Tarık GÜNDÜZ, Mehmet Ali KÖKÇÜOĞLU, Kenan KARBEYAZ, Harun AKKAYA, Beyza URAZEL

Yaşlılık nedeniyle düzenlenen fiili (hukuki) ehliyet raporları; Eskişehir deneyimi

Amaç:Noterlikler, mahkemeler, tapumüdürlükleri ve benzeri kurum-lar, hekimlerden, geriatrik yaşgrubu için, fiilin hukuki anlamve sonuçlarını algılama yeteneğiile ilgili olarak rapor istemek-tedir. Bu çalışmada ilimizde bukonuda düzenlenen raporlar de-ğerlendirilmiş, karşılaşılan ak-saklıkların vurgulanması amaç- lanmıştır. Yöntemler:Altı aylık dönemde EskişehirAdli Tıp Şube Müdürlüğünehukuki (fiili) ehliyet raporu içinmüracaat ettirilmiş 65 yaş veüzeri olgular çalışma kapsamı-na alınmıştır.Bulgular:Yaşlıların 367sinin (%58,7) ka-dın olduğu, yaş ortalamasının75±5,3 olduğu saptanmıştır.Yaşlıların 53ünün (%8,5) oku-ma yazmasının olmadığı belir-lenmiştir. Yaşlıların 79unun(%12,6) ilgili fiilin hukuki anlamve sonuçlarını algılama yetene-ğinin gelişmediği, 546sının (%87,4) ise geliştiği yönünde rapordüzenlenmiştir. Sonuç:Yaşlıların ekonomik istismara maruz kalmalarının önüne ge-çilmesi açısından, bu yaş gru-buna verilecek hukuki ehliyetraporunun hangi uzmanlarcaverilmesinin uygun olacağı yasaldüzenlenmeyle belirlenmelidir.Resmi makamların, raporlarıngeçerlilik sürelerini uzatmala- rı bu konuyla ilgili mağduriyetiazaltmak üzere önerilmektedir.

Legal and cıvıl lıabılıty reports drawn up on the occasıon of senılıty; Eskısehır experıence

Objective: The notaries, courts, directo- rates of land registry and other institutions request reports from physicians about the ability to perceive the legal meaning and consequences of the act for the geriatric age group. In this study, the reports drawn up on this is- sue in our city has been evaluated and emphasizing the encountered problems is aimed. Methods: The cases aged 65 and over, who were referred to the Council of Forensic Medicine Eskişehir Branch Office in a six-month peri- od for the actual motion capability and civil competency reports were included in the study. Results: It was detected that 367 cases (58.7%) were females, average age was 75±5.3. Fifty-three ca- ses (8.5%) were determined to be analphabet. The reports were drawn up for 79 cases (12.6%) sta- ting that the individual was unable to perceive the juridical meaning and consequences of the act and for 546 cases (87.4%) stating that the individual was able to perceive the juridical meaning and conse- quences of the act. Conclusion: In order to prevent the economic abuse of the elderly individuals, the rule indicating which expertsdrawing up the civil liability re- ports for this age group is goingbecorrect should be determined through legal regulations. The extension of the validity periods of these reports by official autho- rities is suggested to reduce the victimization related to this topic.

PDF

___

1. Moroğlu N, Oktay S, Şıpka Ş. Kişiler Hukuku. Moroğlu N, Oktay S, Şıpka Ş editors. Türk Medeni Kanunu ve Yürürlük Kanunu, Beta Basım Yayını Dağtımı A.Ş. İstanbul 2012, pp: 5-21
2. Noterlik Kanunu. http:/www.tnb.org. tr/GenelBilgiler/noterlikkanunu_tr.htm, Erişim tarih: 08.04.2012
3. Cantürk G. Yeni Türk Medeni Kanunu çerçevesinde hukuki ehliyet ile ilgili kavramların irdelenmesi. Adli Bilimler Dergisi 2003;2(1):43-9.
4. Açlık, yoksulluk sınırı. http://www. turkis.org.tr, Erişim Tarihi: 30.05.2012.
5. Bilgin NG, Mert E. Geriatrik yaş grubu adli olguların özellikleri. Turkish Journal of Geriatrics 2005;8(2):107-10
6. Öz F. Yaşamın son evresi: Yaşlılık psikososyal açıdan gözden geçirme. Kriz Dergisi 2002;10(2):17-28.
7. Şuer T. Adli psikiyatri ve yaşlanma Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2005;1(29):78-80
8. Kaçak N. Yeni İçtihatlarla Türk Medeni Kanunu (2. Baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2007, pp; 15-31
9. Mandıracıoğlu A. Dünyada ve Türkiyede yaşlıların demografik özellikleri. Ege Journal of Medicine 2001;49(3):39-45
10. Türkiye İstatistik Kurumu: Demografik göstergeler. http://www.tuik.gov.tr, Erişim tarihi: 07.04.2012
11. Bilir N, Aslan D, Güngör N, Ağaç M, Sıddıqui Z, Uluç F, Ülger Z, Yılmaz Ö. Ankarada Altındağ Sağlık Ocağı bölgesine bağlı Sakarya mahallesinde yaşayan 65 yaş üzeri kişilerin bazı sağlık ve sosyal durumlarının saptanması. Turkish Journal of Geriatrics 2002;5(3):97-102
12. Price T, King PS, Dillard RL, Bulot JJ. Elder financial exploitation: Implications for future policy and research in elder mistreatment. West J Emerg Med 2011;12(3):354-6
13. Lee HY, Eaton CK. Financial abuse in elderly Korean immigrants: Mixed analysis of the role of culture on perception and help-seeking intention. J Gerontol Soc Work 2009;52(5):463-88.
14. Conrad KJ, Iris M, Ridings JW, Langley K, Wilber KH. Self-report measure of financial exploitation of older adults. Gerontologist 2010;50(6):758-73.
15. Keskinoğlu P, Giray H, Pıçakçıefe M, Bilgiç N, Uçku R. Yaşlıda fiziksel, finansal örselenme ve ihmal edilme. Turkish Journal of Geriatrics 2004;7(2):57-61.
16. Uysal A. Dünyada yaygın bir sorun; yaşlı istismarı ve ihmali. Aile ve Toplum Dergisi 2002;5(2):43-9
17. Uygur N. Yeni Türk Medeni Kanunu ve demanslı hastalar. Demans Dergisi 2002;2:21-6
18. Kudiaki Ç. Alzheimer hastalığı, vasküler demans ve lewy cisimcikli demansta öne çıkan bilişsel bozulmalar. Turkish Journal of Geriatrics 2010;13(suppl 3):47-51
19. Rice DP, Fillit HM, Max W, Knopman DS, Lloyd JR, Duttagupta S. Prevalence, costs, and treatment of Alzheimers disease and related dementia: A managed care perspective. Am J Manag Care 2001;7:809-18.
20. Brookmeyer R, Gray S, Kawas C. Projections of Alzheimers disease in the United States and the public health impact of delaying disease onset. Am J Public Health 1998;88:1337-42.
21. Cotter VT. The burden of dementia. Am J Manag Care 2007;13:193-7
22. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edn. Washington DC: American Psychiatric Association, 1994, pp 13355.