Sumerliler ve Dilleri Hakkında Bazı Notlar

Sumerlilerin Güney Mezopotamya’daki izleri mevcut bilgilere göre MÖ 4. binyılın başlarına kadar takip edilebilmektedir. Onların bölgeye nereden göç ettikleri konusu hala tartışmalıdır. Ancak dillerinin Asya kökenli olduğu açıktır. Hatta Sumerceyi Turanî dillerle ilişkilendiren bazı önemli uzmanlar olmuştur. Bu kavmin medeniyete en büyük katkısı insanlığın kullandığı ilk yazı sistemi olan çivi yazısını geliştirmiş olmalarıdır. Başlarda resim yazısı olarak ortaya çıkan bu yazı zaman içinde içerikte ve biçimde gelişerek bir ideogram-hece yazısı haline gelmiş ve bölgedeki birçok dile de uyarlanmıştır. Sumerlilerin geliştirdikleri yazının, onların sosyal, siyasal, dini ve teknolojik alanda da gelişmesine büyük katkısı olmuştur. Dolayısıyla Sumerlilerin kurdukları medeniyet ve bu medeniyetin kültürel unsurları sadece kendi çevrelerindeki çağdaşı halkları etkilemekle kalmamış, tüm dünyada günümüze kadar kullanım alanı bulan derin kültürel izler bırakmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mezopotamya, Sumerliler

Some Notes on Sumerians and Their Language

According to the available data, the traces of the Sumerians in the Southern Mesopotamia can be pursued as far as the beginning of 4th millennium BC. From where the Sumerians immigrated to Mesopotamia is still a disputable subject. However, it is quite certain that their language was Asianic. In fact, some important scholars of the field correlated Sumerian with Turanian languages or Scythian. The discovery of the cuneiform by Sumerians must be the most valuable contribution of them to the civilization. This script was initially invented as a pictographic writing, but, in the course of time, it was evolved to some kind of ideographic/syllabic writing system by developing in content and form, and it was adapted to many languages in the region, along with Sumerian. The invention of cuneiform by Sumerians contributed also to their improvement in social, political, religious and technical subjects. Hence, the Sumerian civilization and its cultural factors not only influence positively the other neighboring communities in the region but also had left some deep marks that have been continued in most of the modern civilizations up until now.

Keywords:

Mesopotamia, Sumerians,

PDF

___

BİLGİÇ, E., “Atatürk, Fakültemiz ve Kürsümüz, Sumerlilerin Tarih, Kültür ve Medeniyetleri”, Atatürk’ün 100. Doğum Yılına Armağan Dergisi, A. Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, No: 323, Ankara (1982): 75-121. BORGER, R., Assyrische-babylonische Zeichenliste, Neukirchen-Vluyn: Neukirchener Verlag Band 33, 1978. CRAWFORD, H., Sümer ve Sümerler, çev. Nihal Uzan, Ankara: Arkadaş Kitapevi, 2. Baskı, 2010. FOXVOG, D. A., Introduction to Sumerian Grammar, Nanterre: Cuneiform Digital Library Preprints Hosted by the Cuneiform Digital Library Initiative, CNRS, 2016. GEREY, B., 5000 Yıllık Sumer-Türkmen Bağları, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2004. HOMMEL, F., “Ethnologie und Geographie des alten Orients”, Handbuch der Altertumswissenschaft, No: 3. Abt., 1. T., 1. Bd, (1926): 16-22. KRAMER, S. N., The Sumerians, Their History, Culture, and Character, Chicago and London: The University of Chicago Press, 1963. ______ Sümerler, çev. Ö. Buze, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2002. _______ Sümer Mitolojisi, çev. H. Koyukan, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 1999. LABAT, R., Manuel D’epigraphie Akkadienne, Paris: Librairie Orientaliste Geuther, S.A., 1995. SULTANZADE, V., “Mitoloji ve Folklorla İlgili Bazı Ortak Dil Unsurlarının Kaynağı”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 19, sy. 1, (2012): 73-90. TUNA, O. N., Sumer ve Türk Dillerinin Tarihi İlgisi İle Türk Dilinin Yaşı Meselesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1990. VANSTİPHOUT, H. Epics of Sumerian Kings, Atlanta: Society of Biblical Literature, 2003.