GÜLTEKİN ÖZDEMİR, SEMİH TANGOLAR, HATİCE BİLİR EKBİÇ

Bazı sofralık üzüm çeşitlerinin fenolojik dönemleri ile salkım ve tane özelliklerinin saptanması

Çukurova Üniversitesi Pozantı Araştırma Merkezi (POZ-MER) bünyesinde 2002-2003 yıllarında yürütülen bu çalışmada, önemli bazı yerli ve yabancı sofralık üzüm çeşitlerinden, Tilki Kuyruğu, Zevük, Ata Sarısı, Kayırcık, Muscat de Alexandria, Razakı, Hönüsü, Italia, Alphonse Lavallee, Hamburg Misketi, Sultani Çekirdeksiz, Pembe Çekirdeksiz, Perlette, King’s Ruby ve Hatun Parmağı çeşitlerinin fenolojik dönemleri ile salkım, tane ve şıra özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda deneme yıllarında çeşitler arasında fenolojik gelişme tarihleri bakımından önemli farklılıkların olduğu belirlenmiştir. Çeşitlerde uyanma; 12-24 Nisan, tam çiçeklenme; 4-11 Haziran, ben düşme; 7-14 Ağustos ve olgunluk; 24 Ağustos - 29 Eylül tarihleri arasında tamamlanmıştır. Çeşitler arasında salkım, tane ve şıra özellikleri bakımından önemli farklılıklar saptanmıştır. Hönüsü, Italia, Alphonse Lavallee ve Ata Sarısı çeşitlerinin Pozantı ekolojisi için ümitvar çeşitler olabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

uyum, fenoloji, üzüm, çiçeklenme zamanı, kültür çeşitleri, asma, Adana, bağcılık

Determination of cluster and beryy characteristics with phenological stages of some table grape cultivars

This study was conducted at University of Cukurova, Pozantı Research Center (POZ-MER) during 2002-2003. Aim of the study was to determine the cluster and berry characteristics with phenologic periods of Tilki Kuyruğu, Zevük, Ata Sarısı, Kayırcık, Muscat de Alexandria, Razakı, Hönüsü, Italia, Alphonse Lavallee, Hamburg Misketi, Sultani Çekirdeksiz, Pembe Çekirdeksiz, Perlette, King’s ruby and Hatun Parmağı table grape cultivars. According to the results, significant differences were found among cultivars for phenological stages. Dates were 12-24 April for bud-break; 4-11 June for full bloom; 7-14 August for verasion and 24 August- 29 September for maturity. Significant differences were also observed for cluster, berry and must characteristics. Finally, it was determined that Hönüsü, Italia, Alphonse Lavallee and Ata Sarısı were found to be promising cultivars for Pozantı conditions.

Keywords:

adaptation, phenology, grapes, flowering date, cultivars, grapevine, Adana, viticulture,

