Perge’den Amazonomakhia Betimli Bir Lahit

Pamphylia kentlerinden Perge’de üç nekropolis bulunmaktadır. Bunlardan ilki ve Arkaik Dönem’den Hellenistik Dönem’e kadar yoğun olarak kullanılanı, akropolis eteklerindekidir. Kentin doğu ve batı surları dışında Roma İmparatorluk Dönemi’ne tarihlenen iki nekropolis alanı daha vardır. Bu nekropolislerde yerel kireçtaşı, traverten ve ithal mermerden yapılmış çok sayıda lahit bulunmuştur. Bu lahitler, malzemesine göre ithal ve yerel olarak iki ana gruba ayrılmaktadır. İthal mermerden yapılan lahitler;Dokimeion, Prokonnessos ve Attika’dan yarı işli ya da tamamlanmış biçimde getirilmişlerdir. Pergenekropolislerindeki ithal lahit konteksti içinde Roma İmparatorluk Dönemi’ne tarihlenen girlandlı (yarı ve tam işli), figürlü̈ frizli, madalyonlu, köşe sütun ya da pilasterli (Torre Nova) ve sütunlu tipte lahitler bulunmaktadır. Bu makalede 2003 yılında Perge Batı Nekropolis’te, Dokimeion figürlü frizli lahit grubu içinde yer alan Amazonomakhia tasvirli lahit incelenmiştir. Lahit, 2003 yılında Perge batı nekropolisinde, batı şehir kapısının kuzeybatısında (169 numaralı parsel) M.9 kodu verilen mezar yapısında in situbulunmuştur. Eser, bugün yerinde korunmaktadır. Söz konusu lahit, Pamphylia lahit grubu içinde, MS II.yüzyılın ikinci yarısının önemli örneklerinden biridir. Aynı zamanda eser, Anadolu’da Amazonomakhia tasvirli lahitler içinde tüm olan nadir örneklerdendir. Bu açıdan Amazonomakhia betimli lahitler grubu nun geçirdiği stilistik aşamayı da gösterir niteliktedir.

An Amazonomachy Sarcophagus from Perge

Perge had three necropoleis. The necropolis at the foot of the acropolis was used from the Archaic through the Roman Imperial period. The other two necropoleis are located outside the eastern and western city walls. The East and West necropoleis of Perge contain numerous sarcophagi, which can be divided into two groups based on their construction material: local stone (limestone and travertine) and imported stone. Among the imported sarcophagi found in the necropoleis of Perge are examples with garlands (semi- or fully-worked), figurative friezes, medallions and corner columns or pilasters (Torre Nova). The sarcophagus with Amazonomachy frieze which constitutes the scope of the present article, was uncovered in situ in Tomb M9 in Lot 169 to the northwest of the west city gate. The sarcophagus is preserved in its place today. The sarcophagus in question is one of the important examples of the 2nd half of the 2nd century AD within the group of sarcophagi of Pamphylia. In addition, the sarcophagus is one of the rare examples preserved as a whole in sarcophagi with Amazonomachy depictions in Anatolia. In this respect, it also shows the stylistic stage of the group of sarcophagi with Amazonomachy depictions.

