BİLSEM’deki Özel Yetenekli Öğrencilerde ve Örgün Eğitimdeki Öğrencilerde Bant Karikatürleriyle Desenlenmiş Örnek Olay Yönteminin Sosyal Bilgiler Dersinde Başarıya Etkisi

Bant karikatürleriyle desenlenmiş örnek olay yönteminin BİLSEM’deki özel yetenekli öğrencilerde ve örgün eğitimdeki öğrencilerde kullanımının sosyal bilgiler dersinde başarıya etkisinin araştırıldığı bu çalışmada hem gerçek deneysel hem de yarı deneysel desen kullanılmıştır. 2018-2019 eğitim öğretim yılı güz döneminde gerçekleştirilen bu çalışmada ikisi deney ve biri kontrol grubu olmak üzere üç grupla çalışma yürütüldüğünden çok aşamalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Buna bağlı olarak araştırmada kolay ulaşılabilir örnekleme, amaçlı örnekleme ve basit seçkisiz örnekleme yöntemlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın verileri; sosyal bilgiler başarı testi ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS 22 istatistik programı kullanılarak her bir alt problem için verilerin normal dağılım gösterip göstermediğine tüm gruplardaki öğrenci sayıları 30’un altında olduğu için Shapiro-Wilk testi sonuçları dikkate alınarak bakılmış ve grupların öntest dışındaki p (.751;.055;.081) değerleri incelendiğinde verilerin normal dağılım göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Buna bağlı olarak aritmetik ortalama, standart sapma, standart hata, düzeltilmiş p değerleri, Shapiro-Wilk testi, Wilcoxon İşaretli Sıralar testi, One Way ANOVA testi, Kruskal Wallis H testi, Dunn’s ikili çiftler testi ve Levene testi puanları hesaplanmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlar kısaca söyledir: Bant karikatürleriyle desenlenmiş örnek olay yöntemiyle öğrenim gören her iki deney grubunun [BİLSEM’deki özel yetenekli öğrencilerden oluşan (deney-1) ve örgün eğitimdeki öğrencilerden oluşan (deney-2)], klasik örnek olay yöntemiyle öğrenim gören örgün eğitimdeki öğrencilerinden oluşan (kontrol) gruba göre sosyal bilgiler dersi akademik başarı düzeylerinin anlamlı düzeyde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Deney gruplarının ve kontrol grubunun ön test-son test puanları farkına göre bakıldığında örnek olay yönteminin hem bant karikatürleriyle desenlenerek kullanımının hem de klasik olarak kullanımının öğrencilerin sosyal bilgiler dersi başarı düzeylerini artırdığı görülmüştür. Bir başka ifadeyle BİLSEM’deki özel yetenekli öğrencilerde ve örgün eğitimdeki öğrencilerde bant karikatürleriyle desenlenmiş örnek olay yönteminin kullanımı sosyal bilgiler dersi başarısını artırmıştır. Bu sonuca bağlı olarak hem sosyal bilgiler hem de sınıf öğretmenlerine bant karikatürlerini kullanmaları önerilebilir.

The Effect of Case Method Designed with Band Caricatures on Social Studies Lesson Achievement Levels of Gifted Students of BILSEMs and Students in Formal Education

This study used both true experimental design and quasi-experimental design to research how the case method designed with band caricatures affects the achievement levels of gifted students and students with normal development in social studies lesson. In this study, which was carried out in the fall semester of the 2018-2019 academic year, deployed multi-stage sampling method due to conducting the study with totally three groups –two experimental and one control group. Therefore, convenience sampling, purposeful sampling and simple random sampling methods are used as well. The data used in the study were collected through the social studies achievement test that was developed by one of the researchers of the study. In the data analyses, SPSS 22 statistical software was used to calculate arithmetical average, standard deviation, standard error, corrected p values, Shapiro-Wilk test, Wilcoxon Signed Rank test, One Way ANOVA test, Kruskal Wallis H test, Dunn’s Pairwise test and Levene’s test scores. The results reached may be summarized briefly as follows: Social studies lesson academic achievement levels of both of the experimental groups, who were taught with case method designed with band caricatures [group of gifted students (experimental-1) and the group of students with normal development (experimental-2)], are found to be significantly higher than the group of students with normal development characteristics who were taught with classical case method. The difference in the pretest posttest scores of the experimental groups and the control group shows that the case method both in band caricature design and with classical way increase the achievement levels of the students in social studies lesson. In other words, the case method designed with band caricatures increased the social studies lesson achievement levels of gifted students and students with normal development characteristics. On the grounds of these results, both teachers of social studies and primary school teachers are recommended to use band caricatures.

