Mehmet ÖTEN, Meliha TEMİRKAYNAK, Orçun ÇINAR, Dilek GÜVEN, HAMİDE GÜBBÜK

Örtüaltı Muz Yetiştiriciliğinde Farklı Tarımsal Atık Uygulamaların Verim ve Kalite Üzerine Etkileri

Muz yetiştiriciliğinde toprağın organik madde kapasitesi, verimi direkt etkileyen önemli bir faktördür. Organik madde kaynağı olarak kullanılan çiftlik gübresinin; üretim maliyetini arttırması yanında, hastalık ve zararlıların taşınmasındaki etkin rolü ve temin etmekteki güçlükleri sebebiyle muz yetiştiriciliğinde kullanımı gittikçe azalmaktadır. Bu sebeple, toprağın organik madde kapasitesini arttıracak yeni alternatif uygulamalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada, çiftlik gübresine alternatif olarak, muzun kendi atığı ve mantar kompostu atığının örtü altı muz yetiştiriciliğinde kullanım olanakları araştırılmıştır. Bu amaçla yürütülen çalışmada, uygulamaların bazı morfolojik özellikler (bitki boyu, gövde çevresi ve yaprak sayısı), verim (tarak sayısı, parmak sayısı, hevenk ağırlığı, parmak ağırlığı ve uzunluğu) ve meyve kalite özellikleri (et/kabuk oranı, suda çözünebilir kuru madde (SÇKM), şekerler vb.) üzerine etkileri incelenmiştir. Araştırma sonuçları; çiftlik gübresi ve atık uygulamalarının bitki boyu, yaprak sayısı, meyvelerde kabuk kalınlığı ve ağırlığı ile SÇKM ve asit (TEA) içeriği ve pH üzerine etkilerinin istatistiksel olarak önemsiz, incelenen diğer kriterler üzerine ise önemli olduğunu göstermiştir.

The Effects of Different Agricultural Waste Applications on Yield and Quality in the Protected Banana Cultivation

The soil organic matter is an important factor that directly affects yield in banana cultivation. The use of manure as the organic material source reduced gradually in banana cultivation by the reason of high production costs, carrying diseases and pests to the plants and difficulties on supplying. Therefore, there is need for new alternative applications for increase the organic matter capacity of the soil. In this study, the effects of banana waste and mushroom compost were investigated as an alternative to the farmyard manure in the protected banana cultivation. The objective of the study was to evaluate effects of these treatments on some morphological properties (plant height, plant circumference and number of leaves), yield (number of hands, number of fingers, bunch weight, finger weight and length) and fruit quality properties (flesh/skin ratio, total soluble solids content, sugars etc.). Experimental results showed that; farmyard manure and banana waste were not significantly effects on plant height, number of leaves, fruit peel thickness and weight, soluble solids content, acidity and pH, on the other hand, the other parameters was affected statistically.

