Pınar EFEOĞLU, İsmail Ethem GÖREN, Nebile DAĞLIOĞLU, Mete Korkut GÜLMEN

Kimyasal savaş ajanları ve metabolitlerinin biyolojik örneklerde adli toksikolojik analizi

Savaşlarda, terör saldırılarında ya da kargaşalarda, düşman kuvvetlerine zarar vermek, öldürmek, kapasite bozucu etki ile etkisiz hale getirmek ya da kontrol altına almak için kullanılan yüksek toksik etkiye sahip bir kimyasal maddeye, kimyasal savaş ajanı (KSA) denir. Savaşlarda zehirli kimyasalların kullanımı, M.Ö. 8. yüzyıla kadar uzanmasına rağmen, modern kimyasal silahlar, I. Dünya Savaşına kadar tam ölçekli kullanılmamıştır. I. Dünya Savaşından günümüze kadar KSA'nın birçok türü geliştirilmiş ve askeri amaçlarda kullanımı yaygınlaşmıştır. Toplu ölümlere yol açtığı için kitle imha silahı olarak nitelendirilmiştir. Bunlar uluslararası antlaşmalara rağmen günümüzde kullanılmaya devam etmektedir. Adli toksikoloji, zehirlenme olgularında hukuka yardımcı olan adli bilimlerin bir dalıdır. Uygulamalarında adli olgulardan antemortem ve postmortem olarak alınan biyolojik örneklerde uygun analitik yöntemler kullanarak toksik madde saptamasına yönelik çalışır. Dolayısıyla kimyasal silah şüphesi bulunan adli olgular üzerinde yapılacak araştırmalar, adli toksikolojinin konusudur ve bu şüphelerin giderilmesi uluslararası alanda önemli bir hukuki sorumluluktur. Biyolojik örneklerin analizi sonucunda, kimyasal savaş ajanlarına maruz kalınıp kalınmadığı kalitatif ve kantitatif olarak gösterilebilir. Savaşlarda ve terör saldırılarında, bu ajanların ve serbest metabolitlerinin, antemortem ve postmortem olarak analiz edilmesi, hukuk sisteminin kabul edebileceği değerli kanıtlar sağlar. Bu çalışmada, sinir ajanları ve yakıcı ajanlar gibi en çok karşılaşılan kimyasal savaş ajanlarının ileri teknolojik enstrümantal yöntemlerle biyolojik örneklerde analizleri, bu analizlerin avantajları ve sınırlamaları hakkında yapılan araştırmalar sunulacaktır

Forensic toxicological analysis of chemical warfare agents and their metabolites in biological samples

A highly toxic chemical intended to harm, kill, incapacitate or control adversaries in cases of warfare, terrorist attacks or riots is called a chemical warfare agent (CWA). Although the use of toxic chemical dates back to the BC in warfare, modern chemical weapons were not used at full scale until World War I. A variety of CWAs have been developed and deployed use from World War I until now. CWAs currently is being used despite of international agreements and defined as weapons of mass destruction due to holocausts. Forensic toxicology is a discipline of forensic sciences for poisoning. In applications, it aim for determination of toxic substance in biological samples obtained forensic cases as postmortem and antemortem using the appropriate analytical methods. Accordingly, the investigations conducted on forensic cases suspected exposure of chemical weapons is point of forensic toxicology and this clear the air is important a legal responsibility in international justice. As a result of analysis of biological samples, whether there are exposure to CWAs are qualitatively and quantitatively shown. The detection of CWAs and free metabolites provides valuable evidence that the legal system may be considered for cases of warfare's and terrorist attacks. In this study, toxicological analysis methods of the most common CWAs, such as nerve agents and vesicants in biological samples and research on their advantages and limitations will be presented.

PDF

___

1. Tuorinsky SD. Medical Aspect of Chemical Warfare. Washington, DC: Office of The Surgeon General at TMM Publications, 2008.
2. Gupta RC. Handbook of Toxicology of Chemical Warfare Agents. 1 st ed. London: Academic Press, 2009.
3. Romano JA, Lukey BJ, Salem H. Chemical Warfare Agents: Chemistry, Pharmacology, Toxicology, and Therapeutics. Boca Raton, Fl: CRC Taylor & Francis, 2007.
4. Sheffy Y. The chemical dimension of the Gallipoli Campaign: introducing chemical warfare to The Middle East. War in History 2005;12(3):278-317.
5. Langlois J. Chemical Deaths confirmed in Syria, says Medecins Sans Frontieres. Available at: http://www.globalpost. com/dispatch/news/regions/middle- east/syria/130824/chemical-deaths- confirmed-syria-says-medecins-sans- frontieres Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013.
6. Levine B. Princinples of Forensic Toxicology. 2nd ed. Washington: AACCPress, 2003:3-44.
7. Black RM. An overview of biological markers of exposure to chemical warfare agents. J Anal Toxicol 2008;32(1):2-9.
8. Benschop HP, Vander Schans GP, Noort D, Fidder A, Mars-Groendijk RH, de Jong LPA. Verification of exposure to sulfur mustard in two casualties of the Iran-Iraq conflict. J Anal Toxicol 1997;21(4):249-51.
9. Vural N. Toksikoloji. 2. Baskı. Ankara: Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi yayınları, 2000.
10. Society of Forensic Toxicologists/ American Academy of Forensic Sciences. Forensic Toxicology Laboratory Guidelines. Available at: http://www.soft-tox.org Erişim tarihi: 09 Ağustos 2013.
11. Dinis-Oliveira RJ, Carvalho F, Duarte JA, Remiao F, Marques A, Santos A, Magalhaes T. Collection of biological samples in forensic toxicology. Toxicol Mech Methods 2012;20(7):363-414.
12. Kroening KK, Easter RN, Richardson DD, Willison SA, Caruso JA. Analysis of Chemical Warfare Degradation Products. United Kingdom: John Wiley & Sons Ltd, 2011:59-90.
13. Pragney D, Saradhi UVR. Sample- preparation techniques for the analysis of chemical-warfare agents and related degradation products. TrAC Trends in Analytical Chemistry 2012;37:73-82.
14. Ostin A. Review of Analytical Methods for the Analysis of Agents Relateds to Dumped Chemical Weapons for the CHEMSEA protect. Sweden: European CBRNE Center, 2012.
15. Mesilaakso M. Chemical Weapons Convention Chemical Analysis: Sample Collection, Preparation and Analytical Methods. England: John Wiley & Sons Ltd, 2005.
16. Men J, Lang L, Wang C, Wu J, Zhao Y, Jia PY, Wei W, Wang Y. Detection of residual toxin in tissues of ricin- poisoned mice by sandwich enzyme- linked immunosorbent assay and immunoprecipitation. Anal Biochem 2010;401(2):201-16.
17. Tsuge K, Seto Y. Mass scpectrometric ıdentification of chemical warfare agent adducts with biological macromolecule for verification of their exposure. J Health Sci 2009;55(6):879-86.
18. Dangi RS, Jeevaratnam K, Sugendran K, Malhotra RC, Raghuveeran CD. Solid- phase extraction and reversed-phase high-performance liquid chromatographic determination of sulphur mustard in blood. J Chromatogr B Biomed Appl 1994;661(2):341-5.
19. Ellman Gl, Courtney KD, Anders V Jr., Feather-stone RM. A new and rapid colorimetric determination of acetylcholinesterase activity. Biochem Pharmacol 1961;7:88-95.
20. Worek F, Mast U, Kiderlen D, Diepold C, Eyer P. Improved determination of acetylcholinesterase activity in human whole blood. Clin Chem Acta 1999;288(1- 2):73-90.