Eğitim ve Büyüme İlişkisi: Türkiye'de Bölgesel Farklılıklar 1

Özet: Bu çalışmanın amacı 2004 ile 2011 yıllarının karşılaştırılması yoluyla, Türkiyede 2. Düzey İstatistiki Bölge Birimleri itibariyle beşeri sermayenin bölge ekonomisine kat- kısı konusunda yaşanan farklılıkları iç göçü de gözönünde bulundurarak betimlemektir. Bu çerçevede, bölgesel gayri safi katma değer (BGSKD) hesaplamalarında TÜİKin Gayri Safi Katma Değer: Bölgesel Sonuçlar (2004-2011) araştırması verileri kulla- nılmıştır. Bölgesel istihdam sayıları ve işgücü ile istihdamın eğitim düzeyinin hesap- lanması, coğrafi kapsamı Türkiye geneli olan ve örnekleme birimi olarak "adres (ko- nut)" seçilen 2004 ve 2011 yılları Hanehalkı İşgücü Anketi verileri kullanılmıştır. Böl- gelerin verdiği göçün (çalışma çağında olanlar) ortalama eğitim süreleri TÜİK 2011 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları kullanılarak hesaplanmıştır. Çalışmada- ki bulgular göstermektedir ki Türkiyede bazı bölgeler çok iyi bir beşeri sermayeye sa- hip olmalarına karşın gereken düzeyde katma değer yaratamamaktadırlar. Öte yandan, eğitimli insanlar bulundukları yerlerde eğitimlerine uygun iş olanağı olmadığı için baş- ka bölgelere göç etmektedir.

The Relationship between Economic Growth and Education: Regional Differences in Turkey.

Abstract: The aim of this study is to describe regional disparities in the contribution of human capital to the regional economy by comparing the years 2004 and 2011. In this context, data from Gross Value Added: Regional Results (2004-2011) researches were used to calculate Regional Gross Value Added. Data from Household Labor Force Sur- vey (2004-2011), geographically covering all Turkey and selecting address (residen- tial) as the sampling unit, were employed in order to calculate the number of regional employment and educational level of labor force and employment. The average educa- tion period of migrating people from the regions were calculated by using TSI 2011 Address Based Population Registration System Results. The results of this study show that despite their high-quality human capital, some regions of Turkey fail to generate enough added values. On the other hand, educated people migrate to other regions due to poor job opportunities not complying with their education in their own environment.

