İbrahim TİRYAKİOĞLU, Ali İhsan UMUTLU, Fatih POYRAZ

Jeodezik Yöntemlerle Deprem Tekrarlama Periyotlarının Belirlenmesi: Alaşehir Bölgesi Örneği

Gediz Grabeni Manisa’dan Pamukkale’ye kadar uzanan yaklaşık 200 km uzunluğunda bir tektonikyapıdır. Manisa ili Sarıgöl ve Alaşehir ilçe merkezleri ve çevresi deprem riski olan bölgelerden birisidir.Graben içinde oluşan son büyük depremlerden bir tanesi 28 Mart 1969 tarihinde M=6.9 büyüklüğündekiAlaşehir depremidir. Çalışma bölgesindeki tektonik hareketlerin incelenmesi için 2017 ve 2018 yıllarındaGNSS ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Bu gözlemlere ek olarak daha önce bu bölgede ve aynı noktalarda(2013-2015 yılları arasında) gerçekleştirilen GNSS gözlemleri de değerlendirme aşamasındakullanılmıştır. GNSS ölçülerinin değerlendirilmesi aşamasında GAMIT/GLOBK yazılımı kullanılmıştır.GNSS sonuçlarından elde edilen yatay hız bileşenleri 18 mm/yıl ile 29 mm/yıl arasında, düşey hızlar ise-15 mm/yıl ile -108 mm/yıl arasında hesaplanmıştır. GNSS verilerinin değerlendirilmesi sonucu grabeniniç kesiminde çökmeler, graben dışında ise yükselme değerleri elde edilmiştir. GNSS sonuçları bölgetektoniğinin karakteristiğini ortaya koymuştur. Yapılan gerinim analizinde bölgede G-K rejiminin baskınolduğu görülmüştür. Gerinim analiz sonuçlarından elde edilen Jeodezik Deprem Tekrarlama Haritalarıincelendiğinde bölge için 6 veya 7 büyüklüğü civarında depremlerin tekrarlama periyodu 400-500 yılarasında hesaplanmıştır.

Determination of Earthquake Repetition Periods by Geodetic Methods: Alaşehir Region Case

Gediz Grabeni is a 200 km tectonic structure extending from Manisa to Pamukkale. Manisa province Sarıgöl and Alaşehir district centers and the surrounding area is one of the regions with earthquake risk. In the last century formed in Graben, Alaşehir earthquake of magnitude M = 6.9 occurred on 28 March 1969. The region under the effect of deformation as a result of tectonic movements in the study area was followed by using the GNSS data of previous years and two years (in 2017 and 2018). GAMIT/GLOBK software was used to evaluate GNSS measurements (2013-2015). The horizontal velocity components obtained from the GNSS results were calculated between 18 mm/yr and 29 mm/yr, and the vertical velocities components were calculated between -15 mm/year and -108 mm/year. As a result of the evaluation of GNSS data, suitable results were obtained for the region tectonics. Strain analysis showed that G-K regime was dominant in the region. When the Geodetic Earthquake Repetition Maps obtained from the strain analysis results were examined, the repetition period of earthquakes greater than 7 was calculated between 400-500 years.

