6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabında Bulunan Etkinliklerin Fen Öğretim Programındaki Hedef ve Kazanımlarla İlişkisinin ve Yeterliliğinin İncelenmesi

Çalışma, 2016-2017 Eğitim-Öğretim yılında okutulan ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan 6. Sınıf fen bilimleri ders kitabında bulunan etkinliklerin, fen bilimleri öğretim programındaki kazanımlarla ilişkisini ve etkinliklerin yeterliliğini incelemek amacı ile gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Çalışmada Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan 2016-2017 yılı 6. Sınıf fen bilimleri ders kitabında yer alan tüm etkinlikler incelenmiştir. Ders kitabında 8 ünite 4 konu alanı bulunmaktadır. Fen bilimleri dersi öğretim programında bu ünitelere ilişkin 52 kazanım ve 52 etkinlik yer almaktadır. Bu etkinliklerin kazanımlara uygunluğuna ve yeterliliğine ilişkin bir inceleme yapılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde betimsel istatistik kullanılmıştır. 2016-2017 Eğitim-Öğretim yılı 6. Sınıf fen bilimleri ders kitabında yer alan etkinliklerin sayısı ile Fen Bilimleri Öğretim Programı’ndaki kazanım sayısının birbiri ile örtüştüğü görülmüştür. Ancak bu durum her kazanıma ait bir etkinlik yer aldığı anlamına gelmemektedir. Bazı kazanımlara ait birden fazla etkinlik var iken, bazı kazanımlara ait etkinliğin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Investigation of the Relationship of the Activities in the 6th Grade Science Textbook with the Objectives Set in the Science Curriculum and Their Adequacy

The current study was conducted to determine the extent to which the activities presented in the 6th grade science textbook prepared by the Ministry of National Education in the 2016-2017 school year comply with the objectives set in the science curriculum and to investigate the adequacy of these activities. The current study employed the document analysis technique, one of the qualitative research techniques. In the current study, all the activities in the 6th grade science textbook prepared by the Ministry of National Education in the 2016-2017 school year were examined. In the textbook, there are 8 units and 4 subject areas. In the science curriculum, there are a total of 52 objectives and in the textbook there are a total of 52 activities for these units. An analysis was conducted to determine the compliance of these activities with the objectives and their adequacy was investigated. In the analysis of the collected data, descriptive statistics were used. The number of activities in the 6th grade textbook for the 2016-2017 school year was found to comply with the number of objectives in the science curriculum. Yet, this does not mean that there is an activity directed to each objective. While there are more than one activity for some objectives, there is no activity for some other objectives.

