük önem taşımaktadır.

Nineth Amendement in Turkish Constitution and the Concepts of Equality and Affirmative Action

For the author of the article, actual inequalities in social life are still prevailing. The principle of legal equality has remained in theoretical level and has not been influential enough to prevent real inequalities. The principle of affirmative action mainly aims to realize equality within daily life by means of miscellaneous measures taken by public authorities for protecting vulnerable social categories such as women, disabled and old peoples. The goal has generally been accepted as a new norm for the constitutions. Reflections of this general trend also have occurred in Turkish Constitution. The new rules and principles brought through the 9th amendment to the Turkish Constitution have great importance in terms of the concept of affirmative action regarding women.

___

  • Abbott, P. (2000), "Gender", in G. Payne (Ed.), Social Divisions, Macmillan, London Press.
  • Agacinski, Sylviane (1998), Cinsiyetler Siyaseti, (Çev. İsmail Yerguz), Dost Kitabevi, Ankara.
  • Arat, Yeşim (2000), "From Emancipation To Liberation: The Changing Role of Women in Turkey's Public Realm", Journal of International Affairs, Fall 2000, 54, no:1.
  • Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, E.1976/43 K.1977/4, 27.01.1977, Sayı:15, s.15.
  • Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, E.1988/7 K.1988/27, 27.09.1988, Sayı: 24, s.421.
  • Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, E. 1990/5, K. 1990/28,14.11.1990, Sayı: 26, s.461-502.
  • Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, E.1976/43 K.1977/4,27.01.1977, Sayı:15, s.15.
  • Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, E.1988/7 K.1988/27,27.09.1988, Sayı:24, s.421
  • Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, E. 1990/5, K. 1990/28,14.11.1990, Sayı: 26, s. 461-502.
  • Berktay, Fatmagül (2000), "Kadınların İnsan Hakları: İnsan Haklan Hukukunda Yeni Bir Açılım", İnsan Hakları- Cogito, Yapı Kredi Yayınları, Korkut Tankuter (Ed.), İstanbul.
  • Binnaz TOPRAK, "İstek Var Ama, İcraat Yok", Radikal, 05.04.2004, s. 11.
  • Bozkurt, Enver (2003), İnsan Haklarının Korunmasında Uluslararası Hukukun Rolü, Ankara, Nobel Yayınları.
  • Cunningham, Frank (2002), Theories of Democracy: A Critical Introduction, London and New York, Routledge
  • Çağlar, Bakır (1993), "Hukukla Kavranan Demokrasi ya da Anayasal Demokrasi", Anayasa Yargısı 10, s.235.
  • Dağ, Zeynep ( 2004), "Eşitlik mi, (Pozitif) Ayrımcılık mı?", Zaman, 11.05.2004.
  • Erdoğan, Mustafa (2004), "Pozitif Ayrımcılık İlericilik midir?" Tercüman, 03.05.2004.
  • Erözden, Ozan (1997), Ulus-Devlet, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
  • Gökçe, Birsen (2002), "2001 Yılında Yapılan Anayasa Değişikliklerinin Sosyal, Eko­nomik ve Siyasal Yönden Değerlendirilmesi", Anayasa Yargısı-19, (Anayasa Mah­kemesi Yayınları No: 49.
  • Gören-Ataysoy, Zafer (1991), Farklı Cinslerin Eşit Haklara Sahip Olmaları, Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Gören, Zafer (1995), Anayasa ve Sorumluluk, D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Yayınları No:58, 2. Baskı.
  • Gören, Zafer (1998), Temel Hak Genel Teorisi, 2. Baskı, İzmir.
  • Held, David (1996), Models of Democracy, Standford, California, Second Edition.
  • http://www.un.org.tr/doc_pdf/metin136.pdf.
  • http://www.liberal-dt.org.tr/guncel/Erdogan/me pozitif%20ayrimcilik.htm
  • http://www.liberal-dt.org.tr/guncel/Diger/zd esitlik.htm
  • Kaboğlu, İbrahim Ö. (2002), Özgürlükler Hukuku, Gözden geçirilmiş ve genişletilmiş 6. Baskı, imge Kitabevi Ankara.
  • Öden, Merih (2003), Türk Anayasa Hukukunda Eşitlik İlkesi, Yetkin Yayınları, Ankara.
  • Özüerman, Tülay (1998), "Kadının Siyasal Kimliği- Simgeselden Olgusala", Farklı Cinslerin Eşitliği Sempozyumu, 17-18 Mayıs 1998, İzmir.
  • Resmi Gazete, 22.5.2004, Sayı: 25469.
  • Resmi Gazete, 24.7.2003, Sayı: 25178 (mükerrer).
  • Resmi Gazete, 22.5.2004, Sayı:25469.
  • Swain, John & S.French& C.Cameron (2003), Controversial Issues in a Disabling Society, Buckingham & Philadelphia, Open University Press.
  • Tanilli, Server (2003), Nasıl Bir Demokrasi İstiyoruz?, Adam Yayınları, İstanbul.
  • TBMM Sıra Sayısı: 430 ( 83. Birleşim Tutanağma ekli), Dönem:22, Yasama Yılı: 2, s.5
  • TBMM Tutanak Dergisi, Dönem:22, Yasama Yılı: 2, C.48, B.83,4.5.2004, s. 1-53.
  • TBMM Tutanak Dergisi, Dönem:22, Yasama Yılı: 2, C.48, B.83,4.5.2004, s.38.
  • TBMM Tutanak Dergisi, Donem22, Cilt: 48, Yasama Yılı:2, B.86, 7.5.2004, s.1-15.
  • TBMM Tutanak Dergisi, Dönem:22, Yasama Yılı:2, C.48, B.83,4.5.2004, s. 1-53.
  • TBMM Tutanak Dergisi, Dönem:22, Yasama Yılı:2, C.48, B.83,4.5.2004, s.38.
  • Teziç, Erdoğan (2003), Türk Anayasa Hukuku, İstanbul, Beta Yayınevi, Sekizinci Bası.
  • Toprak, Binnaz (1987), "Emancipated but Unliberated Women in Turkey: The Impact of Islam", in F.özbay, ed., Women Family and Social Change in Turkey (Bangkok: UNESCO, 1990).
  • Toprak, Binnaz, "İstek Var Ama, İcraat Yok", Radikal, 05.04.2004.
  • TÜSİAD Basın Bülteni, 6.5.2004. www.tusiad.org.
  • Turhan, Mehmet (2003), Anayasal Devlet, Naturel Yayınları, İkinci Basım, Ankara.
  • Ünal, Şeref (1997), Temel Hak ve Özgürlükler ve İnsan Hakları Hukuku, Yetkin Yayın­ları, Ankara.
  • Üstel, Füsun (1999), Yurttaşlık ve Demokrasi, Dost Kitabevi, Ankara.
  • www.ipu.org/wmn-e/world.htm.
  • www.ipu.org/wmn-e/world.htm.
  • Yıldız, Serpil (2004)," Pozitif Ayrımcılık Herkese Gerekli", Sabah, 27.5.2004.