Yalçın Varol YILDIZBAŞ, Ramazan ÖZKUL, Seyfettin ABDURREZZAK, Ümit DOĞAN

Uzaktan Eğitim Sürecinde Öğretmenlerin Örgütsel Muhalefet ve Örgütsel Yalnızlık Algı Düzeylerinin İncelenmesi

Bu araştırma uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin örgütsel muhalefet ve örgütsel yalnızlık algı düzeylerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Öğretmenlerin görüşlerinin cinsiyet, mezun olunan fakülte, öğrenim durumu, branş, yaş ve mesleki kıdem değişkenleri açısından anlamlı farklılık gösterip göstermediği belirlenmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda araştırma modeli olarak genel tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırmanın evrenini Sakarya ilinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi tesadüfi olmayan örnekleme yöntemlerinden kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak toplam 192 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplamak için Örgütsel Muhalefet Ölçeği ve İş Yaşamında Yalnızlık Ölçeği kullanılmıştır. Toplanan veriler üzerinden betimsel istatistikler yapılmıştır. Yapılan araştırma neticesinde; uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin örgütsel muhalefet algıları cinsiyet ve mezun olunan fakülte değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermezken, mezuniyet durumu değişkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği, lisansüstü mezunu öğretmenlerin örgütsel muhalefet algılarının lisans mezunu öğretmenlere göre daha düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel yalnızlık algılarının cinsiyet, mezuniyet durumu, mezun olunan fakülte, branş ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermediği, öğretmenlerin örgütsel muhalefet algıları ile örgütsel yalnızlık algıları arasında pozitif yönde ve orta düzeyde bir ilişki olduğu, örgütsel muhalefetin örgütsel yalnızlığın anlamlı bir yordayıcısı olduğu saptanmıştır. Araştırma neticesinde öğretmenlerin örgütsel muhalefet davranışlarının ve örgütsel yalnızlık sebeplerinin özellikle uzaktan eğitim sürecinde daha iyi anlaşılması açısından nitel araştırmalarla desteklenmesinin önemi vurgulanmıştır.

Investigation of Organizational Dissent and Organizational Loneliness Perception Levels of Teachers in Distance Education Process

This study was applied to determine the organizational dissent and organizational loneliness perception levels of teachers in the distance education process. It was tried to determine whether the opinions of the teachers differed significantly in terms of gender, faculty graduated, educational status, branch, age and professional seniority. In this context, the general survey model was preferred as the research model. The universe of the research consists of teachers working in Sakarya province. The sample of this study consists of 192 teachers who use the convenience sampling method, one of the non-random sampling methods. Organizational Dissent Scale and Loneliness at Work Scale were used to collect data. Descriptive statistics were made on the collected data. As a result of the research; While teachers' perceptions of organizational dissent in the distance education process did not differ significantly according to gender and graduated faculty variables, it was determined that there was a significant difference according to the graduation status variable, and it has been determined that the organizational opposition perceptions of the graduate teachers are lower than those of the undergraduate graduates. It was determined that teachers' perceptions of organizational loneliness did not differ significantly according to gender, graduation status, graduated faculty, branch and professional seniority, there was a positive and moderate relationship between teachers' perceptions of organizational dissent and organizational loneliness, and organizational dissent was a significant predictor of organizational loneliness. In this research, it was emphasized that the importance of supporting teachers with qualitative studies in terms of better understanding the organizational dissent behaviors and the reasons for organizational loneliness, especially in the distance education process.

