“Her Kahramanın bir Kodu Vardır”: Westworld Dizisine Özne–İktidar– Gözetim Üçgeninden Bakmak

Bu çalışmada, gelecekte bizi beklediğini düşündüğümüz yeni iktidar mekanizmalarının yapısı, gelişengözetim ve biyoiktidar teknolojileri bağlamında birer özne olarak “Westworld” dizisinde kurgulanan siborglarüzerinden tartışılmıştır. Çalışmanın amacı, bu teknolojik değişimin yarattığı ve sosyal gerçeklik alanınayansıyan özne-iktidar-gözetim üçlüsünün ilişkisini anlamaktır. Westworld deneyiminin insanlık için çok uzakolmadığı düşüncesi bu çalışmanın ana motivasyonudur. Bununla birlikte, bilim-kurgu senaryolarını ve sosyalbilimlerdeki iktidar betimlemelerini harmanlama fikri bize geniş bir araştırma alanı sunmuştur. “Westworld”dizisinin ilk sezonundaki 10 bölümlük bir örneklemi kapsayan bu çalışma, içerik analiziyle yapılmış olupodak noktasını Foucault’nun biyoiktidar kavramı ve Bauman ile Lyon’nun gözetim kavramları oluşturmuştur.Bu çerçevede, özne, biyoiktidara tabi ve gözetim altında konumlanmıştır. Kavramlar üzerinden dizi bileşen-lerinin alt metinleri okunmuş, sanat eserlerine yapılan göndermeler ortaya çıkarılmıştır. Dizide; iktidar veiktidara tabi olanlar arasındaki şiddet sahneleri, beden ve zihin özelindeki tahakküm alanları, iktidarınhükmetme politikaları ve teknolojik gözetimin had safhada olduğu tekno-determinist bir dünya tasavvurukarşımıza çıkmıştır. Foucault’nun iktidar tasavvurunun bir simülasyonu olarak kabul edilebilecek Westworld,süperpanoptikon tarafından gözetlendiğimizde hangi direnme mekanizmalarının baş gösterebileceğini deortaya koymaktadır. Sorunlu robotların uzaklaştırılarak kapatıldığı, iktidarın mevcut düzeni devam ettirebil-mek için teknolojinin tüm imkanlarını seferber ettiği görülmüştür.

“Every Hero has a Code”: Looking at Westworld through the Triangle of Subject-Power-Surveillance

In this study, the structure of new power mechanisms that we think are waiting us in the future, is discussed on the basis of cyborgs of the television series Westworld, defined as subjects in the context of emerging surveillance and biopower technologies. The aim of this study was to understand the relation of subject-power-surveillance created through this technological change and reflected in the realm of social reality. The idea that the Westworld experience is not too far for humanity is the main motivation for this study. In addition, the idea of blending science fiction scenarios and power concepts in social sciences has provided us with a wide range of research. This paper uses a 10-episode sample in the first season of "Westworld”, and it applies content analysis focused on the concepts of Foucault's biopower and the surveillance concept of Bauman and Lyon. In this context, the subject is under biopower and surveillance. The sub-texts of the episode components have been read through the concepts and the attributions made to the works of art have been revealed. In this series; we face a techno-deterministic world with a high level of technological surveillance, the fields of domination over body and mind, the domination policies of those who are in power and there are violence scenes among those who are in power and those who are exposed to the power. Westworld which can be considered a simulation of Foucault’s conception of power, also reveals what resistance mechanisms may emerge if when we are watched by the Superpanopticon. It has been seen that problem robots are removed and closed off, that those in power have mobilized all the possibilities of technology in order to maintain the current order.