PDF

___

Abbasoğlu H. & Martini W. 1996, “Perge Akropolisi’nde 1994 Yılında Yapılan Çalışmalar”. KST XVII/2, 121-127.
Abbasoğlu H. 1997, “Perge Akropolisi’nde 1995 Yılında Yapılan Çalışmalar”. KST XVIII/2, 51-59.
Abbasoğlu H. 1998, “Perge Akropolisi’nde 1996 Yılında Yapılan Çalışmalar”. KST XIX/2, 93-105.
Abbasoğlu H. 1999, “Perge Akropolisi’nde 1997 Yılında Yapılan Çalışmalar”, KST XX/2, 179-194.
Abbasoğlu H. 2000, “Perge Kazıları”. Eds. O. Belli, Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi 1932-1999. İstanbul, 235-240.
Abbasoğlu H. 2001, “The Founding of Perge and its Development in the Hellenistic and Roman Periods”.Eds. D. Parish, Urbanism in Western Asia Minor, New Studies on Aphrodisias, Ephesos, Hierapolis, Pergamon, Perge and Xanthos. Portsmouth, 173-188.
Abbasoğlu H. 2003, “Perge 2002”. Anmed 1, 30-33.
Abbasoğlu H. 2004, “Perge 2003”. Anmed 2, 45-48.
Abbasoğlu H. 2005, “2004 Yılı Perge Kazı ve Onarım Çalışmaları”. Anmed 3, 67-71.
Abbasoğlu H. 2006, “Perge 2005”. Anmed 4, 47-50.
Abbasoğlu H. 2007, “Perge 2006”. Anmed 5, 54-58.
Abbasoğlu H. 2008, “Perge 2007”. Anmed 6, 58-62.
Abbasoğlu H. 2009, “Perge 2008”. Anmed 7, 61-69.
Abbasoğlu H. 2010, “Perge 2009”. Anmed 8, 73-80.
Akıllı H. 1979, Perge Nekropolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Aydoğan Ş. 1998, Pamphylia Bölgesi Lahitleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Çokay-Kepçe S. 2012, “Perge Batı Nekropolis Kontekst Buluntuları”. AST XXVI/2, 243-254.
Çokay-Kepçe S. 2017, Perge Batı Nekropolis Mezar Buluntuları. 1997-2007 Arasında 169 Numaralı Parselde Yürütülen Çalışmalar (İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Antalya Bölgesi Arkeoloji Araştırmaları Merkezi-ABAAM- Yayınları SA 11), İstanbul.
DuBois P. 1982, Centaurs and Amazons. Women and the Pre-History of the Great Chain of Being, Ann Arbor.
Kinee L. 2018, The Greek and Roman Troohy: From Battelefield Marker to Icon of Power. London.
Koch G. 1974, “Fragmante kaiserzeitlischer Sarkophage in Göttingen”. AA 89, 291-308.
Koch G. 2001, Roma İmparatorluk Dönemi Lahitleri. Çev. Z. İlkgelen, İstanbul.
Özdizbay A. 2002, “Perge Batı Nekropolisi’nden Bir Mezar Yapısı”, AnadoluAraş XVI, 483-507.
Özdizbay A. 2008, “Pamphylia-Perge Tarihi ve Roma İmparatorluk Dönemi Öncesi Perge’nin Gelişimi”.Eds. İ. Delemen, S. Çokay-Kepçe, A. Özdizbay & Ö. Turak, Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu’na 65. Yaş Armağanı. Euergetes. Festschrift für Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu zum 65. Geburtstag. İstanbul, 848-849.
Özdizbay A. & Şahin H. 2020, “New Inscriptions from Perge 2: The Funerary Inscriptions of the Tomb Buildings Discovered in Parcel 169 of the Western Necropolis”. Philia 6, 116-134.
Özgan R. 2003, Die Kaiserzeitlichen Sarkophage in Konya und Umgebung, (Asia Minor Studien bd. 46). Bonn.
Pensabene P. & Gasparini E. 2015, “Marble Quarries: Ancient Imperial Administiration and Modern Scientific Analyses”. Eds E.A. Friedland & M.G. Sobocinski, The Oxgord Handbook of Roman Sculpture. Oxford, 93-106.
Turak Ö. 2005, Pamphylia Bölgesinde Bulunmuş Attika Tipi Lahitler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Turak Ö. 2011, Roma Dönemi Pamphylia Lahitleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Turak Ö. 2012, “An Attic Type Dionysiac Sarcophagus from Perge”. Adalya XV, 223-245.
Turak Ö. 2018, “Perge’nin Roma İmparatorluk Dönemi Lahit Tipolojisi”. Eds. M. Arslan & F. Baz, Arkeoloji, Tarih ve Epigrafi’nin Arasında: Prof. Dr. A. Vedat Çelgin’in 68. Doğum Günü Onuruna Makaleler. İstanbul, 887-902.
Türktüzün M. 1993, “Zwei Säulensarkophage aus der Südwestennekropole in Aizanoi”, AA 3, 527-526.
Waelkens M. 1982, Dokimeion. Die Werkstatt Der Repräsentativen Kleinasiatischen Sarkophage. Chronologie und Typologie Ihrer Produktion. Berlin.