Okuryazarlık Araştırmalarında Gündemde Olan ve Olmayan Konular: Türkiye Örneği
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de okuryazarlık alanında çalışan araştırmacıların okuryazarlık araştırmalarında gündemde olan ve olmayan konulara ilişkin görüşlerini belirlemek ve elde edilen bulguları 2018 yılında Uluslararası Okuryazarlık Derneği tarafından raporlanan “What’s Hot in Literacy” araştırmasıyla karşılaştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın örneklemini belirlemek için “ulusal ve uluslararası indekslerde taranan dergilerde okuryazarlık alanı ile ilgili çalışmaları bulunan araştırmacılar” ölçütü dikkate alınarak ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmış ve 48 katılımcıdan veri toplanmıştır. Elde edilen bulgular, Türkiye araştırması olan bu çalışma ile 2018 yılında yurtdışında yürütülmüş araştırmada okuryazarlık alanında gündemde olan ilk üç konunun aynı konu olduğunu ve bunların “Dijital Okuryazarlık; Erken Okuryazarlık; ve Sonuç/Genel Değerlendirme” konuları olduğunu göstermiştir. Bulgular, Türkiye’deki katılımcıların tümünün çok sayıda konunun önemli olduğunu belirttiklerini göstermiş ancak Erken okuryazarlık ve Farklılaştırılmış öğretim için stratejiler” konularının yurtdışı araştırmasında önemli görülen konular arasında yer almasına rağmen bu çalışmada önemli görülen konular arasına giremediğini göstermiştir. Bunların yanı sıra katılımcıların çalıştıkları bölüme, unvanlarına ve mesleki kıdemlerine göre bulgular sunan bu çalışmanın okuryazarlık alanındaki genel eğilimi göstererek alan yazına önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.
What’s Hot and Not in Literacy Research: The Case of Turkey
The purpose of this study is to determine what’s hot and not in literacy research according to the researchers studying in the literacy field in Turkey and compare findings with “What's Hot in Literacy” research which is reported by the International Literacy Association in 2018. In order to determine the sample of the study, the criterion sampling method was used considering the criterion of "researchers who have publication in nationally and internationally indexed journals in literacy areas and data were collected from 48 participants. The findings on hot topics of this study and What's Hot in Literacy (2018) was found to be the same and they are "Digital literacy; Early literacy, and Summative assessment”. The findings indicate that all the participants in Turkey pointed out the importance of the many topics. Although the “Early literacy and Strategies for differentiating instruction" are among the important topics in the What's Hot in Literacy (2018) study, but not in this study. In addition to this, it is thought that this study, which presents findings according to the participants’ department, academic titles and years of experience, will make significant contributions to the literature by showing the general tendency in the literacy field.
___
- Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlıklar. Ankara: Anı Yayınları.
- Altun, D., & Tantekin Erden, F. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının erken okuryazarlık ile ilgili görüşleri ve staj uygulamaları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(1), 241-261.
- Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve sosyal bir değer olarak okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (17), 9-26. Bekir, H. (2017). İki dilli çocuklarda erken okuryazarlık yazı farkındalığı becerileri. Dil ve erken okuryazarlık, 187-214.
- Cassidy, J., Ortlieb, E., & Grote-Garcia, S. (2016). Beyond the common core: Examining 20 years of literacy priorities and their impact on struggling readers. Literacy Research and Instruction, 55(2), 91–104.
- Cunningham, J. W. (2000). How will literacy be defined in the new millennium?. Reading research quarterly, 35(1), 64-71.
- Ekinci, O., & Bal, A. P. (2019). Farklılaştırılmış öğretim yaklaşımının ilkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin matematik dersindeki başarısına ve tutumuna etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 197-203.
- Ergül, C., Sarıca, A. D., & Akoğlu, G. (2016). Etkileşimli kitap okuma: Dil ve erken okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesinde etkili bir yöntem. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(2), 193-206.
- Grote-Garcia, S., Ortlieb, E., Pletcher, B., Manderino, M., Zygouris-Coe, V., Araujo, J., & Babino, A. (2020). Building bridges between research and practice: Reflecting upon the results of the 2019 what’s hot in literacy survey. 1-18.
- International Literacy Association. (2018). What’s hot in literacy: 2018 report. https://literacyworldwide.org/docs/default-source/resource-documents/whats-hot-2018-report.pdf adresinden 15 Aralık 2019 tarihinde edinilmiştir.
- Karaman, G., & Aytar, A. G. (2016). Erken okuryazarlık becerilerini değerlendirme aracı’nın (EOBDA) geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 516-541.
- Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kargın, T., Ergül, C., Büyüköztürk, Ş., & Güldenoğlu, B. (2015). Anasınıfı çocuklarına yönelik Erken Okuryazarlık Testi (EROT) geliştirme çalışması. Özel Eğitim Dergisi, 16(3), 237-268.
- Kargın, T., Güldenoğlu, B., & Ergül, C. (2017). Anasınıfı çocuklarının erken okuryazarlık beceri profili: Ankara örneklemi. Özel Eğitim Dergisi, 18(1), 1-27.
- Keefe, E. B., & Copeland, S. R. (2011). What is literacy? The power of a definition. Research and practice for persons with severe disabilities, 36(3-4), 92-99.
- Lankshear, C. (1999). Literacy studies in education: Disciplined developments in a post-disciplinary age. Publised in M. Peters (Ed.), After the Disciplines. Grenwood Press.
- Martin, A. (2005) DigEuLit–a European framework for digital literacy: A progress report. Journal of eLiteracy 2(2), 130-136.
- Önal, İ. (2010). Tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye deneyimi (Lifelong learning and literacy in process of historical change: A Turkish experience). Bilgi Dünyası, 11(1), 101-121.
- Öztürk, M. & Mutlu, N. (2017). Sosyal bilgiler ve tarih derslerinde farklılaştırılmış öğretime yönelik öğretmen algıları ve uygulamaları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 379-402.
- Patton, M. Q. (2001). Qualitative research and evaluation and methods (3. baskı). Beverly Hills, CA: Sage.
- PISA (2020). http://pisa.meb.gov.tr/?page_id=18 adresinden 14 Temmuz 2020 tarihinde edinilmiştir.
- Taş, F., & Sırmacı, N. (2018). Farklılaştırılmış öğretim tasarımının öğrencilerin bilişüstü becerilerine ve matematik akademik başarılarına etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 336-351.
- Turan, F., & Topcu, Z. G. (2018). Erken okuryazarlık üzerinde paylaşımlı kitap okumanın rolü: Okul ve ev ortamı açısından etkileri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1), 11-33.
- Uluslararası Okuryazarlık Derneği (2020). https://www.literacyworldwide.org/about-us/why-literacy adresinden 14 Temmuz 2020 tarihinde edinilmiştir.
- UNESCO (2008). International literacy statistics: A review of concepts, methodology, and current data. Montreal, Canada: UNESCO Institute for Statistics. http://uis.unesco.org/sites/default/files/documents/international-literacy-statistics-a-review-of-concepts-methodology-and-current-data-en_0.pdf adresinden 15 Temmuz 2020 tarihinde edinilmiştir.
- Yabaş, D., & Altun, S. (2009). Farklılaştırılmış öğretim tasarımının öğrencilerin özyeterlik algıları, bilişüstü becerileri ve akademik başarılarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 201-214.
- Yazıcı, E., & Kandır, A. (2018). Erken okuryazarlık becerilerinin ev ortamında desteklenmesine ilişkin çalışmaların incelenmesi. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty, 38(1), 101-135.