NEBAHAT SARI, İrem BİÇER, İLKNUR SOLMAZ, MİHRİBAN NAMLI

Katlanmış Haploidi Tekniği ile Geliştirilen Bazı Kırkağaç Kavun (Cucumis melo L. var. inodorus) Melezlerinin Tarımsal Özellikleri

Kırkağaç kavunları Türkiye’de geniş alanlarda yetiştirilen ekonomik öneme sahip bir kavun grubudur. Bu kavunlar, Cucumis melo L. var. inodorus türüne ait kokusuz kavunlardır. Kalın kabuklu, sarı kabuk üzerine koyu yeşil noktalı ve lekeli meyvelere sahiptirler. Bu çalışmada Kırkağaç kavunlarında 18 ayda % 100 homozigot saf hat geliştirmek için ışınlanmış polen tekniği kullanılmıştır. Saf hatların uzak akrabalıklarına göre melezleme ıslahı programı yapılmış ve toplam 49 melez geliştirilmiştir. Melezlerin bitki büyümesi, toplam verim ve meyve özellikleri açık tarla koşullarında iki yıl süreyle incelenmiştir. Sonuç olarak, geliştirilen bazı melezler incelenen parametreler açısından ümitvar bulunmuş ve yeni Kırkağaç melezleri tescile başvuru için uygun görülmüştür.

Agronomic Performance of Some Kirkagac Melon (Cucumis melo L. var. inodorus) Hybrids Developed by Doubled Haploidy Technique

Kirkagac melons are the melon groups grown widely and having economic importance in Turkey. These melons are odourless winter melons belong to Cucumis melo var. inodorus. Their fruits are thick rinded, dark dotted and spotted on yellow rind. In this study irradiated pollen technique was used to obtain 100 % homozygous pure lines in 18 months. A total of 49 experimental hybrids were developed by the cross breeding programme of distant relatives in pure lines. The plant growth, total yield and some fruit characteristics performances of hybrids were examined in open field conditions for two years. As a result; some of the hybrids were found promising in terms of investigated parameters and will be registered to be used as new Kırkagaç hybrid cultivars.

PDF

___

Aras, V., Denli, N., Keleş, D., Nacar, Ç., 2011. Kabak (Cucurbita pepo L.) Hatlarının Morfolojik Karakterizasyonu ve Akrabalık Derecelerinin Belirlenmesi. Alatarım, 10 (1): 13-18.
Aravindakumar, J. S., Prabhakar, M., Pitchaimuthu, M., Gowda, N.C.N. 2005. Heterosis and Combining Ability Studies in Musk-Melon (Cucumis melo L.) for Earliness and Growth Parameters. Karnataka Journal of Horticulture, 1 (4): 12-19.
Gallais, A., 1990. Théorie de la Selection en Amélioration des Plantes. Massah Edit. Paris.
Jose, M. A., Iban, E., Silvia, A., Pere, A. 2005. Inheritance Mode of Fruit Traits in Melon: Heterosis for Fruit Shape and its Correlation with Genetic Distance. Euphytica, 144 (1/2): 31-38.
Munshi, A. D., Verma, V. K. 1997. Studies on Heterosis in Muskmelon (Cucumis melo L.). Vegetable Science, 24 (2): 103-106.
Paiva, W.O., 2002. Genetic Divergence Among Melon Lines and the Heterosis in Their Hybrids (Divergência Genética Entre Linhagens de Melão e a Heterose de Seus Híbridos). Horticultura Brasileira, 20 (1): 34-37.
Pamuk, S., 2017. Galia Tipi Kavunlarda Yüksek Verimli ve Raf Ömrü Uzun Saf Hatlar Geliştirme. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 144 s.
Rai, N., Rai, M., 2006. Heterosis Breeding in Vegetable Crops. New India Publishing Agency New Delhi Karnataka Journal of Horticulture, 1: 12-19.
Sarı, N., Yetişir, H., Ekbiç, E., Gok, P., 2003. Kavunlarda Bitki Boyu ve Gövde Çapı Üzerine Heterozis Etkisi. IV. Sebze Tarımı Sempozyumu Bildiri Kitabı, 17-20 Eylül 2002, Uludağ Üniv Basımevi, Bursa, 1-10.
Sarı, N., Solmaz, İ., Ünlü, H., 2008. Dihaploidizasyon Yöntemiyle Geliştirilen Hibrit Kavun Genotiplerinin Cam Sera Koşullarında Verim ve Bazı Agronomik Özelliklerinin Saptanması. Alatarım, 7(1): 21-28.
Sarı, N., Solmaz, İ., Sertli, S., Simsek, I., Dundar, O., 2012. Determining the Heterosis Effect on Orange Fleshed Kirkagac Melon Genotypes Developed by Fı Breeding. Acta Horticulturae, 935, 191-198.
Sarı, N., Ellialtıoğlu, Ş., Solmaz, İ., 2014. Haploidi ve Katlanmış Haploidi Tekniğinin Sebze Islahında Kullanımı. 10. Sebze Tarımı Sempozyumu, 2-4 Eylül 2014, Tekirdağ, Bahçe Bilimi Yayın No: 4, 76-88.
Sarı, N., Solmaz, İ., Aka Kaçar, Y., 2018. Altınbaş Grubu Kavunların Dihaploidizasyon Yöntemi ile Saflaştırılması ve Heterotik Grupların Oluşturularak Fı Hibritlerin Geliştirilmesi. TÜBİTAK TOVAG 114O230 No’lu Proje Sonuç Raporu, 125 s.
Sulochanamma, B. N. 2001. Heterosis in Diverse Muskmelon (Cucumis melo L.) Types. Journal of Research Angrau, 29 (1): 66-70.
TÜİK, 2016. www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 04.09.2017)
Ünlü, M., Kurum, R., Ünlü, A. 2017. Örtüaltı Kavun (Cucumis melo ssp. melo) Yetiştiriciliği İçin Geliştirilen Hibritlerin Verim ve Meyve Özellikleri Bakımından Değerlendirilmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 6: 121-126.