Halide Edib Adıvar'ın Çaresaz Romanında Bilgi Kipliği

Kiplik, birçok araştırmacı tarafından farklı tanımlamalar ve tasnifler ışığında anlaşılmaya çalışılmıştır. Genel olarak kiplik, yazarın cümlede ifade edilen düşüncesine karşı tutumunu bağlamsal, biçimsel ve sözcüksel olarak ifade eden anlamsal bir kategori olarak tanımlanır. Kiplik biçimsel bir yapı olmaktan çok anlamsal yapının ön planda tutulduğu bir olgudur. Kiplik araştırmaları, Türkiye’de son zamanlarda hızlı bir gelişme göstermiş ve çalışma alanı son derece genişlemiştir. Fakat kiplik araştırmaları alanının yeni olması, kipliğin kip ve zaman gibi kategorilerle yakınlık göstermesi, anlaşılmasını zora sokmakta ve belli tartışmalara sebep olmaktadır. Ayrıca kiplik kategorisinin belli işaretleyicilerinin olmaması da bir belirsizlik oluşturmaktadır. Bu çalışma, dilin hem anlamsal hem de biçimsel boyutuyla ilgili olan olasılık, çıkarım ve varsayım alanlarını işaretleyen bilgi kipliğini içermektedir. Palmer’in (2001) söz konusu sınıflandırmasından hareketle Halide Edip Adıvar’ın Çaresaz romanında bilgi kipliği konusu ele alınmış ve bu kategorinin işaretlediği anlam alanları tespit edilmiştir. Böylelikle Türkçede kullanılan bilgi kipliklerinin işaretlediği anlam alanları belirlenerek bu alandaki eksikliklerin giderilmesi amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Bilgi kipliği, Çaresaz, Palmer

Preservice Elementary Teachers’ Perspectives Around the Peer Assessment Process During an Academic Poster Session

The use of peer assessment activities is increasing; however, students might not always be willing or feel comfortable to implement these activities. The main goal of this qualitative study was the exploration of preservice elementary teachers’ perspectives around the implementation of peer assessment process during an academic poster session. For this purpose, a questionnaire consisting of open-ended questions, semi-structured interviews and focus group discussions were utilized for data gathering purposes with 87 preservice elementary teachers in Turkey. The preservice elementary teachers’ concerns regarding their peers’ reactions, symbiotic agreements and any previous personal relationships between the participants were the main factors that led to their subjectivity while evaluating their peers. They defined instructors as more experienced and objective and expressed their trust towards teacher rating. The preservice elementary teachers’ performance during the peer assessment process, and their perspective towards subjectivity highlighted the risk of using peer assessment process as a summative assessment tool.

___

  • Adıvar, H. E. (2011). Çaresaz. İstanbul: Can Yayınları.
  • Akarsu, B. (1975). Felsefe terimleri sözlüğü. Ankara. TDK Yayınları.
  • Aslan Demir, S. (2008). Türkçede isteme kipliği semantik-pragmatik bir inceleme. Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Barbiers, S. (2002). Current issue in modality: an introdiction to modality and its interaction with the verbal system. Modality and its interaction with the verbal system. (Ed. S. Barbiers vd. ). Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins Publishing, 1-8.
  • Bybee, J., Perkins, R. ve Pagliuca, W. (1994). The evolution of grammar tense, aspect, and modality ın the languages of the world. Chicago: The University of Chicago Press.
  • Çüçen, A. K. (2015). Klâsik mantık. Bursa: Sentez Yayıncılık.
  • Çürük, S.M. (2010). Olumsuzluk ve kiplik arasındaki ilişki: bakış ve yaklaşımlar. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 7 (2), 57-72.
  • Dinar, T. (2020). Kiplik. Türkçede dilbilgisel ulamlar. (Ed. Erdoğan Boz). Ankara: Gazi Kitapevi, 57-90.
  • Dinçer Bahadır, Şaziye (2021). -{(y)Abilir} Biçimbirimin kipsel değeri. Doğumunun 60. yılında Nevzat Özkan armağanı ediyä yazıka. (Ed. Hacer Tokyürek, Beytullah Bekar). Ankara. Nobel Yayınları. 467-477.
  • Göksel, A. Ve Kerslake, C. (2005). Turkish: a comprehensive grammar. London and Newyork: Routledge.
  • Hirik, S. (2013). Türkçede kip-kiplik terimleri ve tanımları üzerine. Bengü Beläk: Ahmet Ercilasun armağanı. (Ed. Bülent Gül). Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, 243-252.
  • Hirik, S. (2014). Türkiye Türkçesinde bilgi kiplikleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
  • Hirik, S. (2015). Türkçede bağımlı-bı̇çı̇mbı̇rı̇msel kı̇plı̇klerı̇n çok işlevlı̇lı̇ğı̇ üzerı̇ne. International Journal of Languages Education and Teaching. UDES, 2395-2409.
  • Kerimoğlu, C. (2018). Kiplik ve kip. Ankara: Pegem Akademi.
  • Khomutova, N. T. (2014). Mood and modality in modern English. Science Direct, Procedia, Social and Behavioral Sciences, 154, 395-401.
  • Kılıç, F. (2004). Kırgız Türkçesinde bilgi kipliği: delile dayananların diğer bilgi kiplikleriyle ilişkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Kılıç, F. (2005). Kırgız Türkçesinde algısal delile dayalılık. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 2(1), 68-113.
  • Kocaman, A. (1983). Türkçede kip olgusu üzerine görüşler. Belleten 1980- 1981. Ankara: TDK Yayınları, 81-85
  • Palmer, F. R. (2001). Mood and modality. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Portner, P. (2009). Modality. Oxford: Oxford University Press.
  • Ruhi, Ş. Turan, Ü. D. ve Zeyrek, D. (2000). Koşul tümcelerinde varsayımsallık ve gerçek karşıtlığı, XIII. Dilbilim Kurultayı Bildirileri, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul, 19-29.
  • Seçkin, P. (2014). Anlama ve anlatma sürecinde ‘kip’ ve ‘kiplik’. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 57-72.
  • Von Fintel, K. (2005). Modality and language. Encyclopedia of Philosophy. (Ed. Donald M. Borchet). New York: Thomson-Gale, 20-27.
  • Von Wright, G. H.(1951). An essay in modal logic. Amsterdam: North-Holland Publishing.