TÜRBE ZİYARETLERİNİN PSİKO-SOSYAL SEBEPLERİ: HAYRETTİN TOKÂDÎ TÜRBESİ

Bu çalışmada, bireylerin türbe ziyaretlerinin psiko-sosyal nedenleri ile ziyaret yerleri hakkındaki algısal ve duygusal değerlendirmeye ilişkin tutum ve davranışları ele alınmıştır. Buna bağlı olarak, Ziyaret yerlerinin inanma psikolojisi üzerinde etkilerinin olup olmadığı araştırılmıştır. Bu bağlamda, ziyaret fenomeninin kavramsal çerçevesi ortaya konduktan sonra, Bolu'da bulunan Hayrettin Tokadi Türbesini ziyaret edenler üzerinde bir anket çalışması yapılmıştır. Ardından elde edilen verilerin frekansları verilmiştir. Bu çalışmaya göre, kutsal mekân ile insan arasında genel anlamda psiko-sosyal bir ilişki olduğu, türbe ziyaretlerinin insanın dini inanç ve davranışları üzerinde etkilerinin olduğu ve Hayrettin Tokadi Türbesinin Bolu şehrinin kültürel yapılanmasında önemli bir dinsel fenomen olduğu söylenebilir.

PSYCHO-SOCIAL CAUSES OF TOMB VISITS: HAYRETTİN TOKÂDÎ TOMB

İn this study, individuals who visit the shrine they head psycho-social reasons for evaluating the perceptual and emotional attitudes and behaviors are discussed. In this context, after talking about the theoretical framework of the visit phenomenon, a survey was conducted on those who visit shrine in Bolu. Then the data obtained are given frequencies. According to this study, a general sense of shrine visit of a psycho-social and human relationship. In addition, shrine visit have an impact on man's religiousbeliefs and behaviors. However, said that, The shrine of Hayrettin Tokadi can be an important religious phenomenon in cultural construction of Bolu city.