PDF

___

Ardoğan, R. (2004). Teorik temeller ve tarihsel gerilimler arasında İslam kültüründe siyasal muhalefet. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(2), 171-189.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 2. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Dağlı, A. (2015). Örgütsel muhalefet ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53), 198- 218.https://doi.org/10.17755/esosder.45359
Demirbaş, B. ve Haşit, G. (2016). İş yerinde yalnızlık ve işten ayrılma niyetine etkisi: Akademisyenler üzerine bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 137-158.
Doğan, T., Çetin, B. ve Sungur, M. Z. (2009). İş yaşamında yalnızlık ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(6), 271-277.
Gafa, İ. ve Dikmenli, Y. (2019). Sınıf öğretmenlerinin iş doyumu ve iş yaşamındaki yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 131- 150. https://doi.org/10.31592/aeusbed.567562
Garner, J. T. (2009). Strategic dissent: Expressions of organizational dissent motivated by influence goals. International Journal of Strategic Communication, 3(1), 34- 51.https://doi.org/10.1080/15531180802606471
Güney, S. (2004). Yönetim organizasyon ve örgütsel davranış terimler sözlüğü (1. Baskı). Ankara: Siyasal Yayınevi.
Kaplan, S. (2011). Öğretmenlerin iş yerinde yalnızlık duygularının okullardaki örgütsel güven düzeyi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Karaduman, M. (2013). İş yaşamında yalnızlık algısının örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi ve öğretmenler üzerinde bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
Kassing, J. W. (2007). Articulating, antagonizing, and displacing: A model of employee dissent. Communication Studies, 48(1),311-332.https://doi.org/10.1080/10510979709368510
Kassing, J. W. (2008). Development and validation of the organizational dissentscale. Management Communication Quarterly, 12(2), 183-229.https://doi.org/10.1177/0893318998122002
Kassing, J. W. (2008). Considerthis: A comparison of factors contributing to employees' expressions of dissent. Communication Quarterly, 57(3), 342- 355.https://doi.org/10.1080/01463370802240825
Kassing, J. W. and Armstrong, T. A. (2002). Someone’s going to hear about this: Examining the association between dissent-triggeringeventsandemployees’ dissent expression. Management Communication Quarterly, 16(1), 39-65.https://doi.org/10.1177/0893318902161002
Kassing, J. W. and Avtgis, T. A. (2009). Examining the relation ship between organizational dissentan daggressive communication. Management Communication Quarterly, 13(1), 100- 115.https://doi.org/10.1177/0893318999131004
Kayaalp, E. ve Özdemir, T. Y. (2019). Öğretmenlerin örgütsel sessizlik, örgütsel yalnızlık ve örgütsel yabancılaşma algılarının örgütsel sinizm düzeyleriyle ilişkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(38), 101-113.
Malhotra, N. K. (2004). Marketing research and applied orientation (4. Edition). Australia: Pearson Prentice Hall.
Mercan, N., Oyur, E., Alamur, B., Gül, S. ve Bengül, S. (2012). İşyeri yalnızlığı ve sosyal fobi arasındaki ilişkiye yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 213-226.
Miceli, M. P. (2004). Whistle-blowing research and the insider: Lessons learned and yet to be learned. Journal of Management Inquiry, 4, 364-366.https://doi.org/10.1177/1056492604270801
Moens, E., Baert, S., Verhofstadt, E. and Van Ootegem, L. (2021). Does loneliness lurk in tempwork? Exploring the associations between temporary employment, loneliness at work and jobsatisfaction. PloSone, 16(5), 2-9.https://doi.org/10.1371/journal.pone.0250664
Nartgün, Ş. S. ve Demirer, S. (2012).Öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile iş yaşamında yalnızlık düzeylerine ilişkin görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 139-157.
Oğuz, E. ve Kalkan, M. (2014). Öğretmenlerin iş yaşamında algıladıkları yalnızlık ile sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 13(3), 787-795.
Özdemir, M. (2010). Ankara ili kamu liselerinde görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel muhalefete ilişkin görüşleri. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özdemir, M. (2011). Lise yöneticilerinin öğretmenlerin örgütsel muhalefet davranışlarına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4, 1895-1908.
Redding, W. C. (1985). Rocking boats, blowing whistles, and teaching speech communication. Communication Education, 34(3), 245-258.https://doi.org/10.1080/03634528509378613
Sergin, C. and Kinley, T. (2005). Social skills deficiets among the social anxious: Reflections from other and loneliness. Motivation and Emotion, 29(1), 1- 24.https://doi.org/10.1007/BF02260670
Sezen, G. (2014). Öğretmenlerin işle bütünleşme ve iş yaşamında yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Shahinpoor, N. and Matt, B. F. (2007). The power of one: Dissent and organizational life. Journal of Business Ethics, 74(1), 37-48.https://doi.org/10.1007/s10551-006-9218-y
Sims, R. L. and Keenan, J. P. (1998). Predictors of external whistleblowing: Organizational and intrapersonal variables. Journal of Business Ethics, 17, 411-421.
Şahin, A. ve Atbaşı, Z. (2020). Olumlu okul iklimi oluşturmada öğretmenin rolünün incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 672- 689.https://doi.org/10.31592/aeusbed.742972
Tabak, I. ve Argon, T. (2018). Duygusal işçilik ve iş yaşamında yalnızlığa yönelik öğretmen görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1-13. https://doi.org/10.17679/inuefd.351583
Türk Dil Kurumu (2021).Türkçe sözlük.http://www.tdk.gov.tr adresinden 15/08/2021 tarihinde erişilmiştir.
Wright, S. L, Burt, C. D. and Strongman, K. T. (2006). Loneliness in theworkplace: Construct definition and scale development. New Zealand Journal of Psychology, 35(2), 59-68.
Wright, S. L. (2005). Loneliness in the workplace. Doctoral Dissertation, University of Canterbury, New Zealand.
Yakut, S., ve Certel, H. (2016). Öğretmenlerde yalnızlık düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Birey ve Toplum, 6(11), 169-193.
Yanık, C. (2012). Örgütsel sessizlik ile güven arasındaki ilişki ve eğitim örgütlerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Yıldırım, A. (2020). Örgütsel adalet algısının örgütsel muhalefet davranışına etkisi: eğitim çalışanları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 203-219.
Zikmund, W. G. (2007). Business research methods (5. Ed.). New York: The Dryden Press