___

Akalın, Güneri (2000), Kamu Ekonomisi, Akçağ Yayınları, Ankara.
Becker, Gary S. (1960), “Underinvestment in College Education”, American Economic Review, Vol. 50, No: 2, s. 346-54.
Becker, Gary S. (1962), “Invesment in Human Capital: A Theoretical Analyis”, Journal of Political Economy, Vol. 70, Supplement, s. 9-49
Champman, Paul G. (1993), The Economics of Training, LSE Handbooks in Economics Series, BPCC Wheatons Ltd., Exeter, Great Britain.
Denison, Edward F. (1962) “Education, Economic Growth, Gaps in Information” Journal of Political Economy, Vol 70, No: 5, October, s. 124-128.
Eichengreen, Barry – Park, Donghyun- Sin, Kwanho, (2011), “When Fast Growing Economies Slow Down: International Evidence and Implications for China”, NBER Economic Papers, No 16919, March.
Ergen, Hüseyin (1999). “Türkiye’de Eğitimin Ekonomik Büyümeye Etkisi”. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, Cilt 10, Sayı 35, Kış, s. 22-52.
Filiztekin, Alpay (2008), Türkiye’de Bölgesel Farklar ve Politikalar, TÜSİAD, Yayın No. TÜSİAD-T/2008-09-471, İstanbul.
Freire-Serén, María Jesús (2001), “Human Capital Accumulation and Economic Growth”, Investigaciones Economicas, Vol. 25, No: 3, s. 585-602.
Harbison, Frederick - Myers, Charles. A. (1964), Education, Manpower and Economic Growth, McGraw Hill Book Company. New York.
Hesapçıoğlu, Muhsin (1994), İnsan Kaynakları Yönetimi ve Ekonomisi, Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş., İsitanbul.
Hinchliffe, J.K. (1987), “Education and Labor Market”, in Psacharopoulos, George (Ed.), Economics of Education Research and Studies, Pergamon Press, Oxford, 141-146.
Kar, Muhsin – Taban, Sami (2003) “Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt. 53, No: 3, s. 146-169.
Karasar, Niyazi (2009), Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayıncılık, Ankara.
Kazgan, Gülten (1991), İktisadi Düşünce, Remzi Kitabevi, İsitanbul.
Keller, Katarina. R. I. (2006), “Investment in Primary, Secondary, and Higher Education and the Effects on Economic Growth”, Contemporary Economic Policy, Vol. 24, No: 1, January, s. 18-34.
Keskin, Abdullah (2011), “Ekonomik Kalkınmada Beşeri Sermayenin Rolü ve Türkiye”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt. 25, No: 3-4, s. 125- 153.
Lau, Lawrence J. - Jamison, Dean T. - Liu, Shu-Cheng - Rivkin, Steven (1993), Education and Economic Growth: Some Cross-Sectional Evidence from Brazil”, Journal of Development Economics, Vol. 41, No: 1, June, s. 45-70.
McMahon, Walter W. (1998), “Education and Growth in East Asia”, Economics of Education Review, Vol. 17, No: 2, April, s. 159-172.
McNabb. Robert (1987), “Labor Market Theories and Education”, in Psacharopoulos, George (Ed.), Economics of Education Research and Studies. Pergamon Press, Oxford, 157-163.
Mincer, Jacob (1958), “Invesment in Human Capital and Personal Income Distribution”, Journal of Political Economy, Vol. 66, No: 4, August, s. 281-302.
Mincer, Jacob (1962), “On The Job Training : Costs, Returns and Some Implications”, Journal of Political Economy, Vol. 70, No: 5, October, s. 50-79.
Musila, Jacob W. - Belassi, Walid (2004), “The Impact of Education Expenditures on Economic Growth in Uganda: Evidence from Time Series Data”, The Journal of Developing Areas, Vol. 38, No: 1, Autumn, 123-133.
Öz, Sumru (2012), “Orta Gelir Tuzağı”, Ekonomik Araştırma Formu Politika Notu, 12-06, Ağustos. http://eaf.ku.edu.tr/sites/eaf.ku.edu.tr/files/eaf_pn1206.pdf (20.11.2014).
Sala-i-Martin, Xavier (1990) “Lecture Notes on Economic Growth (I): Introduction to the Literature and Neo-Classical Models, NBER Working Paper, No 3563.
Saygılı, Şeref - Cihan, Cengiz - Yavan, Zafer A. (2006), Eğitim ve Sürdürülebilir Büyüme Türkiye Deneyimi, Riskler ve Fırsatlar, TÜSİAD Büyüme Stratejileri Dizisi No: 7, Yayın No. TÜSİAD-T/2006-06-420, İstanbul.
Schultz, Theodore W. (1961), “Invesment in Human Capital”, The American Economic Review, Vol 51, March, s. 1-17.
Serin, Necdet (1972), Eğitim Ekonomisi, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Yayın No: 25, Ankara.
Solow, Robert M. (1956), “A Contribution to the Theory of Economic Growth”, The Quarterly Journal of Economics, Vol. 70, No: 1, s. 65-94.
Stiglitz, Joseph E. (1994), Kamu Kesimi Ekonomisi, Çev. Ö.F. Batırel, Marmara Üniversitesi, Yayın No: 549, İstanbul.
Tallman, Ellis W. - Wang, Ping (1994), “Human Capital and Endogenous Growth: Evidence from Taiwan”, Journal of Monetary Economics, Vol. 34, No: 1, August, 101-124.
Turan, Türkan (2001), Neoklasik Büyüme Modeli ve Koşullu Yakınsama Hipotezi, İ.Ü. İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 39. Seri, Yıl 2001.
Şengül, Ümran – Eslemian, Seyedhadi – Eren, Miraç (2013), “Türkiye’de İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflamasına Göre Düzey 2 Bölgelerinin Ekonomik Etkinliklerinin VZA Yöntemi ile Belirlenmesi ve Tobit Model Uygulaması”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt 11, Sayı 21, s. 75-79.
TÜİK (2004), Hanehalkı İşgücü Araştırması Veri Seti, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara.
TÜİK (2011a), Hanehalkı İşgücü Araştırması Veri Seti, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara.
TÜİK (2011b), TÜİK 2011 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara.
TÜİK (2014), Gayri safi Katma Değer: Bölgesel Sonuçlar (2004-2011), Ulusal Hesaplar Daire Başkanlığı, Yıllık Hesaplar Grubu, Nisan, Ankara.
Türkmen, Fatih (2002), Eğitimin Ekonomik ve Sosyal Faydaları ve Türkiye’de EğitimEkonomik Büyüme İlişkisinin Araştırılması. Ankara: DPT, Uzmanlık Tezi. Yayın no: DPT: 2665. Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü.
Uyanık, Yücel (1999), “Dualist (İkili) İşgücü Piyasası Teorisi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt. 3, No: 99, s. 1-8.
Ünal, Işıl L. (1991), “İşgücü Piyasalarında Eğitimsel Niteliklerin Rolü”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 24 Sayı 2, s. 747-767.
Ünal, Işıl L. (1996), Eğitim ve Yetiştirme Ekonomisi, Epar Yayınları, Ankara.
Whitehead, A.K.(1981), “Screening and Education: A Theoritical and Emprical Survey”, British Review of Economic Issues, Vol. 3, No: 8, s. 44-62.
Yamanoğlu, Kemal Buğra (2008), “Türkiye’de Sosyo-Ekonomik Faktörlerin İller Arası Yakınsama Üzerine Etkisi”, İstatistikçiler Dergisi, No:1, 33-49.
Yardımcıoğlu, Fatih, Gürdal, Temel, Altundemir, Mehmet E. (2014), “Education and Economic Growth: A Panel Cointegration Approach in OECD Countries (1980-2008)”, Education and Science, Vol. 39, No 173, 1-12.
Yeldan, Erinç – Taşçı, Kamil – Voyvoda, Ebru – Özsan, Mehmet E. (2012), Orta Gelir Tuzağı’ndan Çıkış: Hangi Türkiye? Cilt 1, TÜRKONFED, İstanbul.
Yeldan, Erinç – Taşçı, Kamil – Voyvoda, Ebru – Özsan, Mehmet E. (2013), Orta Gelir Tuzağı’ndan Çıkış: Hangi Türkiye? Cilt 2, TÜRKONFED, İstanbul.