PDF

___

Ayvacı, H. Ş. ve Er-Nas, S. (2009). Öğretmen kılavuz kitaplarının yapılandırmacı kurama göre öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 212-225. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/balikesirnef/issue/3369/46512
Bakar, E., Keleş, Ö. ve Koçakoğlu, M. (2009). Öğretmenlerin MEB 6. sınıf fen ve teknoloji dersi kitap setleriyle ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi, Ahi Evren Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (10), 41-50. Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/289540039_Ogretmenlerin_MEB_6_Sinif_Fen_ve_Teknoloji_Dersi_Kitap_Setleriyle_Ilgili_Goruslerinin_Degerlendirilmesi
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40. doi: 10.3316/qrj0902027
Ektiren, T. M. ve Sabaz, Y. (2017). Aktif fen eğitim sisteminin öğrencilerin fen bilimleri dersine karşı tutumları ve yaratıcılık becerilerine olan etkisinin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1, 69-81. Erişim adresi http://efd.aydin.edu.tr/wp-content/uploads/2020/03/efd_v3i01004.pdf
Ertok-Atmaca, A. (2006). İlköğretim ders kitaplarında görsel tasarım ve resimleme. Milli Eğitim Dergisi, 171, 318-328.
Feyzioğlu Yıldız, E. ve Tatar, N. (2012). Fen ve teknoloji ders kitaplarındaki etkinliklerin bilimsel süreç becerilerine ve yapısal özelliklerine göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi. 37, 109-125. Erişim adresi http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/421
Demirbaş, M. (2008). İlköğretim 6. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarının belirli değişkenler bakımından incelenmesi. D. Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 11, 53-68. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/47957/606769
Duban, N. (2008). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinin Sorgulamaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımına Göre İşlenmesi: Bir Eylem Araştırması, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Eskişehir. 32-51.
Güneş, M.H. ve Çelikler, D. (2010). Konu alanı ders kitabı inceleme dersine yönelik öğrenci görüşleri. Sosyal Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5, 81-90. Erişim adresi https://www.kafkas.edu.tr/dosyalar/sobedergi/file/005/7_0.pdf
Harlen, W. (2004). Evaluating ınquiry-based science developments. In a paper commissioned by the National Research Council in preparation for a meeting on the status of evaluation of Inquiry-Based Science Education, 11, 1-25. Retrieved from http://stem.gstboces.org/Shared%20Documents/STEM%20DEPLOYMENT%20PROJECT%20RESEARCH/NAS_paper_eval_inquiry_science.pdf
Hepworth, M.& Walton, G.L. (2009). Teaching information literacy for inquiry-based learning. Oxford: Chandos Publishing.
İnaltekin, T., Özyurt, B. B., ve Akçay, H. (2012). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf fen ve teknoloji ders kitabı etkinliklerinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 63-73 Erişm adresi https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/5677/makaleler/2/2/arastirmax-ilkogretim-6.7.8.sinif-fen-teknoloji-ders-kitabi-etkinliklerinin-incelenmesi.pdf
MEB, Milli Eğitim Bakanlığı, (2016). 6. sınıf fen bilimleri ders kitabı. Ankara
MEB, Milli Eğitim Bakanlığı, (2016). İlköğretim fen bilimleri dersi öğretim programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı: Ankara
Maskan, A. K., Maskan, M. H., ve Atabay, K. (2007). İlköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji ders kitabının değerlendirme ölçütleri yönünden incelenmesi. DÜ Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 22-32. Erişim adresi https://atif.sobiad.com/index.jsp?modul=makale-detay&Alan=sosyal&Id=AWqh_4-6fKVWzH81liVV
Morris, B. J., Masnick, A. M., Baker, K., & Junglen, A. (2015). An analysis of data activities and instructional supports in middle school science textbooks. International Journal of Science Education, 37, 16, 2708-2720. doi: 10.1080/09500693.2015.1101655
Özdemir, G. ve Yanık, H. B. (2017). Beşinci sınıf fen bilimleri ders kitabında yer alan etkinliklerin veriler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 18, 203-221. Erişim adresi http://kefad.ahievran.edu.tr/InstitutionArchiveFiles/f44778c7-ad4a-e711-80ef-00224d68272d/d1a3a581-af4a-e711-80ef-00224d68272d/Cilt18Sayi/3bc3ed54-3e35-41a6-8527-61f8e55f3e73_20170628013.pdf
Songer, N. B. & Kalı, Y. (2014). Science education and the learning sciences as coevolving species. Keith, S. (Ed.), The cambridge handbook of the learning sciences (pp. 565-587). New York, NY: Cambridge University Press.
Sözbilir, M., Levent Zorluoğlu, S., ve Kızılaslan, A. (2019). Görme yetersizliği olan öğrencilere yönelik geliştirilen fen etkinliklerin bilimsel süreç becerileri öğrenimine etkisi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(1), 172-192. doi: 10.30703/cije.463801
Şahin, İ. (2008). Yeni ilköğretim birinci kademe fen ve teknoloji programının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 177, 181–207.
Uğraş, H., Uğraş, M., ve Çil, E. (2013). Okulöncesi öğretmenlerinin fen eğitimine karşı tutumlarının ve fen etkinliklerine ilişkin yeterliliklerinin incelenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(1), 44-50. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/bitlisfen/issue/3702/48998
Ünsal Y. ve Güneş, B. (2003). İlköğretim 6. sınıf fen bilgisi ders kitabının fizik konuları yönünden incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, (3). 115-130. Erişim adresi https://arastirmax.com/tr/publication/gazi-egitim-fakultesi-dergisi/23/3/ilkogretim-6-sinif-fen-bilgisi-ders-kitabinin-fizik-konulari-yonunden-incelenmesi/arid/af534111-dc97-4813-a3ab-44479d9febd7
Yazıcı, M. ve İnce, F. (2015). Ortaokul fen ve teknoloji öğretiminde kullanılan çalışma kitaplarının kullanım durumunun öğretmen görüşleri doğrultusunda incelenmesi. KSU Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 227-260. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksusbd/issue/10293/126266