PDF

___

Akgül, N. (2006). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminde kullandıkları yöntemler ve karşılaşılan sorunlar (Niğde ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
Akarsu, F. (2004). Üstün veya özel yetenekliler. 1. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi (23-25 Eylül 2004): Üstün yetenekli çocuklar-Seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 127-154). İstanbul: Çocuk Vakfı.
Akgün, İ. H. (2013). Sekizinci sınıf vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersinde örnek olay yöntemiyle öğretimin öğrenme düzeyine ve kalıcılığa etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Akyürek Tay, B. (2019). Bant karikatürleriyle desenlenmiş örnek olay yönteminin sosyal bilgiler dersinde başarıya, kalıcılığa ve yaratıcı düşünme becerisine etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Alacapınar, G. F. (2008). Örnek olay yöntemi ve eğitimde örnek olaylar. Ankara: Anı
Ataman, A. (1998). Üstün zekalılar ve üstün yetenekliler. İçinde S. Eripek (Ed.), Özel eğitim (s. 170-194). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
Ataman, A. (2004). Üstün zekâlı ve üstün özel yetenekli çocuklar. 1. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi (23-25 Eylül 2004): Üstün yetenekli çocuklar-Seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 155-168). İstanbul: Çocuk Vakfı
Aydemir, G. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde örnek olay yönteminin öğrencilerin çevre bilincine ve çevreye yönelik tutumlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Aydın, M. Z. (2011). Okulda ahlak eğitimi ve ahlak öğretiminde örnek olay incelemesi yöntemi. Ankara: Nobel
Aykaç, N. (2007). Sosyal bilgiler dersinde aktif öğretim yöntemlerinin kullanılmasının öğrencilerin derse karşı tutumuna, erişi düzeyine ve kalıcılığa etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (23), 24- 37.
Ayyıldız, N. (2010). Coğrafya öğretiminde karikatür materyali kullanımının öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Barut, D. (2017). 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımının yaratıcı düşünmeye etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Başarmak, U. (2013). Karikatür animasyonuna dayalı çevrimiçi öğrenme ortamının öğrencilerin başarısına, fen öğrenmeye yönelik motivasyonuna ve mizaha yönelik tutumuna etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Bayülgen, N. (2011). Yazı çalışmalarında karikatür, motivasyon ve yaratıcılık. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 1(1), 39-55.
Bilgili, A. E. (2004). Üstün yetenekli çocukların eğitimi sorunu-sosyal sorumluluk yaklaşımı-.1. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi (23-25 Eylül 2004): Üstün yetenekli çocuklar-Seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 243-259). İstanbul: Çocuk Vakfı
BİLSEM Yönergesi, (2016). https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf 15/09/2019 tarihinde adresinden erişilmişir.
Boztaş, M. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde hak ve özgürlüklere saygı değeri kazanımında örnek olay incelemesi yönteminin etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Deneysel desenler. Ankara: Pegem
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem
Cengizhan, S. (2015). Öğretim yöntemleri. İçinde T. Yanpar Yelken & C. Akay (Eds.), Öğretim ilke ve yöntemleri (s. 253-286). Ankara: Anı
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. London and New York: Routledge.
Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
Çağlar, D. (2004). Üstün zekalı çocukların eğitim ve öğretimi. 1. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi (23-25 Eylül 2004): Üstün yetenekli çocuklar-Seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 265-274). İstanbul: Çocuk Vakfı
Davaslıgil, Ü. (2004). Üstün zekalı çocukların eğitimi. 1. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi (23-25 Eylül 2004): Üstün yetenekli çocuklar-Seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 233-241). İstanbul: Çocuk Vakfı
Davis, G. A. (2014). Üstün yetenekli çocuklar ve eğitimi: Öğretmenler ve ebeveynler için el kitabı (M. I. Koç, Çev.). İstanbul: Özgür
Demir, E., Saatçioğlu, Ö., & İmrol, F. (2016). Uluslararası dergilerde yayımlanan eğitim araştırmalarının normallik varsayımları açısından incelenmesi. Current Research in Education, 2(3), 130-148.
Demirci, G. (2013). Eğitimde mizah ve karikatür kullanımının öğrenci başarısı ve motivasyonuna etkisi (ortaokul 7. sınıf fen ve teknoloji dersi örneği). Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Durualp, E. (2006). İlköğretimde sosyal bilgiler öğretiminde karikatür kullanımı. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Enç, M. (2004a). Enderun. 1. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi (23-25 Eylül 2004): Üstün yetenekli çocuklar-Seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 37-84). İstanbul: Çocuk Vakfı
