Karaşar Bölgesi Alevi ve Bektaşilerinde Ölüm Üzerine Yakılan Ağıtlar

Türk toplumunda yas tutma ve ağıt yakma geleneği çok eski bir geçmişe sahiptir. Ölüm karşısında çaresizlik, kadere duyulan öfke, kişinin sevdiğini kaybetmesinde hissettiği üzüntü ve ızdırap ağıt söylemenin temelini oluşturur. Ağıt sadece ölüm karşısında değil evlenme, kına, bir eşyanın kaybolması gibi durumlarda da söylenmektedir. Lakin ölüm karşısında yakılan ağıtlardaki lirizm daha fazladır. Bu düşünceden hareketle Ankara-Karaşar bölgesinde ölüm üzerine yakılan ağıtlar derlenmiştir. Ölüm hakkındaki ağıtlardan yola çıkarak Karaşar Alevi ve Bektaşilerinde ağıtların rolü ve işlevi tespit edilmeye çalışılmış, derlendiği bağlama göre ağıtlar iki gruba ayrılıp incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ölüm, Ağıt, Yas, Karaşar, Alevilik, Bektaşilik

PDF

___

Aça, Mehmet (2011), ‘’Halk Şiirinde Tür ve Şekil’’, Türk Halk Edebiyatı. Mehmet Öcal Oğuz. Ankara: Grafiker Yay.
Artun, Erman (2009). Türk Halk Edebiyatına Giriş. İstanbul: Kitabevi Yay.
Elçin, Şükrü (1990). Türkiye Türkçesinde Ağıtlar, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
Ersal, Mehmet (2012). Civelek Baba Hayatı, Şiirleri ve Karaşar Bektaşiliği. Ankara: Barış Kitabevi
Esen, Ahmet Şükrü (1997). Anadolu Ağıtları. Ankara: İletişim Yay
Görkem, İsmail (2001). Türk Edebiyatında Ağıtlar, Çukurova Ağıtları, Metin-İnceleme. Ankara: Akçağ Yay.
İnan, Abdülkadir (1976). Eski Türk Dini Tarihi. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yay.
İnan, Abdülkadir (2013). Tarihte ve Bugün Şamanizm. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
Örnek, Sedat Veyis (2017). Anadolu Folklorunda Ölüm. Ankara: Bilgesu Yay.
Roux, Jean Paul (1999). Altay Türklerinde Ölüm. İstanbul: Kabalcı Yay.
Roux, Jean Paul(2002).Türklerin ve Moğolların Eski Dini. İstanbul: Kabalcı Yay.
Şahhüseyinoğlu, Nedim (2015). Tarihten Günümüze Karaşar, Sosyo-ekonomik Kültürel Yapı. Ankara: Ürün Yay.
Şenel, Süleyman (1988). Ağıt. İslam Ansiklobedisi.C.1. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 473-475.
Uludağ, Süleyman (1988). Ağıt. İslam Ansiklobesi.C.1.İstanbul:Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 470-473.