PDF

___

Anonymous, 1962. Determination of Ash. IFJU Analyses. No:9, 2 p.
Anonymous, 1968. Determination of Titratable Acid. IFJU Analyses. No:3, 4p.
Ather, M., Pathak, R.A., 1996. Effect of Mulches on the Plant Growth, Flowering, Fruiting and Yield of Banana Cultivation. Harichal. Technological Advancement in Banana/Plantain Production and Processing - India - International, s.l., 1996/08/20-24 Kerala Agricultura lUniversity, Mannuthy (IND).
Bananuka, J.A., Rubaihayo, P.R., Zake, J.Y.K. 2000. Effect of Organic Mulches on Growth, Yield Components and Yield of East African highland bananas. First International Conference on Banana and Plantain for Africa, Kampala (UGA), 1996/10/14-18 International Society for Horticultural Science, Leuven (BEL), Acta Horticulturae (BEL), (540).
Cano, M. P., Ancosa, B., Matallanab, M.C., Cámarab, M., Regleroc, G., Taberac, J., 1997. Differences Among Spanish and Latin-American Banana Cultivars: Morphological, Chemical and Sensory Characteristics, Food Chemistry. Volume 59, Issue 3, July 1997, Pages 411–419.
Cemeroğlu, B., 2010. Gıda Analizleri. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları, No:34, 480 s., Ankara.
Demirtaş, E.I., Arı, N., Arpacıoğlu, A.E., Özkan, C.F., Kaya, H., 2005. Mantar Kompostu Kullanımının Örtüaltı Domates Yetiştiriciliğinde Bitkinin Potasyum ile Beslenmesi ve Verim Üzerine Etkileri. Tarımda Potasyumun Yeri ve Önemi Çalıştayı, 3-4 Ekim 2005, Eskişehir.
Ding, Z., Tian, S., Wang, Y., Li, B., Chan, Z., Han, J., Xu, Y., 2006. Physiological Response of Loquat Fruit to Different Storage Conditions and İts Storability. Post Harvest Biology and Tecnology, 41, 143- 150.
Gübbük, H., Paydaş, S., Kaşka, N., 1991. Değişik Azot ve Çiftlik Gübresi Düzeylerinin Cam Serada Yetiştirilen Cavendish ve Basrai Muz Klonlarında Yaprakların Makro ve Mikro Besin Maddesi İçerikleri Üzerine Etkileri, Bahçe, 20 (12), 33-39.
Gübbük, H., Pekmezci, M., Erkan, M., Adak, N., Demiral, E., Biner, B., Karaşahin, I., 2003. Bazı Yeni Muz Çeşitlerinin Antalya Koşullarında Örtüaltında Yetiştirimle Olanakları. Türkiye IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 08-12 Eylül 2003.
Güneş, E., Gübbük, H., Erkan, M., Demiral, S., 2008. Muz Muhafazası Üzerine Değişik Ambalaj Tiplerinin Etkileri. Bahçe Ürünlerinde IV. Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu 08-11 Ekim 2008 Antalya. S:256-266.
Henry, B.K., 1979. Production of Six Foliage Crops in Spent Mushroom Compost Potting Mixes. Proceedings of the Florida State Horticultural Society, 92:330-332.
Kütük, C., Topçuoğlu, B., Çaycı, G., 1998. The Effect of Different Growing Media on Growth of Croton (Codiaeum variegatum 'Petra') Plant. M. Sefik Yeşilsoy International Symposium on Arid Region Soil, 21-24 September 1998, Izmir, s:499- 505.
Kütük, C., Topçuoğlu, B., Demir, K., 1999. Toprağa Uygulanan Farklı Organik Materyallerin Ispanak Bitkisinde Verim ile Bazı Kalite Ögeleri ve Mineral Madde İçerikleri Üzerine Etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12:31-36.
Öten, M., Temirkaynak, M., Tokgöz, H., Güven, D., Gübbük, H., 2016. Bazı Tarımsal Atık Uygulamalarının Açıkta Muz Yetiştiriciliğinde Kullanım Olanakları. Derim, 33 (1):1-13.
Paksoy, M., Abak, K., 1996. Serada Topraksız Yetiştiricilikte Farklı Yetiştirme Ortamları ve Kök Bölgesi Isıtmasının Domateslerin (cv. 144 F1) Bitki Gelişimi ve Toplam Verimi Üzerine Etkileri. GAP 1. Sebze Tarımı Sempozyumu, 7-10 Mayıs 1996, Şanlıurfa, s:375-380.
Pekmezci, M., Gübbük, H., Erkan, M., 1995. Değişik Düzeyde Azot ve Potasyum Gübrelemesinin Muzun Verim ve Kalite Muhafazası Üzerine Etkileri. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Adana, 623-627.
Polat, E., Onus, A.N., Demir, H., 2004. Atık Mantar Kompostunun Marul Yetiştiriciliğinde Verim ve Kaliteye Etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(2):149-154
SAS Institute, 1998. INC SAS/STAT Users’ Guide Release 7.0, Cary, NC, USA.
Şen, B., Doran, İ., Yılmaz, H., Kaya, Z., 1993. Muz Ocaklarının Bakımı Sırasında Ortaya Çıkan Bitki Atıklarının Kompost Olarak Değerlendirilmesi Üzerine Araştırmalar. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Sonuç Raporu, 17 s., Mersin.
Tetik, N., Turhan, İ., Oziyci, H.R., Karhan, M., 2011. Determination of D-pinitol in Carob Syrup. International Journal of Food Sciences and Nutrition, 62(6): 572–576.
TÜİK, 2016. Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr. (Erişim 15 Aralık 2016).
Walmsley, D., Twyford, I.T., 1968. The Uptake of 32 P by the “Robusta” Banana. Tropical Agriculture Tirinidad, 45(3):223- 228.