PDF

___

Anonim, 2003. Tarımsal Yapı (Üretim, Fiyat, Değer). T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.
Anonim, 2006. FAO Tarım İstatistikleri, Faostat (www.fao.org).
Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S., Fidan, Y., Marasalı, B. ve Söylemezoğlu, G., 1998. Genel Bağcılık. Sun Fidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi: I. Fersa Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. Necatibey Cad. Elgün Sok. No: 4-B, Ankara, 253 s.
Çelik, H., Çelik, S., Kunter, B.M., Söylemezoğlu, G., Boz, Y., Özer, C. ve Atak, A., 2005. Bağcılıkta Gelişme ve Üretim Hedefleri. VI. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 3-7 Ocak, Ankara, (1. Cilt) 565-588 s.
Çelik, H., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G., Tangolar, S. ve Gündüz, M., 2000. Bağcılıkta Üretim Hedefleri. V. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 17-21 Ocak, Ankara, (2.Cilt): 645-678 s.
Çelik, S., 1998. Bağcılık (Ampeloloji) Cilt I. Trakya Üniv. Tekirdağ Ziraat Fak. Bahçe Bitkileri Bölümü. Anadolu Matbaa San. ve Tic. Ltd. Şti, Tekirdağ, 426 s.
Ergenoğlu, F., 1988. Çukurova Koşullarında Yetişen Yabancı Kökenli Erkenci Üzüm Çeşitlerinin Adaptasyonu Üzerinde Bir Araştırma. Doğa 12(1): 11-18.
Eymirli, S., 2000. Pozantı’da Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Fenolojileri ile Salkım ve Tane Özelliklerinin Saptanması. Çukurova Üniv. Fen Bilimleri Enst. Yüksek Lisans Tezi, Adana, 95s.
Fidan, Y. Fidan, I., 1976. Gülnar İlçesi Bağcılığı, Yetiştirilen Bazı Sofralık, Şaraplık, Pekmezlik ve Kurutmalık Üzüm Çeşitlerinin Ampelografik Vasıfları Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları:591, Bilimsel Araştırma ve İnceleme: 399, Ankara Üniv. Basımevi, Ankara, 410 s.
Fidan, Y., 1985. Özel Bağcılık. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları: 930, Ders Kitabı: 265, Ankara. 400 s.
Gürsöz, S., 1985. Adana Koşullarında Yetişen 16 Üzüm Çeşidinin Bazı Fenolojik ve Kimyasal Değerleri Üzerinde Bir Araştırma. Çukurova Üniv. Fen Bilimleri Enst. Yüksek Lisans Tezi, Adana, 98s.
İlter, E., Ergenoğlu, F., Kısmalı, İ. ve Ecevit, M.F., 1979. Yabancı Kökenli Erkenci Üzüm Çeşitlerinin Akdeniz Bölgesinde Yetiştirilme Olanakları. TÜBİTAK-TOAG Akdeniz Bölgesi Bahçe Bitkileri Yetiştiriciliğinde Sorunlar, Çözüm Yolları ve Yapılması Gereken Araştırmalar Simpozyumu, İncekum, Alanya, 626-654s.
İştar, A., 1959. Akdeniz Bölgesi ve Bilhassa İçel Bağcılığı ve Bu bölgede Yetiştirilen Başlıca Üzüm Çeşitlerinin Ampelografileri ile İçel ili Bağcılığının Geliştirilmesi İmkanları Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları: 149, Çalışmalar: 94, Ankara Üniv. Basımevi, Ankara, 158 s.
Kısakürek, H., 1950. Güney-Doğu Anadolu ve Bilhassa Gaziantep Bağcılığı ve Bu bölgede Yetişen Başlıca Üzüm Çeşitlerinin Morfolojik Vasıfları ve İktisadi Önemleri Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları: 21, Çalışmalar: 10, Ankara Üniv. Basımevi, Ankara, 205 s.
Oraman, M.N., 1972. Bağcılık Tekniği II. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay. 470, Ders Kitabı:162, Ankara Üniv. Basımevi, Ankara, 402 s.
Özdemir, G. ve Tangolar, S., 2005. Diyarbakır ve Adana Koşullarında Yetiştirilen Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Fenolojik Devreler ile Etkili Sıcaklık Toplamı Değerleri ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye VI. Bağcılık ve Şarapçılık Sempozyumu. 19-23 Eylül, Tekirdağ (Basımda).
Özen, T., 1981. Yerli ve Yabancı 22 Muhtelif Sofralık Üzüm Çeşidinin Gaziantep Bölgesi Şartlarına Adaptasyonunun ve Erkenciliğinin Tespitinin Araştırılması. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Bağ-Bahçe İşleri Genel Müdürlüğü, Gaziantep, 140-270 s.
Tangolar, S. ve Tangolar, G.S., 2003. Çukurova Bağcılığında Son Gelişmeler. Türkiye IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 08-12 Eylül, Antalya, 481-483 s.
Tangolar, S., 1999. Akdeniz Bölgesi Erkenci Üzüm Yetiştiriciliğinde Bazı Yeni Gelişmeler. Cine Tarım 3(20): 30-32.
Tangolar, S., Ergenoğlu, F. ve Gök, S., 1996. Üzüm Çeşitleri Kataloğu. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Ofset Atölyesi. Adana, 94 s.
Tangolar, S., Eymirli, S. Özdemir, G., Bilir, H. ve Tangolar, G.S., 2002. Pozantı/Adana’da Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Fenolojileri ile Salkım ve Tane Özelliklerinin Saptanması. V. Bağcılık ve Şarapçılık Sempozyumu, 5-9 Ekim, Nevşehir, 372-378 s.