I. Dünya Savaşı'nda Efsane Kruvazör Emden Mürettebatı'nın Yemen'e Varışları ve Osmanlı Devleti'ne Sığınmaları

I. Dünya Savaşı başladığı zaman SMS Emden Kruvazörü, Pasifik Okyanusu'ndaki Alman üssünde bulunuyordu. İngiltere'nin Almanya'ya savaş açması üzerine, okyanusta Almanya'nın Avrupa'daki yükünü hafifletmek üzere harekete geçen Alman Filosu, Amerika kıtasına doğru yol alırken, Emden bulunduğu donanmadan ayrılarak batı yönünde seyretmişti. SMS Emden yaptığı faaliyetlerle İngiliz, Fransız ve Rus gemilerinin korkulu rüyası haline gelmişti. Yoğun bir takipten sonra nihayet Cocos Adaları açığında Avusturalya'ya ait Sydney tarafından batırılan bu kruvazör, o tarihlerde sürmekte olan savaşta, müttefikleri motive etmekteydi. Yaptığı korsanlık tarzı baskınlarla adını deniz harp tarihine yazdıran Emden Kruvazörü ve mürettebatı efsane haline gelirken İngilizler ve müttefikleri için ise korkulu bir rüya haline gelmişti. Emden kruvazörünün başta kumandanı Hellmuth von Mücke olmak üzere, çok önemli mürettebatı, yoğun bir takibin ardından Yemen'de karaya çıkmışlardı. Osmanlı Devleti'nin bir vilayeti olan Yemen, I. Dünya Savaşı'nda İngilizlere karşı bir mücadele sahasıydı. Karaya çıkanlar, çıktıkları bölgenin neresi olduğunu bilmiyorlardı. Bu mürettebatın Yemen serüveni sadece Mücke'nin hatıratında yazdıklarıyla sınırlı kalmıştır. Hakkında sınırlı bilginin bulunduğu bu tarihi vaka, Türkiye'deki askeri arşivlerde yapılan yoğun araştırmalar neticesinde yeniden ele alınarak değerlendirilmektedir.

Arrival of Crew Members of Legendary Cruiser Emden in Yemen and Their Refuge in The Ottoman Empire in The World War I

When the World War I broke out, SMS Emden Cruiser was in German base in Pacific Ocean. When the German fleet which took action in order to relieve the burden of Germany in Europe, was moving towards the American continent, upon Britain's declaration of war on Germany; Emden left the fleey and moved towards the west. Due to its combats, SMS Emden became a nightmare for the British, French and Russian fleet. The cruiser sank by Sydney of Australia, off the shores of Cocos Islands, following an intense hunt, motivated the allies during the war going on in those days. While Emden Cruiser putting its stamp on naval military history due to the pirate-like attacks, and its crew members became legend, they also became nightmare for the British and their allies. The significant crew members of Emden Cruiser including Hellmuth von Mücke, the commander, went ashore in Yemen after a long follow. Yemen, of Ottoman Empire, was a combat field against the British in the World War I. Those who went ashore, did not have any idea of where they were. The adventure of the crew members is limited only to what Mücke wrote in his journal. This historical case, about which limited information is known, is revised and re-evaluated after intense research carried out in the military archives in Turkey

PDF

___

Arşiv Kaynakları
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA.), Babıâli Evrak Odası (BEO.), Dosya No: 4303/Gömlek No: 322677.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA.), İradeler Taltif Evrakı (İ. TAL.), Dosya No: 501/Gömlek No: 59- 001; 501/59-004.
Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt ve Denetleme BaúkanlÕ÷Õ Arúivi (ATASE), Birinci Dünya Harbi Katalo÷u (BDH.), Dosya No: 163/Klasör No: 718-038; 163/718-038-02; 247/1028-015; 247/1028-020-05; 5120/22-001-005; 5120/22-001-006; 5120/22-001-007; 5120/22-001-009; 5120/22-001-010; 5120/22-001-011; 5120/22-001-012; 5120/22-001-013; 5120/22-001-014; 5120/22-001-015; 5120/22-001-017; 5120/22-001-017; 5120/22-001-018; 5120/22-001-019; 5120/22-001-020; 5120/22-001-021; 5120/22-001-024; 5120/22-001-025; 5120/22-001-025; 5120/22-001-026; 5120/22-001-027; 5120/22-001-028; 5120/22-001-029; 5120/22-001-030; 5120/22-001-031; 5120/22-001-034,35,36; 5120/22-001-037; 5120/22-001-039; 5120/22-001-040; 5120/22-001-043; 5120/22-001-047; 5120/22-001-048; 5120/22-001-049; 5120/22-001-050; 5120/22-001-051; 5120/22-001-053; 5120/22-001-055; 5120/22-001-075; 5120/22-001-076; 5120/22-001-077; 5120/22-001-079; 5120/22-001-085; 5120/22-001-091; 5120/22-001-093; 5120/22-001-121; 5120/22-001-126; 5120/22-001-148; 5120/22-001-151; 5120/22-001-164.
Gazeteler
"How Emden Men Fought Bedouins". (1915, June 11). The New York Times, p. 4.
"Command of the Sea". (1914, September 22). The Times, p. 5.
"Madras Shelled". (1914, September 25). The Times, p. 8.
"Hoú Geldiniz, Emden Kahramanları". (1333, Cemaziyelahir 28). Servet-i Fünun 49 (1251) p. 37.
"Fon Müller". (1330, Teşrinievvel 16). İkdam.
Diğer Eserler
Adcock J. (1916). Australasia Triumphant with the Australians and New Zealanders in the Great War on Land and Sea. Londra 1916.
Armaoğlu F. (2009). 20. Yüzyıl Siyasi Tarih. østanbul 2009.
Balfour A. J. (1915). The Navy and the War. Londra 1915.
Bayur Y. H. (1991a). Türk İnkılabı Tarihi. Cilt II, K. I. Ankara 1991.
Bayur Y. H. (1991b). Türk İnkılabı Tarihi. Cilt II, K. IV. Ankara 1991.
Buchan J. (1915). Nelson's History of The War. Cilt IV. Londra 1915.
Currey E. H. (1917). How We Kept the Sea. Londra 1917.
Ferro M. (2002). Fetihlerden Bağımsızlık Hareketlerine Sömürgecilik Tarihi 13.-20. Yüzyıl. Çev. M. Cedden. Ankara 2002.
Forstmeier F. (1972). SMS Emden/Small Protected Cruiser 1906-1914. UK 1972.
Gill C. C. (1918). Naval Power in the War. New York 1918.
Howard F. (1918). On Three Battle Fronts. New York 1918.
Kelly P. J. (2011). Tirpitz and the Imperial German Navy. Indiana 2011.
Marshall E. M. (Dü.). (1915). "The Story of The Great War". The All-Red Mail 2 (December 1915) 10- 11.
Mücke H. V. (1917). The "Ayesha". Çev. H. S. White. Boston 1917.
Renouvin P. (2004). 1. Dünya Savaşı ve Türkiye 1914-1918. Çev. Ö. Uğurlu. İstanbul 2004.
Robbins K. (2005). I. Dünya Savaşı. Çev. M. Günay. Ankara 2005.
Strachan H. (2014). Birinci Dünya Savaşı. Çev. Ü. H. Yolsal. İstanbul 2014.
Taylor J. M. (2007). "Audacious Cruise of the Emden". MHQ: The Quarterly Journal of Military History