Milli Mücadele Döneminde Osmanlı Hükümeti’nin İstanbul’a Gelen Batı Anadolu Mültecilerine Yardımları (1919-1922)

Osmanlı Devleti’nin başkenti olan İstanbul, devletin en gelişmiş şehri olmasının yanında en güvenliyeri olarak kabul edildiği için tarih boyunca bir cazibe merkezi olmuştur. Tarihinde pek çok defa buözellikleri nedeniyle iç ve dış göçe maruz kalan İstanbul, özellikle 19. ve 20. yüzyıl boyunca çok fazlagöç almıştır. Kafkas topraklarının elden çıkması, Balkan savaşlarının kaybedilmesi Osmanlı topraklarınayapılan göçleri arttırmış ve göçmenlerin hacimli bir kısmı İstanbul’a sığınmıştır. Bu göç dalgalarının önükesilmediği gibi, I. Dünya Savaşı sırasında Vilayet-i Şarkiyye’den gelen mültecilere ek olarak Yunanişgali nedeniyle iç kesimlere göç eden Batı Anadolu mültecileri de dâhil olmuştur. Osmanlı Devleti’ninömrünün son yıllarında ağırladığı bu mülteci kafileleri, şehrin siluetini değiştirmiş, cami, park, medreseve hatta sokaklar mülteciler ile dolup taşmıştır. Aydın Vilayeti’nin Yunanlılar tarafından işgal edilmesisonrası İstanbul’a sığınan mülteciler, şehirde mültecilere yapılan yardımların daha ciddi ve kesintisiz birşekilde sağlanmasını mecburi kılmıştır. Bu konuda Osmanlı Devleti’nin yetkili kurumu olan Aşâir veMuhâcirin Müdüriyet-i Umûmiyesi, Batı Anadolu mültecilerinin iskân, iaşe, sağlık ve ekonomiksorunlarını çözmeye çalışmıştır.

The Helps of the Ottoman Government to Western Anatolian Refugees Coming of Istanbul in the National Struggle Period (1919-1922)

Istanbul, capital of Ottoman Empire, was centre of attention throughout history due to the fact that it was regarded as both the safest and the most developed city of the empire. Istanbul which was exposed to external and internal migration several times because of these features in its history allowed immigrants especially 19 th and 20 th century. Going out of Ottoman’s possessions of Caucasian lands and losing Balkan Wars increased the immigrations to Ottoman territories, and a large number of immigrants took refuge in Istanbul. Besides these unpreventable migrations, Western Anatolian refugees because of Greek invasion were included in addition to those who migrated from Vilayet-i Şarkiye during World War I. These refugee groups, which Ottoman Empire hosted at the end of its last years, changed the phantom of the city and mosques, parks, madrasahs, even streets, swarmed with refugees. Those who took refuge in Istanbul after the Greek invasion of Aydın, obliged the Ottoman Empire to be provided subventions continuously and more seriously. Aşâir ve Muhâcirin Müdüriyet-i Umûmiyesi (General Directorate of the Tribes and İmmigrants) which was authorized organization about this issue tried to solve inhabiting, subsistence, economy and health problems of Western Anatolian refugees.

PDF

___

Akşam,11 Mayıs1922.
Akşam,12 Mayıs1922.
Akşam, 23 Temmuz 1922.
Akşam, 28 Mayıs 1922.
Akşam,28 Temmuz1922.
Akşam,28 Temmuz1922.
BCA,272.0.0.0.12,38-27-3.
BCA,272.0.0.0.12,38-27-4.
BCA,272.0.0.0.74,71-3-4.
BCA,272.0.0.0.74,71-4-2.
BOA, DH. MB.HPS. M. 37, 60.
BOA,DH. UMVM. 96,29.
Dersaadet,1Agustos1920.
Dersaadet, 18 Temmuz 1920
Dersaadet,18Temmuz1920.
Dersaadet,18Temmuz1920.
Dersaadet,18Temmuz1920.
Dersaadet,18Temmuz 1920.
Dersaadet, 23 Temmuz 1920.
Dersaadet,26Temmuz1920.
Dersaadet,28Temmuz1920.
Dersaadet,29Temmuz1920.
Dersaadet,30Temmuz1920.
Ikdam,8 Kasım1920.
Ikdam,8 Kasım1920.
Tasvir-i Efkâr, 4 Ocak 1919.
Tevhid-iEfkâr,13Haziran1921.
Tevhid-iEfkâr,30Haziran1921.
Tevhid-iEfkâr,12Temmuz1921.
Tevhid-iEfkâr,24Temmuz1921.
Tevhid-iEfkâr,25Temmuz1921.
Tevhid-iEfkâr,27Temmuz1921.
Tevhid-iEfkâr,28Temmuz1921.
Tevhid-i Efkâr, 4 Agustos 1921.
Tevhid-i Efkâr, 25 Aralık 1921.
Yenigün,6 Ocak1920.
Yenigün,3 Şubat1920
Karakuş U. (2018).Batı Anadolu’da Yunan Işgali Nedeniyle Ortaya Çıkan Iç Göçler (1919-1923). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Balıkesir Üniversitesi. Balıkesir 2018.
KayaE. (2007).I. DünyaSavaşıve MilliMücadele’deTürkMülteciler, Vilâyât-ıÇarkiyye ve AydınVilayetiMültecileri (1915-1923).Ankara 2007.
McCarthy J. (1998).Ölüm ve Sürgün.Çev. B. Umar. Istanbul 1998.
Temel M. (1998).Işgal Yıllarında Istanbul’un Sosyal Durumu.Ankara 1998.