Besin Etiketi Okuma Alışkanlıklarına ve Etiket Okumanın Satın Alma Tercihlerine Cinsiyetin Etkisi: Tekirdağ İli Örneği

Cinsiyetin etiket okuma alışkanlıkları üzerine etkisinin araştırıldığı bu anket çalışması, Tekirdağ ili Süleymanpaşailçesinden seçilmiş 406 tüketici ile yürütülmüştür. Bu çalışma ile tüketicilerin gıda maddeleri satın alırken bilgidüzeyleri ve tutumlarının ne olduğunun ortaya konması ve satın almada en fazla önem verdikleri faktörleri ortayakoymak ve konuyla ilgili farkındalığı artırmak amaçlanmıştır. Katılımcılara besin etiketinin önemi, okuma nedenleri,etiketteki bilgileri anlama düzeyleri, etiket bilgilerinin anlaşılma oranı, hangi bilgilerin daha çok okunduğu, hangiürünlerin etiketlerinin daha çok okunduğu, etiketteki “içindekiler” bilgisinin anlaşılma oranı, sağlık sorununun etiketokuma oranına etkisi sorulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, bayanların etiket bilgisine daha çok dikkat ettiği veyazılı ifadelerin daha etkin olduğu görülmüştür. Etiket bilgisi için televizyonun daha önemli eğitici araç olduğu, sağlıksorunlarının etiket okumada etkili olduğu saptanmıştır. Televizyonda etiket okuma ile ilgili olarak yayınlanacakprogramlar halkın bilinçlendirilmesinde ciddi katkılar sağlayacaktır. Etiketlerin kolay ve hızlı bir şekilde anlaşılmasında,standart ve basit halde sunulmaları önemli bir etken olacaktır.

Effect of Gender on Nutrition Label Reading Habits and Purchasing Preferences: A Case Study of Tekirdağ Province, Turkey

This survey investigated the effect of gender on label reading habits, and conducted with 406 consumers from the Suleymanpasa district of the Tekirdağ province in Turkey. In this study, it was aimed to determine the knowledge levels and attitudes of the consumers when buying foodstuffs and to find the factors that are the most important in purchasing and to raise awareness about the subject. The participants were asked about the importance of the food label, the reasons for reading, the level of understanding the information on the label, the rate of understanding the information on the label, the information to be read more, the label of the products to be read more, the rate of understanding the contents of the label, and the effect of the health problem on the reading ratio of labels. According to the results, it was observed that women paid more attention to label information and written statements were more effective. For label information, it was found that television was a more important educational tool and health problems were effective in label reading. Programs to be published on television reading labeling could make serious contributions to public awareness. It will be an important factor to understand labels easily and quickly, in their standard and simple form.

