Göç Bağlamında Suriye Türkmen Türkçesi ve Türk Dili Tarihindeki Yeri

Suriye’de 2011 yılında çıkan iç savaş neticesinde varlıklarından daha yakından haberdar olduğumuzSuriye Türkmen nüfusunun büyük kısmı bugün Türkiye’ye gelmiştir. Suriye’de 8 yıldır yaşanan iç savaşbölge halklarının çok sayıda kayıp vermesine, büyük acılar yaşamasına, hayatta kalanlarının ise yerindenyurdundan olmasına sebep olmuştur. Bütün olumsuzluklarına rağmen bu savaşın belki de tek olumlutarafı, Suriye’deki Türk varlığının dünya kamuoyunda görünür ve bilinir hâle gelmesidir. Zira IX. yüzyıl-dan itibaren Orta Asya’dan Anadolu’ya başlayan göç hareketinin bakiyelerinden olan Suriye Türkmen-lerini tanıtan çalışmalar bugüne kadar sınırlı kalmış, bu da bu sahadaki Türk unsurlarının tanınmasınıgüçleştirmiştir. Suriye Türklüğü; İran, Irak ve Anadolu’da varlığını sürdüren Avşar, Bayat, Kınık, Salur,Bayındır gibi Oğuz boylarından mürekkeptir. Dil açısından bakıldığında da Suriye Türklerinin bugünOğuz lehçesini küçük farklarla kullanmaya devam ettikleri dikkati çekmektedir. Dolayısıyla bu bölgedekiOğuz boylarının diğer Oğuz boylarıyla dil, tarih ve kültür açısından bağları bariz bir şekilde ortadadır.Çalışmamızda Suriye topraklarında yaşayan Oğuz Türklerinin bu bölgedeki varlıkları, tarihî süreç içindeele alındıktan sonra Suriye Türkmen Türkçesinin Türk dili tarihi içindeki yeri ve 2011 yılında başlayansavaşla birlikte ortaya çıkan göç hareketinin bu kapsamda yarattığı sonuçlar ele alınacaktır.

The Turkish of the Syrian Turkmen within the Context of Immigration and its Importance in the History of the Turkish Language

After the civil war broke out in Syria in 2011, we become aware of the existence of a population of Syrian Turkmen with their migration to Turkey as refugees. 8 years of civil war in Syria caused great suffering and survival; moreover, the people of the region were exposed to great losses. Despite all of the negatives, perhaps the only positive aspect of this war is that the Turkish presence in Syria became visible and was recognized all over the world. The studies that have been carried out concerning the Syrian Turkmens after their immigration movement from Central Asia to Anatolia in 9 th century, have been limited to date and the Turkish elements become difficult to recognize. The Syrian Turkmen consist of Iran, Iraq, and Oghuz tribes, living in Anatolia, such as the Avsar, Bayat, Kinik, Salur and Bayindir. In terms of language, it is noteworthy that the Syrian Turks continue to use the Oghuz dialect with small differences. Therefore, in terms of language, history and culture the Oghuz tribes in this region have a clear relation with the other Oghuz tribes. In this article, the existence of the Oghuz living in Syrian territory, after the historical process, the place of Syrian Turkmen Turkish within the history of the Turkish Language and the emergence of the migration movement that started with the war in 2011 is investigated.

PDF

___

“6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK)”. (11 Nisan 2013). T.C. Resmî Gazete.
Akıncı B., A. Nergiz & Gedik E. (2015). “Uyum Süreci Üzerine Bir Değerlendirme: Göç ve Toplumsal Kabul”. Göç Araştırmaları Dergisi 1/2 (2015) 58-83.
Arslan-Erol H. (2009). “Suriye Colan (Golan) Türkmenleri Ağzı”. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi 6/4 (Aralık 2009) 40-63.
Arslan-Erol H. (2015). “Kilis İlinde Ağız Tabakalaşması”. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 10/15 (Fall 2015) 139-152.
Arslan-Erol H. (2018). Kilis İli Ağızları. Kilis 2018.
Asar A. (2004). Türk Yabancılar Mevzuatında Yabancı ve Hakları. Ankara 2004.
Bayatlı H. K. (1996). Irak Türkmen Türkçesi. Ankara 1996.
Buluç S. (2007). Makaleler. Haz. Z. Korkmaz. Ankara 2007.
Demirel B. A. (2004). “Doğu’da Göçün Temelleri”. Pivolka 3/14 (2004) 7.
Doğan V. (2006). Türk Vatandaşlık Hukuku. Ankara 2006.
Gökdağ B. A. (2012). “Irak Türkmen Türkçesinin Şekil Bilgisine Dair Notlar”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi 1/1 (2012) 113-123.
Gültekin M. N. (2018). Gaziantep’teki Suriyeliler. Gaziantep 2018.
Kafalı M. (1973). “Suriye Türkleri I”. Töre Dergisi 21-22 (1973) 30-34.
Kopraman K. Y. (1989). Mısır Memlükleri Tarihi. Ankara 1989.
Korkmaz Z. (1995). “Anadolu Ağız Araştırmalarına Toplu Bir Bakış”. Türk Dili Üzerine Araştırmalar. Cilt 2. (1995) 232-248. Ankara.
Korkmaz Z. (2013). Türkiye Türkçesinin Temeli Oğuz Türkçesinin Gelişimi. Ankara 2013.
Mutluer M. (2003). Uluslararası Göçler ve Türkiye: Kurumsal ve Ampirik Bir Alan Araştırması. İstanbul 2003.
Orhonlu C. (1976). “Suriye Türkleri”. Türk Dünyası El Kitabı. Ankara 1976.
Orhonlu C. (1987). Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretlerin İskanı. İstanbul 1987.
Özkan N. (1997). Türk Dünyası (Nüfus, Sosyal Yapı, Dil, Edebiyat). Kayseri 1997.
Sevim A. (2000). Suriye ve Filistin Selçukluları Tarihi. Ankara 2000.
Sümer F. (1992). Oğuzlar (Türkmenler). İstanbul 1992.
Şahin N. (2006). “XIX. Yüzyıl Sonrasında Anadolu’ya Yapılan Göç Hareketleri ve Anadolu Coğrafyasındaki Sosyo-Kültürel Etkileri”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8/1 (2006).
Tümertekin M. S. & Özgüç N. (2002). Beşerî Coğrafya, İnsan-Kültür, Mekân. İstanbul 2002.
Tümtaş M. S. & Ergun C. (2016). “Göçün Toplumsal ve Mekânsal Yapı Üzerindeki Etkileri”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 21/4 (2016).
Umar Ö. O. (2002). “Suriye Türkleri” Türkler Ansiklopedisi. Cilt 20: Türk Dünyası (2002) 594-602. Ankara.
Yılmaz A. & Telci C. (2010). “Türk Kültür Terminolojisinde GÖÇ Kavramı Üzerine”. MTAD 7/2 (2010) 20-21.