PDF

___

Akşit O. O. (2017). “Sinemada Özne Olarak Robotlar: Ben, Robot Örneği,” Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi 8. Kaynak: .
Alighieri D. (1984). İlahi Komedya: Cehennem Cilt 1. İstanbul 1984.
Arslan İ. (2017). “Şu Gösterişli Trajedi Westworld”. Hayal Perdesi 57 (2017).
Atasoy E. (2017). “Ütopyacılık, Ütopya ve Distopya Üzerine Genel ve Eleştirel Bir Bakış”. Doğu Batı Düşünce Dergisi 80 (2017) 55-71.
Başaran T. (2007). Soğuk Savaş Sonrası Bilimkurgu Sinemasında Distopik Sistemler ve Kontrol Meka- nizmaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara 2007.
Baudrillard J. (2016). Simülakrlar ve Simülasyon. Ankara 2016.
Bauman Z. & Lyon D. (2016). Akışkan Gözetim. İstanbul 2016.
Berk Y. & Yıldırım K. (2015). “Yapısalcılık ile Post-Yapısalcılık Bağlamında Dil ve Metinden Anlam Kurma”. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları 3/2. Kaynak:
Callen J. C. & Austin E. K. (2016). “Deterritorializing Utopia: The Possibility of Techno-Utopias in Societies of Control”. Administrative Theory & Praxis 38/1 (2016) 19-36. Doi: 10.1080/ 10841806.2015.1128220
Canpolat N. (2005). “Bilginin Arkeoloğu Michel Foucault”. Ed. N. Rigel, Kadife Karanlık: 21. Yüzyıl İletişim Çağını Aydınlatan Kuramcılar (2005) 75-130. İstanbul.
Çetin M. & Asıl S. (2017). “Günümüz Toplumunda Gözetim Olgusu”. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi 52/1. Kaynak: .
Çevik-Tan F. (2017). “Foucault’nun İktidar Kavramı Odağında Distopik Kurgular ve Sam Shepard’ın Görünmeyen El’i”. Art-e Sanat Dergisi 10/20. Kaynak: .
Dağıstanlı A. (2014). William Shakespeare’in Macbeth Oyununun İncelenmesi ve Giuseppe Verdi Tarafından Operaya Dönüştürülmesi. Yayımlanmamış Sanat Çalışması Raporu. Hacettepe Üni- versitesi, Ankara 2014.
Demir S. T. (2013). “Projektör Olarak Sinemanın Sosyoloji Çalışmalarına Sunduğu Metodolojik İmkânlar”. 7. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildirileri (2-5 Ekim 2013). Cilt 1 (2013) 59-66.
Dickerson L. (2017). “Recoding and Rebooting: Death and Rebirth Beyond Humanity in HBO’s Westworld”. The Image of Rebirth in Literature, Media, and Society: 2017 SASSI Conference Pro- ceedings (Temmuz 2017). Cilt 1 (2017) 15-23.
Diken B. & Laustsen C. B. (2016). Filmlerle Sosyoloji. İstanbul 2016.
Diken-Yücel D. (2015). “Sinema Filmlerinde Gözetim ve İktidar İlişkilerinin İnşası”. International Journal of Social Sciences and Education Research 1/2. Kaynak: .
Elias N. (2007). Uygarlık Süreci: Sosyo-Oluşumsal ve Psiko–Oluşumsal İncelemeler Toplumun Değişim- leri Bir Uygarlaşma Teorisi İçin Taslak Cilt 2. İstanbul 2007.
Ertuğrul G. (2016). “Teknoloji ve Politikanın Kesişimselliğinde Yeni Mecra Sanatı ve Toplumsal Du- rum”. Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 3/1. Kaynak: .
Foucault M. (2005). Özne ve İktidar. İstanbul 2005.
Foucault M. (2015). İktidarın Gözü. İstanbul 2015.
Foucault M. (2016). Cinselliğin Tarihi. İstanbul 2016.
Foucault M. (2017a). Hapishanenin Doğuşu. Ankara 2017.
Foucault M. (2017b). Deliliğin Tarihi. Ankara 2017.
Haraway D. (2006). Siborg Manifestosu. İstanbul 2006.
Honan P. (2001). Shakespeare: Bir Yaşam. İstanbul 2001.
Işık İ. E. (2000). Öznenin Dili. İstanbul 2000.
Jaynes J. (1990). The Origin of Consciousness in the Breakdown of the Bicameral Mind. New York 1990.
Jeffs R. & Blackwood G. (2017). “Whose Real? Encountering New Frontiers in Westworld”. MEDIANZ: Media Studies Journal of Aotearoa New Zealand 16/2. Kaynak: .
Kelsey D. (2015). “Discourse, Affect and Surveillance: Gender Conflict in the Omniopticon”. Journalism and Discourse Studies 1/2. Kaynak: .
Kocabıçak E. (2004). Teknolojik Değişimin Toplumsal Cinsiyet Üzerindeki Etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul 2004.
Mayring P. (2000). Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş. Adana 2000.
Menger E. (2017). Casual and Hardcore Players in HBO’s Westworld (2016): The Immoral and Violent Player. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Utrecht University, Utrecht 2017.
Merriam S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. Ankara 2013.
Neuman W. L. (2017). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar Cilt 2. İstanbul 2017.
Öztürk S. (2013). “Filmlerle Görünürlüğün Dönüşümü: Panoptikon, Süperpanoptikon, Sinoptikon”. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi 36. Kaynak: .
Poster M. (1990). Foucault and Databases: Participatory Surveillance. In: The Mode of Information. Chicago 1990.
Seaman-Grant Z. E. (2017). Constructing Womanhood and the Female Cyborg: A Feminist Reading of Ex Machina and Westworld. Yayımlanmamış Başarı Tezi. Bates College, Maine 2014.
Shakespeare W. (1999). Romeo ve Juliet. İstanbul 1999.
Shakespeare W. (2016). Macbeth. İstanbul 2016.
Shelley M. (2002). Frankenstein. New York 2002.
Sucu İ. (2011). “Gözetim Toplumunun Karşı Ütopya Yüzü: İktidar Güçleri ve Ötekiler”. Atatürk İletişim Der- gisi 2/2. Kaynak: .
Tosun C. M. (2015). “Gözetleyenin Hukuku”. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 19. Kaynak: .
Yalı S. (2017). “Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi”. Tarih Kritik 3/1. Kaynak: .
Yalın B. (2015). Bilim Kurgu Filmlerinde Nüfusun Biyopolitik Denetimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul 2015.
Yıldız E. Ç. (2014). Jeremy Bentham’ın Ceza Teorisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara 2014.
“Bilişsel Uyumsuzluk Teorisi Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: .
“Cadılar Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: .
“IMDb Westworld Puanı Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: .
“İlahi Komedya Eseri Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır:
“No Surprises Şarkı Sözü Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: .
“Trompe L’Oeil Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: .
“Westworld Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: .
“Westworld Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: .
“Westworld Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: .
“Westworld Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: .
“Westworld Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: .
“Westworld Kapak Fotoğrafı Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: .
“Vitruvius Adamı Hakkında”. 30 Ocak 2018 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: .