Enç, M. (2004b). Özel eğitiminin tarihçesi. 1. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi (23-25 Eylül 2004): Üstün yetenekli çocuklar-Seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 15-35). İstanbul: Çocuk Vakfı
Fraenkel, J. R., Wallen, N.E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill
Gözütok, F. D. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Ekinoks
İbrahimoğlu, Z. (2010). 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde örnek olay kullanımının öğrencilerin akademik başarı derse karşı tutum ve eleştirel düşünme becerileri üzerine etkileri. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
İbrahimoğlu, Z., & Öztürk, C. (2013). Sosyal bilgiler dersinde örnek olay yöntemi kullanımının öğrencilerin akademik başarı derse karşı tutum ve eleştirel düşünme becerileri üzerine etkileri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(2), 523-547.
Kabapınar, Y. (2007). İlköğretimde hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Maya
Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan uygulamaya sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem
Kemertaş, İ. (2001). Uygulamalı genel öğretim yöntemleri: Öğretimde planlama ve değerlendirme. İstanbul: Birsen
Kılıç, O., & Bağrıaçık, T. (2017). Beni anlayın: Özel yetenekli çocuğum var. Ankara: Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Kılınç, A. (2008). Öğretimde mizahi kavramaya dayalı bir materyal geliştirme çalışması: Bilim karikatürleri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kırcaali-İftar, G. (1998). Özel gereksinimi olan çocuklar ve özel eğitim. İçinde S. Eripek (Ed), Özel eğitim (s. 1-13). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
Koçoğlu, E. (2012). 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımının erişiye göre değerlendirmesi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Köseoğlu, M. (2009). Sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımının eleştirel düşünmeye etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
LaRossa, R., Jaret, C., Gadgil, M., & Wynn, G. R. (2000). The changing culture of fatherhood in comic-strip families: A six-decade analysis. Journal of Marriage and the Family, 62, 375–387.
MEB (2013). Özel yetenekli bireylerin eğitimi strateji ve uygulama kılavuzu 2013-2017. Ankara: Milli Eğitim
Muijs, D. (2004). Doing quantitative research in education. London: Sage Publications.
Ömeroğlu, E. (2004a). Üstün yetenekli çocuğun eğitim ihtiyaçlarının karşılanmasında yaratıcı dramanın yeri. 1. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi (23-25 Eylül 2004): Üstün yetenekli çocuklar-Seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 311-315). İstanbul: Çocuk Vakfı.
Ömeroğlu, E. (2004b). Okulöncesinde üstün çocuklar ve eğitimi. 1. Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi (23-25 Eylül 2004): Üstün yetenekli çocuklar-Seçilmiş makaleler kitabı içinde (s. 275-282). İstanbul: Çocuk Vakfı.
Öngören, F. (1998). Cumhuriyet 'in 75. yılında Türk mizahı ve hicvi. İstanbul: Türkiye İş Bankası.
Özşahin, E. (2009). Karikatürlerle coğrafya öğretimi. Marmara Coğrafya Dergisi, 20, 101-122.
Palaz, T. (2010). İlköğretim 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde karikatür kullanmanın öğrenci başarısına ve derse karşı tutumuna etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Pehlivan, H. (1997). Örnek olay ve oyun yoluyla öğretimin sosyal bilgiler dersinde öğrenme düzeyine etkisi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Robson, C., & McCartan, K. (2016). Real world research. West Sussex: John Wiley & Sons Ltd.
Savaş, S. (2014). İlköğretim 7. sınıf Türkçe derslerinde mizah kullanımının derse yönelik öğrenci tutumuna etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(1), 73-88.
Sönmez, V. (2001). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Anı.
Şimşek, S. (2005). Örnek olaya dayalı öğretimin ilköğretim hayat bilgisi dersinde akademik başarıya ve öğrenmede kalıcılığa etkisi. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Taşkaya, S., & Bal, T. (2009). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretim yöntemlerine ilişkin görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, (27), 173-185.
Taşkaya, S., & Muşta, M. (2008). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe öğretimine ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(25), 240-251.
Uğur, A. (2007). Oluşturmacı sosyal bilgiler öğretiminde örnek olay incelemesi tekniği kullanımının öğrencilerin empatik düşünme becerilerine etkisi: Bir eylem araştırması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Ulusoy, H. F., Sakaltaş, E., Güneş, H., Dokgöz, M., Akın, Ö., & Köseoğlu, S. (2014). Özel yetenekli çocuklar aile kılavuzu. Ankara: Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Yetim, B. N. (2015). Beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde yardımseverlik ve dayanışma değerlerinin öğretiminde kullanılan örnek olay ve drama yöntemlerinin etkililiğinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.