PDF

___

Aktuğ, B., Nocquet, J.-M., Cingo, A., Parsons, B., Erkan, Y. & England, P., 2009. Deformation of western Turkey from a combination of permanent and campaign GPS data: limits to block-like behavior. Journal of Geophysical Research, 114: 1–22.
Aktuğ, B., 2017. Jeodezik Deprem Tehlike Haritası, 16. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 03.05.2017 - 06.05.2017, Beytepe Kültür ve Kongre Merkezi, Ankara.
Brunner, F.K., (1979). On the analysis of geodetic networks for the determination of the ıncremental strain tensor. Survey Review, 192, 56–67.
Deniz, R., 1990. Jeodezik ölçmelerden yerkabuğundaki lokal gerilimlerin belirlenmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi, 48, 4-14.
Doğan, U., (2002). 17 Ağustos 1999 İZMİT Depreminden Kaynaklanan Deformasyonların Kinematik Modellerle Araştırılması, Y.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, 136.
Doğan, A., Tiryakioğlu, İ., Turgut, B., Umutlu, A.İ., Özkaymak, Ç., Poyraz, F., Sözbilir, H., Jeodezik Yöntemlerle Güncel Yüzey Deformasyonlarının Belirlenmesi; Sarıgöl Örneği, Gediz Grabeni, 22. Aktif Tektonik Araştırma Gurubu Toplantıları (ATAG 22), 1-3 Kasım 2018, 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale
Emre, T., 1996. Gediz grabenin jeolojisi ve tektoniği. Turkish Journal of Earth Sciences. 5, 171-186.
Emre, Ö., Özalp, S. ve Duman, T.Y., 2011. 1:250.000 ölçekli Türkiye diri fay haritası serisi, Uşak (NJ35-8) Paftası, Seri No: 11. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara-Türkiye.
Gören, R., 2016. Alaşehir ve Çevresinde Gediz Grabeni Güney Kenar Faylarının Holosen Aktivitesi, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Ens. Eskişehir, 95.
Gül, D., 2016. Sarıgöl (Manisa) Bölgesi Tektonik Hareketlerinin Gps İle Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sivas, 95.
Hakyemez, H.Y., Göktaş, F., Erkal. T., 2013. Gediz Grabeninin Kuvaterner Jeolojisi ve Evrimi (Quaternary Geology and Evolution of the Gediz Graben). Türkiye Jeoloji Bülteni, 56, 1- 26.
Hanks, T. C., and Kanamori H., 1979. A moment magnitude scale. Journal of Geophysical Research, 84, 5, 2348 – 235.
Kakkuri, J. ve Chen, R., 1992. On Horizontal Crustal Strain in Finland. Bulletin Géodésique, 66, 12– 20.
Koca, M.Y., Sözbilir, H., Uzel, B., 2011. Sarıgöl fay zonu boyunca meydana gelen deformasyonların nedenleri üzerine bir araştırma. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 35, 151-174.
Koçyiğit, A., Yusufoğlu, H., Bozkurt, E., 1999. Evidence from the Gediz graben for episodic two-stage extension in Western Turkey. Journal of the Geological Society, 156, 605- 616.
McClusky, S., Balassanian, S., Barka, A.,Demir, C., Ergintav, S., Georgiev, I., Gurkan, O., Mahmoud, S., Mishin, A., Nadriya, M., Ouzounis, A., Paradissis, D., Peter, Y., Prilepin, M., Reilinger, R., Sanli, I., Seeger, H., Tealeb, A., Toksoz, M.N. ve Veis, G., 2000. Global Positioning System Constraints On Plate Kinematics and Dynamics in The Eastern Mediterranean and Caucaus. Journal of Geophysical Research, 105, 5695-5719.
Poyraz F., Tatar O.,Hastaoğlu K.Ö., Tiryakioğlu İ., Gürsoy Ö., Koçbulut F., Türk T., Demirel M., Duman H., Ciğer A.F., Gül D., 2015. Gediz Grabeninin Doğu Kesimindeki Güncel Tektonik Hareketlerin GPS Ve Ps-InSAR Yöntemleri Kullanılarak Belirlenmesi; İlk Sonuçlar. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 7, 17-28.
Poyraz, F., Hastaoğlu, K.O., Koçbulut, F., Tiryakioğlu, İ., Tatar, O., Demirel, M., Duman, H., Aydın, C., Ciğer, A.F., Gursoy, O., Turk, T., Sıgırcı, R., 2019. Determination Of The Block Movements In The Eastern Section Of The Gediz Graben (Turkey) From Gnss Measurements, (2019). Journal of Geodynamics, 123 (2019,) 38–48.
Poyraz, F. 2015. Determining the strain upon the eastern section of the North Anatolian fault zone (NAFZ). Arabian Journal of Geosciences, 8(3), 1787-1799.
Reilinger, R., Mcclusky, S., Vernant, P., Lawrence, S., Ergintav, S., Cakmak, R , Ozener, H., Kadirov, F., Guliev, I., Stepanyan, R., Nadariya, M., Hahubia, G., Mahmoud, S., Sakr, K., ArRajehi, A., Paradissis, D., Al-Aydrus, A., Prilepin, M., Guseva, T., Evren, E., Dmitrotsa, A., Filikov, S.V., Gomez, F., Al-Ghazzi, R. ve Karam, G., 2006. GPS constraints on continental deformation in the Africa-Arabia- Eurasia continental collision zone and implications for the dynamics of plate interactions. Tectonics, 111, 1-26.
Tiryakioğlu, I., Floyd, M., Erdoğan, S., Gülal, E., Ergintav, S., McClusky, S., Reilinger, R. (2013). GPS Constraints on Active Deformation in the Isparta Angle Region of SW Turkey. Geophysical Journal International, 195, 1455– 1463.
Umutlu A.İ., 2019. Alaşehir ( Manisa ) Bölgesindeki Gerinim Alanların Jeodezik Verilerden Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Ens. Afyon, 57.
Ward, S. N., 1998. On the consistency of earthquake rates, geological fault data, and space geodetic strain: The United States. Geophys. Jour. Int., 134, 172-186.