İTALYAN KIZI ROMANINDA METİN DIŞI GÖNDERMELER

Çağdaş İngiliz felsefesi ve romanının temsilcilerinden Iris Murdoch, eserlerinin edebî derinliğini felsefe zeminine oturtan ve ahlaki kaygıları ön planda tutan bir yazardır. Sevgi ve iyilik temalarını yücelttiği eserlerinde kendi ahlak felsefesi üzerinden bireyin gerçekleştirdiği değişimi ön plana alır. Iris Murdoch tarafından yazılan İtalyan Kızı; karanlık sırlar, yasak ilişkiler ve utanç verici gerçeklerle örülü bir aile hikâyesini anlatır. Eserde, metinlerarası göndermelerden yararlanan yazar, metne görsel ve çok katmanlı bir estetik kazandırmıştır. Bu çalışmada, İtalyan Kızı adlı roman incelenerek yazarın söz konusu unsurları nasıl kullandığı ve metni hangi yönlerden zenginleştirdiği araştırılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda roman kişilerinin fiziki ve ruhî portrelerinin çizilmesinde, iç dünyalarına yönelik algı oluşturmada metni zenginleştirme yöntemi olarak metinlerarasılığın kullanıldığı görülmüştür. Bu amaçla, roman kişilerinin fiziki portrelerinin çizilmesinde Matthias Grünewald ve Gislebertus gibi sanatçıların eserlerinden, William Shakespeare’in Fırtına adlı oyunundaki Caliban’dan, Yunan mitolojisinden Medusa ve Hesperos’tan yararlanılmıştır. Romanda ruhî portrelerin belirgin hâle getirilmesi amacıyla dinî kadın figürlerden Rahibe Teresa, psikanalist ve yazar Lou Andreas Salome, Alice Harikalar Diyarında’dan Alice ile benzerlik kurulmuştur. Bunun yanı sıra, dinî göndermeler olarak İncil’den alıntılar ve Âdem ile Havva anlatısının kullanıldığı görülmüştür. Bu sayede Iris Murdoch’un, roman kişilerinin fiziksel değişimini ve ruhsal yolculuğunu görünür hâle getirdiği, kullandığı göndermelerin sözcüklerle kurulu edebî metni zenginleştirdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Iris Murdoch, İtalyan Kızı, Gönderme, Çağrışım.

Out of Text References in The Italian Girl Novel

One of the representatives of contemporary British philosophy and novel, Iris Murdoch is a writer who puts the literal depth of her works based on philosophy and puts moral concerns in the foreground. Author reflects her own moral philosophy in her works and glorifies the themes of love and goodness. The Italian Girl, written by Iris Murdoch tells a family story woven with dark secrets, forbidden relationships and embarrassing truths. In this novel, author who takes advantage of intertextual references brings a visual and multi-layered aesthetic. In this study, it is researched that how author uses the aforementioned referencing and in which sides she enriches the text by investigating The Italian Girl novel. As per outcomes of the research, it is observed that intertextuality is used as a text enriching method in creating perception, and portraying the physical and psychological situation of novel persons. In this end, author takes advantage of some artists’ such as Matthias Grünewald and Gislebertus works, Caliban from William Shakespeare’s play The Tempest, Medusa and Hesperos from Greek mythology while portraying physical outlook of novel persons. In the novel, Mother Teresa from the religious female figures, psychoanalyst and writer Lou Andreas Salome, and Alice from Alice in Wonderland are mentioned in order to make psychological portraits apparent. In addition to this, it is seen that Biblical quotes and the narrative of Adam and Eve are used as religious referencing. Thus, it is determined that Iris Murdoch makes novel persons’ physical change and physiological journey apparent and enriches the text based on words thanks to the references she uses

Keywords:

Iris Murdoch, The Italian Girl, Referencing, Connotation.,

PDF

___

ABREVAYA, E. (2006). Lou Andreas-Salomé: Anal Erotizm, Cinsellik ve Yüceltme. Cogito, 4, s. 157-168.
AKIN, H. (2014). Antikçağ’dan Yeniçağ’a Delilik, Melankoli ve Cinlenme-Avrupa’da Aykırı Olma Halleri Üzerine Tarihsel Bir İnceleme (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Ankara.
AKTULUM, K. (2000). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınları.
AKTULUM, K. (2016). Kolaj Nedir? Louis Aragon Örneği. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, 8(15), s. 3-18.
AKTULUM, K. (2018). Metinlerarasılık Görüngüsünde Gerçeklik ya da Metnin Göndergeselliği. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 85, s. 233-256.
ATMACA, Z. (2019). Rahibe Teresa’nın Hayatı ve Kişiliği (Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı, Ankara.
AYTAÇ, G. (2012). Çağdaş Türk Romanı Üzerine İncelemeler. Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
BATUK, C. (2006). Âdem ile Havva’nın Kitabı: Eski Ahit Apokrifasında Âdem ile Havva’nın Hayatı. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(10), s. 51-96.
CONRADİ, P. J. (1989). Iris Murdoh: The Saint and the Artist. Hong Kong: Mac-Millan. ÇELEBİ, N. (2003). Ahlâk, Etik ve Toplum. Bilge, 39, s. 3-12.
ECEVİT, Y. (2012). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
ERDOĞAN, R. (2020). Flanör&Flanöz-Modern Çağın Gözlemci Seyyahları (Jean Rhys ve Iris Murdoch Romanları Üzerinden). Konya: Çizgi Kitabevi.
ERHAT, A. (1996). Mitoloji Sözlüğü. Remzi Kitabevi.
ERKAN, M. (2011). Iris Murdoch: Bir Ahlâk Filozofu Olarak Sanatçının Portresi. Konya: Çizgi Kitabevi.
EYİGÖR PELİKOĞLU, F. ve KARACA, H. (2019). Fantazmagorik Bir Mekân: ‘Alice’ İmgesi ve Harikalar Diyarında Dönüşüm, İdil, 56, s. 663-680.
RUOKONEN, F. (2008). Ethics and Aesthetics-Intersections in Iris Murdoch’s Philosophy (Doctoral Thesis). University of Helsinki, Helsinki.
İNCİL (t.y.). https://incil.info, Erişim Tarihi: 10.01.2021
JUNG, C. G. (2012). Dört Arketip. İstanbul: Metis Yayınları.
KARABOĞA, K. (2009). Shakespeare’in Ütopyasında Siyaset ve Toplumsal Düzen-Fırtına’nın Düşündürdükleri. Sosyoloji Dergisi, 3(18), s. 25-42.
MCBAY MERRİTT, M. (2017). Love, Respect, and Individuals: Murdoch as a Guide to Kantian Ethics. European Journal of Philosophy, 25, s. 1-21.
MURDOCH, I. (2019). İtalyan Kızı. İstanbul: Can Yayınları.
PARLA, J. (2012). Don Kişot’tan Bugüne Roman. İstanbul: İletişim Yayınları.
ROWE, A. (2007). Iris Murdoch: A Reassessment. London& New York: Palgrave Macmillan.
STONE, M. (2000). Tanrılar Kadınken. İstanbul: Payel Yayınevi.
ŞAHİN, M. S. (1993). Cin. TDV İslâm Ansiklopedisi, 8, s. 8-10.
TİLBE, A. (2019). Yeniötesi Yazında Özkurmaca. London: Transnational Press.
YILMAZ, E. B. (2011). Hikâye ve Romanlarda Sembol Dilinin Görüntüleri Üzerine Bir Değerlendirme, Bilig, 56, s. 45-56.