PDF

___

[1] Glanz, K., Mullis, R., Snyder A. (1989). Point of choice nutrition information, federal regulations and consumer health education: A critical view. Journal of Nutrition Education, 21(2), 95-99.
[2] Özgen, L. (2004). Tüketicilerin besin etiketi okuma alışkanlıkları, beslenme etiketi ve ambalaj tercihleri ile ilişkili faktörler. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
[3] Çakırer, Ç., Yardımcı, H., Aydın, B. (2016). Hastanede çalışan bireylerin besin etiketi okuma durumlarının değerlendirilmesi. 1. Uluslararası Kadın Çocuk Sağlığı ve Eğitimi Kongresi, 14-15 Nisan 2016, Kocaeli.
[4] Çoşkun, F., Kayışoğlu, S. (2016). Besin etiketi okuma alışkanlıklarına tüketici yaşının etkisinin araştırılması. Journal of Human Sciences, 13(3), 4876-4890.
[5] Cheftel, J.C. (2005). Food and nutrition labeling in the European Union. Food Chemistry, 93, 531-550.
[6] Çelik, M. (2010). Tokat ilinde gıda alışverişi esnasında halkın etiket okuma alışkanlığının saptanması. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Aile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Bilim Dalı, Ankara.
[7] T.G.K., (2017). Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği. Resmi Gazete, 29960.
[8] Demirci, A., Demirci, A. (2013). Kozmetik ürün etiketlerindeki sembollerin bilinirliği. E-Journal of New World Sciences Academy, 136-45.
[9] Emeksiz, F., Albayrak, M., Güneş, E., Özçelik, A., Özer, O.O., Taşdan, K. (2005). Türkiye’de tarımsal ürünlerin pazarlama kanalları ve araçların değerlendirilmesi. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, Ocak 3-7, 2005, Ankara, Türkiye, 2, 1155-1171p.
[10] Kızılaslan, N., Kızılaslan, H. (2008). Tüketicilerin satın aldıkları gıda maddeleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve tutumları (Tokat İli Örneği). Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2), 67-74.
[11] Einsiedel, E. (2000). Consumers and gm food labels: providing information or sowing confusion? AgBio Forum, 3(4), 231-235.
[12] Peters-Texeira, A., Badrie, N. (2005). Consumers’ perception of food packaging in Trinidad, West Indies and its related impact on food choices. International Journal of Consumer Studies 29(6), 508-514.
[13] Çinpolat, C. (2006). Tüketicilerin besin etiketleri üzerindeki bilgilere ilişkin tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
[14] Özgül, E., Aksulu, İ. (2006). Ambalajlı gıda ürünlerinde tüketicilerin etiket duyarlılığındaki değişimler. Ege Akademik Bakış 6, 1-10.
[15] Aygün, E. (2007). Ambalajın tüketici satın alma davranışı üzerindeki etkisi: Gıda maddeleri üzerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
[16] Karabiber, C., Hazer, O. (2010). Tüketicilerin bilgi kaynağı olarak gıda ürünlerindeki etiketi okuma ve anlamada karşılaştıkları sorunların incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Tüketici-Pazar-AraştırmaDanışma Test ve Eğitim Merkezi Tüketici Yazıları II: 253-270.
[17] Kim, S.Y., Nayga R., Capps, O. (2001). Food label use, self-selectivity and diet quality. Journal of Consumer Affairs 35, 346-363.
[18] Williams, P., Stirling, E., Keynes, N., 2004. Food fears: a national survey on the attitudes of Australian adults about the safety and quality of food. Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition, 13(1), 32-39.
[19] Badrie, N., Joseph, A., Chen, A. (2004). An observational study of food safety practices by street vendors and microbiological quality of streetpurchased hamburger beef patties in Trinidad, West Indies. Internet Journal of Food Safety, 3, 25–31.
[20] Miran, B. (2002). Temel İstatistik. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ege Üniversitesi Matbaası, Bornova, İzmir. 314s.
[21] Micthel, P.M., Karslund, M.K., Finan, A., Johnson, J. (1994). Food label reading habits of WIC clients. Journal of Nutrition Education, 26(3), 146-148.
[22] Özgen, L. (2007). Tüketicilerin besin etiketi tercihleri. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 117-127.
[23] Jacqueline, L.T., Donald, A. (1995). Consumer preferences for safe handling labels on meat and poultry. The Journal of Consumer Affairs, 29(1), 108-127.
[24] Satia, J.A., Galanko, J.A., Neuhouser, M.L. (2005). Food nutrition label use is associated with demographic, behavioral, and psychosocial factors and dietary intake among African Americans in North Carolina. Journal of The American Dietetic Association, 105(3), 392-402,
[25] Campos, S., Doxey, J., Hammond, D. (2011). Nutrition labels on pre-packaged foods: a systematic review. Public Health Nutrition, 14, 1496- 1506.
[26] Stran, K.A., Knol, L.L. (2013). Determinants of food label use differ by sex. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 113, 673-79.
[27] Govindasamy, R., Italia, J. (2000). The influence of consumer demographic characteristics on nutritional label usage. Journal of Food Production Marketing, 5(4), 55-68.
[28] Aksulu, İ. (2001). Tüketicide sağlığını koruma bilinci ve satın alma noktasında tüketici tutumları: Ambalajlı gıda ürünleri üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 15-127.
[29] Günes, F.E., Aktaç, Ş., İrem, B., Korkmaz, O. (2014). Tüketicilerin gıda etiketlerine yönelik tutum ve davranışları. Akademik Gıda, 12(3), 30-37.
[30] Besler, H.T., Buyuktuncer, Z., Uyar, M.F. (2012). Consumer understanding and use of food and nutrition labeling in Turkey. Journal of Nutrition Education and Behavior, 44, 584-91.
[31] Badrie, N., Gobin, A., Dokeran, S., Duncan, R. (2006). Consumer awareness and perception to food safety hazards in Trinidad, West İndies. Food Control, 17, 370-377.
[32] Jay, L.S., Comar, D., Govenlock, L.D. (1999). National Australian food safety telephone survey. Journal of Food Protection, 62(8), 921-928.
[33] Onurlubaş, E. (2015). Tüketicilerin gıda güvenliği konusunda bilinç düzeylerinin ölçülmesi: Tokat ili örneği. Doktora Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tokat.
[34] Topuzoğlu, A., Hıdıroğlu, S., Ay, P., Önsüz, F., İkiışık, H. (2007). Tüketicilerin gıda ürünleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve sağlık risklerine karşı tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(4), 253–258.
[35] Aygen, F.G. (2012). Attitudes and behavior of consumers related to the Inspection of food labels. Journal of Business Research-Türk, 4(3), 28-54.
[36] Rodolfo, M., Nayga, J.R. (2000). Toward an understanding of consumers perceptıons of food label. Internatıonal Food and Agribusiness Management Review, 2(1), 29-45.
[37] Gözener, B., Büyükbay, E.O., Sayılı, M. (2009). Gıda güvenliği konusunda öğrencilerin bilgi düzeylerinin İncelenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(2), 45-53.
[38] Albayrak, M. (2000). Ankara ilinde gıda maddeleri paketleme ve etiketleme bilgileri hakkında tüketicilerin bilinç düzeyinin ölçülmesi, gıda maddeleri alım yerleri ve ambalaj tercihleri üzerine bir çalışma. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yayınları, ISBN 975-93976-4-1, Ankara.
[39] Ünüsan, N. (2004). Preschool teachers’ attitudes towards nutritional information on food labels in Turkey and recommendations for an educational programme. Early Child Development and Care, 174(7), 629–638.
[40] Gün, İ., Orhan, H. (2011). Süt ve ürünleri tüketicilerinin etiket bilgi düzeylerinin incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 45-51.
[41] Lewis, J.E. (2009). Food label use and awareness of nutritional information and recommendations among persons with chronic disease. The American Journal of Clinical Nutrition, 90, 1351-57.