İlkokul Yöneticilerinin Kültürel Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Örgütsel İmajı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin algılarına göre ilkokul yöneticilerinin kültürel liderlik davranışları ileöğretmenlerin örgütsel imajı arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmada ilişkisel tarama yöntemikullanılmıştır. Araştırmanın evreni 2018-2019 öğretim yılında Konya ilinde devlet okullarında çalışanöğretmenleri kapsamaktadır. Okulların ve öğretmenlerin sayısını tespit etmek için Konya İl Milli EğitimMüdürlüğünün verilerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın örneklemi basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle 18ilkokuldan seçilen 380 öğretmendir. Verilerinin toplanmasında, “Kültürel Liderlik Ölçeği” ile “Örgütsel İmajÖlçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Verilerinçözümlenmesinde aritmetik ortalama, standart sapma, Mann Whitney U-testi, Kruskal Wallis H- testi veSpearman rho korelasyon analizlerinden faydalanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre,öğretmenlerin ilkokul yöneticilerinin kültürel liderlik davranışlarına ilişkin algılarının genel ortalamasının“Katılıyorum” düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin örgütsel imaj algılarının genel ortalaması ise“Oldukça Katılıyorum” düzeyinde olduğu bulunmuştur. Ayrıca öğretmenlerin algılarına göre, ilkokulyöneticilerinin kültürel liderlik davranışlarıyla öğretmenlerin örgütsel imajı arasında orta düzeyde pozitif veanlamlı ilişkinin olduğu ortaya çıkmıştır.

Examination the Relationship Between Primary School Principals 'Cultural Leadership Behavior and Teachers' Organizational Image

The aim of this research is to determine the relationship between the cultural leadership behaviors of primary school principals and the organizational image of teachers according to the perceptions of teachers. Relational screening method was used in the research. The universe of research covers teachers working in public schools in Konya province in the 2018-2019 academic year. In order to determine the number of schools and teachers, the data of Konya Provincial Directorate of National Education was used. The sample of the research is 380 teachers selected from 18 primary schools by simple random sampling method. "Cultural Leadership Scale" and "Organizational Image Scale" were used to collect data. SPSS package program was used to analyze the data obtained. Arithmetic mean, standard deviation, Mann Whitney U-test, Kruskal Wallis H-test and Spearman rho correlation analysis were used to analyze the data. According to the results from the study, the overall average of teachers ' perceptions of the cultural leadership behaviour of primary school principals was found to be at the “Agree” level. The overall average of teachers ' perceptions of organizational image was found to be at the level of “quite agree”. In addition, according to the perceptions of teachers, it has been revealed that there is a moderate positive and meaningful relationship between the cultural leadership behavior of primary school principals and the organizational image of teachers.

