TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİNDE SUÇ MAĞDURLARININ HAKLARININ KORUNMASI: TÜRKİYE ‘SANIK MERKEZLİ’ ADALET SİSTEMİNDEN ‘MAĞDUR MERKEZLİ’ ADALET SİSTEMİNE GEÇİŞ SÜRECİNİN NERESİNDE BULUNMAKTADIR?

Avrupa Birliğinde, birliğe üye ülkeler arasında mal ve hizmetlerin serbestçe dolaşımı yanında tüm vatandaşların maksimum can ve mal güvenliği içerisinde serbestçe dolaşımının sağlanmasına yönelik çalışmalar da yürütülmektedir. Bu çalışmaların bir parçası olarak, üye ülkelerden herhangi birinde suç kurbanı olmaktan dolayı mağduriyet yaşayan kişilerin yabancı mekan, dil, kültür, hukuki farklılıklar, ekonomik sıkıntılar veya ceza adalet sistemi uygulamaları alanında iş ve tutum farklılıkları sonucunda ortaya çıkabilen ikincil bir mağduriyet daha yaşamalarını engellemeye yönelik hukuki ve yapısal düzenlemeler de yapılmaktadır. Türkiye’nin ise, Avrupa Birliğine üyelik uyum sürecinin bir gereği olarak ya da Avrupa Konseyi’nin bir üyesi olarak 24 Kasım 1983 tarihinde imzaladığı “Şiddet Suçu Mağdurlarının Tazmini Hakkında Avrupa Sözleşmesi”nin sonucunda en azından şiddet suçuna maruz kalanlara yönelik standartlaştırılmış tedbirler alması gerekmektedir. Ancak, Türkiye’de, mağdurlar lehine, hayata geçirilmesi gereken uygulamalar Avrupa’daki gelişmelerle karşılaştırıldığında göreceli olarak çok sınırlı kalmıştır. Bu çalışmada Türkiye ve AB ülkelerinde suç mağdurlarının haklarının korunmasına yönelik yapılan çalışmalar karşılıklı olarak değerlendirilmekte ve Türkiye’nin de dengeli bir adalet sistemine kavuşabilmesi için bir an önce suç mağdurlarını da korumaya yönelik uygulamaları hayata geçirmesi gerektiği yönünde değerlendirmeler yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Suç mağdurları, mağdur hakları, mağdur-merkezli adalet sistemi, mağdur destek hizmetleri, Avrupa Mağdur Mevzuatı.

PROTECTION OF VICTIMS’ RIGHTS IN EUROPEAN UNION AND TURKEY: WHERE DOES TURKEY STAND IN THE TRANSFORMATION FROM ‘SUSPECT CENTRED’ JUSTICE SYSTEM TO ‘VICTIM CENTRED’ ONE?

As of 1st July 2013, the number of countries in the European Union will be 28. Along with trying to ensure free movement of goods and services, legal and structural harmonisations and standardisations in the union, the EU try to make new arrangements to harmonise or standardise services and treatments of crime victims to prevent secondary victimisation due to legal, cultural, economic, psychological or language problems. Turkey, either due to the EU accession process or as a signatory of "the European Convention on Compensation for Victims of Crimes of Violence" which was signed on 24th November 1983 is expected to take some measures in protecting victims of crime. However, in practice, the actions taken in favour of victims have been severely limited. This article evaluates the developments in the EU and Turkey in the rights and protection of victims of crime since the 1960s and recommends that Turkey should urgently take necessary measures to have a balanced justice system, which currently leans in favour of suspects.

Keywords:

Victim support, victim assistance, European victim rights, victim-cantered justice system, European,

PDF

___

Alvazzi del Frate, A, Van Kesteren, J. N., (2004). Criminal Victimisation in Urban Europe, Key Findings of the 2000 International Crime Victims Survey, Turin: UNICRI.

Burns, P. (1980), Criminal injuries compensation. Toronto: Butterworth.

Campbell R. & Raja S., (1999). “Secondary Victimization of Rape Victims: Insights from Mental Health Professionals Who Treat Survivors of Violence.” Violence Victims, 14 (3): 261-75. PMID 10606433.

