Masal Kitaplarında Yer Alan Korku ve Şiddet Ögeleri

Bu araştırma, masallarda yer alan korku ve şiddet unsurlarını tespit edip değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Eserlerin incelenmesinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Eserlerin korku ve şiddet yönünden incelenmesinde hareket noktası olarak “cümle” kabul edilmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde Türkçe eğitimi alan uzmanlarının görüşlerinden de yararlanılmış ve içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynağını, ikisi dünya edebiyatından, dördü Türk edebiyatından toplam altı masal kitabı ve bu masal kitaplarında yer alan 480 masal oluşturmaktadır. Araştırmanın sonucunda, masal kitaplarında korku ve şiddet unsurları tespit edilmiştir. Kitaplarda yer alan şiddet türleri sınıflandırılmış yapılan değerlendirmede; yerli ve yabancı masal kitaplarında en fazla karşılaşılan şiddet türlerinin sözel şiddet ve fiziksel şiddet olduğu bulunmuştur. Bu sıralamayı duygusal şiddet ve cinsel şiddet türlerinin takip ettiği görülmüştür. Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre Türk edebiyatında yer alan masallardaki şiddet unsurlarının, dünya edebiyatında yer alan masallardan daha fazla olduğu belirlenmiştir. Masal kitaplarındaki şiddet ve korku unsurlarının kullanım sıklığı karşılaştırıldığında; korku içeren unsurların, şiddet içeren unsurlardan az olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İçeriğinde en fazla korku unsuru bulunan masalın Andersen Masalları olduğu, en az korku unsuru bulunan masalın ise, Aisopos Masalları olduğu tespit edilmiştir.

Fear and Violence Items in Tale Books

This research is carried out with the aim of determining and evaluating the elements of fear and violence in taless. Document analysis method which is a kind of qualitative research is used to study literary workss. To analyse required data, making use of the findings of Turkish teachers that are experts in their fields, content analyssis method is used. Data source of the research consists of six tale books, two of the World literature and four of the Turkish literature and also 480 tales in these tale bookss. As a result of the research, elements of fear and violence are determined in the tale bookss. Classified evaluation results showed that most common types of violence are verbal anal physical violence in native and foreign tale bookss. It is seen that this ranking is followed by emotional violence and sexual violence. According to the data required as a result of the research elements of violence in Turkish Literature are more than the elements of violence in World Literature.When the frequency of occurrence of violence and fear are compared the elements of fear are less than the elements of violence. It is determined that Tales of Andersen has the most fear elements and Tales of Aisopos has the least fear elementss.

PDF

___

Ak, İ. S. (2003, 25-27 Nisan). Çocuk kitaplarında şiddet. (Ed. S. Sever), Eskişehir. Çocuk edebiyatına ve çocuk hekimliğine yansıyan şiddet sempozyumu içinde (112-120). Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Yayınları.
Aktan, O. ve Aydın, F. (2018). Çocuk kitaplarına yansıtılan şiddet: 100 temel eser örneği. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 92-109.
Alangu, T. (2008). Billur köşk masalları (10. basım). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Alangu, T. (2014). Keloğlan masalları (9. basım). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Alpöge, G. (2003). Çocuk edebiyatına yansıyan şiddet: kitaptaki şiddetle televizyondaki şiddetin karşılaştırılması. (Ed. S. Sever), Eskişehir. Çocuk edebiyatına ve çocuk hekimliğine yansıyan şiddet sempozyumu içinde (132-140). Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Yayınları.
Andersen, H. C. (2015). Andersen masalları (9. basım) (Çev. T. Yücel). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Arıcı, A. F. (2004). Tür özellikleri ve tarihlerine göre Türk ve dünya masalları. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 26, 159-169.
Ataç, N. (2001). Aisopos masalları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-14.
Berg, B. ve Lune, H. (2015). Qualitative research methods for the social sciences ınternational edition. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
Bilkan, A. F. (2001). Masal estetiği. İstanbul: Timaş Yayınları.
Boratav, P. N. (2006). Az gittik uz gittik (9. basım). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Cohen, J. (1960). A coefficient of agreement for nominal scales. Educational and Psychological Measurement, 20(1), 37-46.
Dağlıoğlu, E. ve Çakmak, Ö. (2009). Okul öncesi çocuklarına yönelik yayınlanan hikâye kitaplarının şiddet ve korku ögeleri açısından incelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 23(3), 510-534.
Dilidüzgün, S. ve Uz, N. C. (2003). Kitaptaki şiddetle televizyondaki şiddet’in karşılaştırılması. (Ed. S. Sever), Eskişehir. Çocuk edebiyatına ve çocuk hekimliğine yansıyan şiddet sempozyumu içinde (162-180). Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Yayınları.
Fırat, H. (2012). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik hazırlanan masal ve öykü kitaplarının korku ve şiddet öğeleri açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Gültekin, A. (2011). Çocuk ve gençlik edebiyatı yazıları. İstanbul: Erdem Yayınları.
Gündüz, Ü. (2005). Çocuk edebiyatında çeviri etkisi, uyarlamalar ve sorunları. Hece Dergisi Çocuk Edebiyatı Özel Sayısı, 104, 136-141.
Güney, E. C. (1962). Evvel zaman içinde. İstanbul: Doǧan Kardeṣ Yayınları
Güney, N. (2014). The concept of violence in terms of 100 basic works that are recommended to be read in secondary schoolss. International Online Journal of Educational Sciences, 6(3), 706-721.
Karaman Kepenekçi, Y. ve Aslan, C. (2011). Okul öncesi döneme seslenen kitaplarda çocuk hakları. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Kuzu, T. S. (2002). Öykünün çocuğun bilişsel ve duyuşsal gelişimine katkısı bağlamında öykü seçimi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9, 95-105.
Öztürk, H. E. (2008). Batı çocuk klasiklerinde temel değerler. İstanbul: Nar Yayınları.
Öztürk, M. ve Giren, S. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocuklar için hazırlanan hikâye kitaplarındaki korku ve şiddet ögelerinin incelenmesi. TEKE Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 2095-2108.
Özyer, N. (2002). Çocuk Kitaplarında Olumlanan Şiddet. (Ed. S. Sever), Eskişehir. Çocuk edebiyatına ve çocuk hekimliğine yansıyan şiddet sempozyumu içinde (112-120). Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Yayınları.
Sever, S. (2008). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayıncılık.
Şahin, M. (2011). Masalların çocuk gelişimine etkilerinin öğretmen görüşleri açısından incelenmesi. Millî Folklor, 89, 208-219.
Şen, S. (2003). Okulöncesi çocuklarının dil ve kavram gelişimlerine etkisi yönünden öykü ile masal
kitaplarının incelenmesi. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 37-54.
Şimşek, T. (2002). Çocuk edebiyatı. Ankara: Rengarenk Yayınları.
Şirin, M. R. (2000). 99 soruda çocuk edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
Türkyılmaz, M. ve Kuş Z. (2014). İlköğretim 100 temel eserde çocuk hakları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 39-63.
Ünlüer, P. (2013). Masalların dini ve ahlaki değerler açısından incelenmesi (Billur Köşk Masalları Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2005). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, N. (2005). Türkiye’de okul öncesi eğitimi erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar. İstanbul: Morpa Yayınları.
Yörükoğlu, A. (2000). Değişen toplumda aile ve çocuk (6. basım). İstanbul: Özgür Yayınları.