PDF

___

Ak, M. (2017). Örgütsel bağlılığın örgütsel etkililik üzerinde etkisi: bir değerlendirme. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(3), 27-42.
Akbulut, B. (2015). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel imaj algıları ile iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişki. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Akman, A. (2019). Ortaokulların benimsedikleri örgütsel değerler ile öğretmenlerin okul imajına ilişkin algıları. Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Akman, Y. (2017). Örgütsel çekicilik, örgütsel imaj ve örgütsel sadakat arasındaki ilişkilerin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Aksu, A., Fırat, N.Ş. ve Şahin, İ. (2003). İlköğretim okulu müdürlerinin kültürel liderlik davranışları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9(4), 490-507.
Atay, K. (2001). Öğretmen yönetici ve denetmenlerin bakış açısından okul kültürü ve öğretmenlerin verimliliğine etkisi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi, 7(2), 179-194.
Ay, M. H. (2014). Okul yöneticilerinin kültürel liderlik düzeyleri ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
Bahçeci, M. (2009). Velilerin okul imajına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Baker, G. and Associates (1992). Cultural leadership: Inside America’s community colleges. Washington DC: American Association of Community and Junior Colleges.
Bolat, İ. O. (2006). Konaklama işletmelerinde işgörenlerden yansıyan kurumsal imajın analizi ve bir uygulama. Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Buluç, B. (2013). Okul kültürü ve iklimi. S. Özdemir (Ed.), Eğitim Yönetiminde Kuram ve Uygulama içinde (ss.101-130). Ankara: PegemA.
Bursalıoğlu, Z. (2005). Okul yönetimde yeni yapı ve davranış (13. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (9. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Çek, F. (2011). Bağımsız anaokulu ve ilköğretim okulu müdürlerinin kültürel liderlik davranışları ile okul öncesi öğretmenlerinin iş doyumu arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Çelikten, M. (2003). Okul kültürünün şekillendirilmesinde müdürün rolleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4), 453-462.
Değirmenci, S. (2006). Lise yöneticilerinin kültürel liderlik rollerinin öğretmenlerin iş doyumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Demiröz, S. (2014). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları, örgütsel imaj algıları ve öğrenci başarıları arasındaki ilişki. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Derin, Ö. (2003). Dershane yöneticilerinin kültürel liderlik rollerinin öğretmenlerin iş doyumuna etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Dincer M. K. (1998). Kişisel imaj. İstanbul: Alfa Yayınları.
Dutton, J. E. and Dukerich, J. M. (1991). Keeping an eye on the mirror: image and identity in organizational adaptation, Academy Of Management Journal, 34 (3), 517-554.
Duman, Ş. (2012). İlköğretim okullarında kurumsal imaj ve imaj yönetimi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Erdoğan, B. Z., Develioğlu K., Gönüllüoğlu S. ve Özkaya, H. (2006). Kurumsal imajın şirketin farklı paydaşları tarafından algılanışı üzerine bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi SBE Dergisi, (15), 55-76.
Erdoğdu, M. Y., Umurkan, F. ve Kuru, F. (2013). Okul yöneticilerinin etik liderlik rolleri ile kurum imajı arasındaki ilişki. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 37-54.
Frandsen, S. (2017). Organizational image. C.R. Scott and L. Lewis (Eds.). The ınternational encyclopedia of organizational communication, 4 volume set in (pp.1795-1804). Chichester, UK: John Wiley and Sons, Inc.
Gedikoğlu, T., Şahin, S. ve Büyükelbaşı, Ö. (2004). İlköğretim okulu yöneticilerinin kültürel liderlik davranışlarına ilişkin yönetici ve öğretmen algıları. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(19), 73-84.
Gençay, A. (2014). Öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticilerinin liderlik stilleri ve okul imajı. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Geylani, A. (2013). Okul yönetiminde kültürel liderlik yaklaşımı ve toplumsal boyutu. Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-23.
Gürsel, M. (2003). Örgütte iletişim. H. Izgar (Ed)., Endüstri ve örgüt psikolojisi içinde (ss. 39-56). Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
Hiçyılmaz, Y. (2013). İlköğretim okul müdürlerinin kültürel liderlik davranışları. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Hoy, W. K. and Miskel, C. G. (2015). Eğitim yönetimi: Teori, araştırma ve uygulama (S. Turan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademik.
İbicioğlu, C. (1999). İlköğretim okulu yöneticilerinin kültürel liderlik davranışları. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kılıçaslan, H. (2011). İlköğretim okullarının kurumsal imajına yönelik yönetici ve öğretmen algıları: Bolu ili merkez ilçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Köksal, O. (2011). Bir kültürel liderlik paradoksu: Paternalizm. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 101-122.
Kurşun, A. T. (2011). Okulların kurumsal imajının okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Lane, B. (1992). Cultural leaders in effective schools: The builders and brokers of excellence, NASSP Bulletin, 76(541), 85–96.
Lievens, F. (2017). Organizational image/reputation. S. Rogelberg and C.L. Reeve (Eds.) The the encyclopedia of ındustrial and organizational psychology in (pp. 1116-1118), 2nd edition. Thousands Oaks, CA: Sage.
Lunenburg, F. C. and Ornstein, A. C. (2013). Eğitim yönetimi (G. Arastaman, Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
Maya, İ. (2017). İlkokul öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin kültürel liderlik davranışlarını gösterme düzeyleri. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(29), 107-126.
Okay, A. (2000). Kurum kimliği (2.Baskı). Ankara: MediaCat Kitapları.
Özdemir, S. (2012). İlköğretim okullarında okul kültürü ile örgütsel sağlık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 18(4), 599- 620.
Peltekoğlu, F. B. (1997). Kurumsal iletişim sürecinde imajın yeri. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (4), 125-145.
Pérez, J.P. and Torres, E.M. (2017). Evaluation of the organizational image of a university in a higher education institution. Contaduría y Administración, 62(1), 123–140. https://doi.org/10.1016/j.cya.2016.01.007.
Selçuk, Ş. (2018). Özel ortaöğretim kurumlarında yöneticilerin inovasyon yeterlilikleri ile örgütsel imaj algısı ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Schein, E. H. (1990). Organizational culture. American Psychologist, 45 (2), 109-119.
Şahin, E. (2014). Ortaöğretim kurumlarında örgütsel kimlik, örgütsel imaj, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel adalet (Bursa örneği). Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Şanlı, Ö. ve Arabacı, İ. B. (2016). Liselerde çalışan öğretmenlerin örgütsel kimlik ve örgütsel imaj algılarının örgütsel bağlılıklarına etkisi. Education Sciences (NWSAES), 11(3), 126-152. http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2016.11.3.1C0658.
Şimşek, M. (2018). Öğretmenlerin örgütsel imaj algıları ile psikolojik iyi olma düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
Şişman, M. (1995). Örgüt kavramının kültürel açıdan çözümlenmesi ve eğitim örgütleri. Eğitim Yönetimi, 1(1), 79-94.
Uygur, M. ve Yıldırım, A. (2011). İlköğretim okulu yöneticilerinin kültürel liderlik rolleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, (27), 72-81.
Tahaoğlu, F. ve Gedikoğlu, T. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 15(58), 274-298.
Terzi, A. R. (2000). Örgüt kültürü. Ankara: Nobel Yayınları.
Tuna, M. R. (2014). Ortaokul müdürlerinin kültürel liderlik rolünün öğrenen okul düzeyine etkisi (İstanbul- Beykoz örneği). Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Uğurlu, C. T. ve Ceylan, N. (2013). Öğretmenlerin, okullarına ilişkin örgütsel imaj algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 301-322.
Vigoda-Gadot, E., Vinarski-Peretz, H., & Ben-Zion, E. (2003). Politics and image in the organizational landscape: An empirical examination among public sector employees. Journal of Managerial Psychology, 18(8), 764 –787.
Yıldırım, B. (2001). Okul yöneticilerinin kültürel liderlik rollerinin öğretmenlerin iş doyumuna ve meslek ahlakına etkisi. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Zengin, M. (2001). Ortaöğretimde okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ile okul güvenliği ve örgütsel imaj arasındaki ilişki. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.