Carr-Hill, R. A. & Stern, N. H., (1979). Crime: The police and criminal statistics. London: Academic Press.

Council of Europe, (2008). Victims: Support and assistance. (2nd edition). Strasbourg: Council of Europe Publishing.

Değirmenci, O, (2008). “Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdur Hakları.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 77, ss. 33-86

Doerner, W. (2012). Victimology, Burlington, MA: Elseiver Inc. ISBN 978-1-4377-3486-7.

Erzurumluoğlu, B. ve Filiz, O. (2008). “Türkiye’de Suç Mağdurlarının Haklarının Korunması Alanında Yeni Düzenleme ve Yapılanma İhtiyaçları.” V. Aile Şurası, Aile Destek Hizmetleri Bildirileri, 5-7 Kasım 2008, Sayfa: 353-373, Ankara: ASAGEM.

Erzurumluoğlu, B., (2009). “Avrupa Birliği Normlarında Mağdur Haklarının Korunması.” Polis Bilimleri Dergisi, Turkish Journal of Police Studies, Cilt 11, Sayı 4, Sayfa 67-88, Ekim 2009, Ankara.

European Commission, (2009). Analysis of the Application of Directive 2004/80/EC Relating to Compensation to Crime Victims, Synthesis Report, Brussels: Directorate-General Justice, Freedom & Security.

Goodey, J. (2003). “Compensating Victims of Violent Crime in the European Union with a Special Focus on Victims of Terrorism.” Discussion Paper, National Center for Victims of Crime, Crime Programme, Vienna: United Nations.

Greer, D. (1996). Compensating crime victims: A European survey. (ed) Freiburg im Breisgau: IUSCRIM.

Hauber, A.R & Zandbergen, A.G.A. (1996). “Foreign Visitors as Targets of Crime in the Netherlands: Perceptions and Actual Victimization Over the Years 1989, 1990, and 1993.” Security Journal, 7(3): 211-218.

Kafes, V. (2011). “Ceza Hukukunda Mağdurun Zararının Giderilmesi.” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 60(1): 83-156.

Katsoris, N.C. (1990). “The European Convention on the Compensation of Victims of Violent Crimes: A Decade of Frustration.” Fordham International Law Journal, 14(1):184-215.

Kury, H. (2002). International comparison of crime and victimization: The ICVS. (ed.) Willowdale: De Sitter Publications.

Leggett, T. (2003). Rainbow Tenement: Crime and Policing in inner Johannesburg; ISS Monograph Series; No 78, April 2003, Pretoria: Institute for Security Studies.

Mayhew, P. & Van Dijk, J.J.M., (1997). Criminal victimisation in eleven industrialised countries; key findings from the 1996 international crime victims survey, The Hague: Ministry of Justice.

Mayhew, P.& White, P. (1997). The international crime victimisation survey. London: Home Office.

Portuguese Association for Victim Support (APAV), (2010). Project victims in Europe: implementation of the EU framework decision on the standing of victims in the criminal proceedings in the member states of the European Union. Lizbon: Portuguese Association for Victim Support (APAV).

Slachtofferhulp Nederland, (2003). (Help for Victims-The Netherlands), Help for victims after a crime or traffic accident. Amsterdam: The National Office of Slachtofferhulp Nederland.

Van Dijk, J., Manchin, R., Van Kesteren, J., Nevala, S. & Hideg, G. (2005). The burden of crime in the EU: A comparative analysis of The European Crime and Safety Survey. (EU ICS) 2005, Brussels: EUICS Consortium.

Victim Support, (2010). Victims’ justice? What victims and witnesses really want from sentencing. London: Victim Support.

Victim Support, (2011a). Left in the dark: Why victims of crime need to be kept informed. London: Victim Support.

Victim Support, (2011b). Summing up: A strategic audit of the criminal justice system. London: Victim Support. Williams, B. (1999). Working with victims of crime: Policies, politics and practice. London: Jessica Kingsley.