PDF

___

ARGYLE, M. (1978). "Dinin Yedi Psikolojik Temeli", Çev: Mehmet Dağ, Eğitim Hareketleri Dergisi, 23: 272-273.
ATASAGUN, Galip (2006). "Ziyaret Fenomeni", Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 21: 33-66.
BAHADIR, Abdülkerim (1997). "Günümüz Kitle İletişim Araçlarının Ruhsal ve Toplumsal Hayatımız Üzerindeki Etkileri ve Korunma Yolları" Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7: 469-497.
BERKES, Mediha (1943). "Elvan Köyünde Bir Sosyal Araştırma", Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi. 2/1: 135-143.
CİLACI, Osman (1999). "Türbe ve Mezarlık ziyaretlerinde Görülen Hurafeler ve Çözümleri", Geçmişte Mezarlık Kültürü ve İnsan Hayatına Etkileri Sempozyumu. İstanbul: Mezarlıklar Vakfı Yayınları
COX, James L. (2004). Kutsalı İfade Etmek, Din Fenomenolojisine Giriş. Çev. Fuat Aydın. İstanbul: İz Yayıncılık.
ÇELİK, Celalettin (2004). "Türk Halk Dindarlığında Değişim ve Süreklilik", Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 4/1: 215-242.
GÜNALTAY, M. Şemseddin (1996), Ölüleri Kutsallaştırma: "Türbeler ve Ziyaret Yerleri", Sadeleştiren: Ahmet Gökbel, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1.
GÜNAY, Ünver (2001). Ziyaret Fenomeni Üzerine Bir Din Bilim Araştırması-Kayseri Örneği. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Matbaası.
GÜNAY, Ünver (2003). "Türk Halk Dindarlığının Önemli Çekim Merkezleri Olarak Dini Ziyaret Yerleri". Erciyes Ün. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 15/2: 5-36
HALICI, Yusuf, (2009). "Hayreddin-i Tokadî", Somuncu Baba Aylık İlim Kültür Edebiyat Dergisi 15/102: 72-73.
KAĞITÇIBAŞI, Çiğdem, (1991). İnsan Aile Kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
KANDEMİR, M. Yaşar (1978-1986). "Ziyâret", İslâm Ansiklopedisi (I- XIII), İstanbul: MEB Yayınları.
KAYIKLIK, Hasan (2001). "Kur'an'daki Dualar Üzerine Psikolojik Bir değerlendirme", Ç.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1: 135-161.
KESKİN, Y. Mustafa (1999). "Turhal, Yeşilyurt ve Sulusaray İlçelerindeki Halk Dindarlığının Bir Boyutunu Oluşturan Ziyaret, İnanç ve Uygulamaları". Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4: 185-201.
KIONG Tong Chee - Lily, Kong (1999). Religion And Modernity: Ritual Transformations And The Reconstruction Of Space And Time, Social and Cultural Geography, October: 19-22.
KOÇOĞLU, Gıyasettin (2006). "21. Yüzyılın Türkiyesinde Hurâfeler" Diyanet Aylık Dergi. 186: 5-9.
KÖSE, Ali, vd. (2009). "Popüler Kültür, Popüler Dindarlık: Türk Toplumunda Türbe Fenomeni Üzerine Psiko-sosyolojik Bir Araştırma". 16. Ulusal Sosyal Psikiyatri Kongresi. Karabük: Kongre Kitabı.
KÖSE, Ali ve AYTEN Ali (2010). Türbeler. İstanbul: Timaş Yayınları.
KULA, Naci (2000). "Kur'an Işığında İnsan-Çevre İlişkisinin Ruh Sağlığı Açısından Önemi". Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/9: 1-10.
OYMAK, İskender (1996). "Malatya ve Çevresinde Ziyaret ve Ziyaret Yerleri Üzerine Bir Araştırma". Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1: 287-298.
OYMAK, İskender (2000). "Akçadağ ve Çevresinde Kutsal Mekân Anlayışı". Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5: 443-465.
OYMAK, İskender (2002). "Gelibolu Yöresinde Ziyaret Fenomeni". Dini Araştırmalar 5/14: 131-148.
ÖZKAN, Aysun (2009). Türbe Ziyaretlerinin Psiko-Sosyolojik Boyutu Eyüp Sultan Türbesi Örneği. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
PEKER, Hüseyin (1999). "Türbe Ziyaretlerindeki Dini ve Psiko-Sosyal Nedenler". Geçmişte Mezarlık Kültürü ve İnsan Hayatına Etkileri Sempozyumu İstanbul: Mezarlıklar Vakfı Yayını.
PEKER, Hüseyin (2003). Din Psikolojisi. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
SARIKÇIOĞLU Ekrem (2002). Din Fenomenolojisi. Isparta: S.D.Ü Yayınları.
SERİN, Rahmi (1984). İslâm Tasavvufunda Halvetilik ve Halvetiler, İstanbul: Petek Yay.
TANYU, Hikmet (1967). Ankara ve Çevresinde Adak ve Adak Yerleri, Ankara: A.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları.
TEKİN, Meral (1996). Yetişkin Eğitiminde Radyo ve Televizyon, Ankara: Yüksel Matbaası.
TUNCER, Mustafa (1996). Türbe Ziyaretlerinin Psiko-Sosyal Sebepleri ve Tezahürleri. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
UZLUK, Şehabettin, (1946). Mevlâna'nın Türbesi. Konya: Konya Halkevi Yayınları.
YAPAREL, Recep (1987). Yirmi Kırk Yaşlar Arası Kişilerde Dinî Hayat İle Psiko-Sosyal Uyum Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
YAVUZER, Haluk (1992). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi,.
YEĞİN, Hüseyin İbrahim (2003). Kutsal Mekân İnsan İlişkisi. Yayınlanmamış Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi. Samsun: Ondokuzmayıs
YEL, A. Murat (1999). "An Antropological Interpretation of a Christian Pilgrimage: Promessa de Joelhos as an Expression of Religious Emotion at Fatima". Journal of Economic and Social Research Vol: 1/1. İstanbul: Published by Fatih Üniversity.
YILMAZ, Necdet ve YILMAZ, Coşkun (2003). İstanbullu Sahabeler. İstanbul: Bilge Yayım Habercilik ve Danışmanlık.
http://www.hudayivakfi.org/aziz-mahmud-hudayi-hazretleri/hayati.html
03.15 tarihinde erişildi.