Çocuklarda Değer Eylemlerinin Oluşumunda Bakım Personellerinin Rolü

Bu araştırmanın amacı koruma bakımı altında yaşayan çocuklara hangi değer eylemlerinin kazandırıldığını ortaya koymaktır. Çalışma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması olarak tasarlanmıştır. Kolektif olgular olarak görülen değerler, insan eylemlerine yön veren standart ölçülerdir. Kurum bakım türlerinden biri olan çocuk evlerinde vardiya usulü çalışan çocukların bakım ve gelişimlerinden sorumlu olan 3 bakım personeli bulunmaktadır. Bakım personellerinin sosyal onay ve model alıcı rolleriyle, çocuklar değer eylemlerini gerçekleştirmektedir. Ankara Çocuk Evleri ile sınırlandırılan bu çalışma çerçevesinde 9-12 yaşları arasında 9 Kız ve 15 erkek çocuk ile yarıyapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın analizi içerik analizi yöntemi ile yapılmıştır. Çalışmada kuramsal olarak Schwartz’ın temel değerler kuramından faydalanılmıştır. Buna göre ortaya konulan evrensel değer tipleri ve kültürel düzeyde temel değerler belirlenmiştir. Buna göre Değer Eylemleri teması altında 12 farklı kod belirlenmiş ve bunlara ilişkin katılımcıların görüş ve düşüncelerine yer verilmiştir. Buna göre çocuk evlerinde evrensel olarak başarı ve uyumluluk değer tipleri; kültürel olarak kendini güçlendirme ve muhafazakârlık değerleri öne çıkmaktadır. Sonuç olarak araştırmanın ortaya çıkardığı bulgular genel olarak değerlendirildiğinde çocuk evlerinde yaşayan çocukların benimsediği değer eylemlerin Schwartz’ın değerler kuramı çerçevesinde ortaya konan değer tipleri ve kültürel değerler açısından uyumlu olduğu görülmektedir. Öneri olarak bu tür değer araştırmalarında ortaya çıkabilecek farklılıkları gözlemlemek ve anlayabilmek için boylamsal çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.

The Role of Care Personnel in the Formation of Value Actions in Children

This research is a case study that aims to reveal which values care personnel contribute to the formation The aim of this research is to reveal which value actions are given to children living under protective care. The study was designed as a case study from qualitative research designs. Values, seen as collective phenomena, are the standard measures that guide human actions. There are 3 care personnel who are responsible for the care and development of children working in shifts in children's homes, which is one of the institutional care types. With the social approval and model taker roles of caregivers, children perform value actions. Within the framework of this study, which was limited to Ankara Children's Houses, semi-structured interviews were conducted with 9 girls and 15 boys between the ages of 9-12. The analysis of the research was made with the content analysis method. In the study, Schwartz's theory of basic values was used theoretically. Accordingly, the types of universal values and the basic values at the cultural level were determined. Accordingly, 12 different codes were determined under the Value Actions theme and the opinions and thoughts of the participants were included. Accordingly, universally success and compatibility value types in children's homes; culturally, self-empowerment and conservatism values come to the fore. As a result, when the findings of the research are evaluated in general, it is seen that the value actions adopted by the children living in children's homes are compatible in terms of value types and cultural values revealed within the framework of Schwartz's theory of values. As a suggestion, longitudinal studies are needed to observe and understand the differences that may arise in such value studies.

PDF

___

Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2), 368-388.
Bandura, Albert. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice Hall.
Bauman, Z. (2018). Bireyselleşmiş Toplum. (Y. Alogan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E. K. Akgün, Ö. E. Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Çoban, M. (2018). Değerler Eğitimi ve Ahilik İlkeleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 87-102.
Demirutku, K. ve Sümer, N. (2010). Temel Değerlerin Ölçümü: Portre Değerler Anketinin Türkçe Uyarlaması, Türk Psikoloji Yazıları, 13 (25), Haziran, 17-25.
Dilmaç, B. (2007). Bir Grup Fen Lisesi Öğrencisine Verilen İnsani Değerler Eğitiminin İnsani Değerler Ölçeği İle Sınanması. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Güngör, E. (2019). Doktora, Doçentlik, Profesörlük Tezleri. İstanbul: Yer-Su Yayınları. Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2021). 2020 Yıl Sonu Verileri. www.cocukhizmetleri.aile.gov.tr adresinden 27.07.2021 tarihinde erişilmiştir.
SHÇEK. (2008). Genel Müdürlüğü Çocuk Evleri Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, www.cocukhizmetleri.aile.gov.tr adresinden 27.07.2021 tarihinde erişilmiştir.
Kamer, S. T. ve Şahin, M. (2021). Değerlere ve Değerler Eğitimine İlişkin Öğretmen Adaylarının Görüşleri. Milli Eğitim, 50(230), 725-744.
Malinowski, B. (1990), İnsan Ve Kültür. (F. Gümüş, Çev.), Ankara: V Yayınları.
Morsümbül, Ş. (2014). Değerlerin Kuşaklar Arası Değişimi: Ankara Örneği. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Ankara.
Özbay, Y. (2004). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi,-Kuram-Araştırma-Uygulama. Ankara: Öğreti Yayınevi.
Rokeach, M. (1973). The Natüre of Human Values. New York: Free Press.
Schwartz, S. H. (1992). Universal in The Content And Structure Of Values: Theoretical Advances and Emprical Tests in 20 Countries. M. Zanna (Ed.). Advances In Experimental Social Psyhology in (pp. 1-65). New York: Academic Press.
Schwartz, S. H. (1994). Are There Universal Aspects in The Structure and Contents of Uman Values?. Journal of Soscial Issues, 50(4), 19-45.
Schwartz, S. H. (2006a). A Teory of Culturel Value Orientations: Explication and Applications. Comparative Sociology, 5 (2-3), 137-182.
Schwartz, S. H. (2006b). Basic Human Values: Theory, Measurement and Applications. Revue Françasie de Sociologie, 42, 249-288.
Schwartz, S. H. (2008). Cultural Values Orientations: Nature and Implications of National Differences. Moscow: Publishing house of SU HSE.
Silah, M. (2000). Sosyal Psikoloji (Davranış Bilimi). Ankara: Gazi Kitabevi.
Ülken, H. Z. (2016). Bilgi ve Değer. İstanbul: Doğubatı Yayınları.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.