VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE BORSA İSTANBUL A.Ş.'DE FAALİYET GÖSTEREN TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET SEKTÖRÜ FİRMALARININ ETKİNLİK ANALİZİ

Veri Zarflama Analizi ticari ve sınai işletmelerinde etkinliğin ölçülmesi amacıyla kullanılan doğrusal programlama tekniğidir. Verimliliğin ve işletme etkinliğinin son derece önemli olduğu günümüzde, bu yöntemin birimlere ait birden fazla girdi-çıktının aynı anda değerlendirilmesine imkân vermesi yoğun olarak tercih edilmesini sağlamıştır. Bu çalışmada Borsa İstanbul A.Ş. (BİSTİ)'de faaliyet gösteren 16 Toptan ve Perakende Ticaret firmasının teknik ve ölçek etkinlikleri ölçülmüştür. Bu firmalardan BIMAS ve MEPET'in en etkin ve verimli firmalar olması nedeniyle iyi yönetildikleri, kaynaklarını etkin ve verimli kullandıkları, yatırımcılar açısından diğer şirketlere nazaran daha güvenli oldukları, UZERB firmasın ise en düşük etkinlik değerlerine sahip firma olarak iyi yönetilemediği, kaynaklarını etkin ve verimli kullanamadığı ve yatırımcılar açısından en riskli firma olduğu gözlemlenmiştir

EFFECTIVENESS ANALYSIS OF THE WHOLESALE AND RETAIL ENTERPRISES IN THE ISTANBUL STOCK EXCHANGE WITH DATA ENVELOPE ANALYSIS

Data Envelope Analysis is a linear programming technique used to measure the effectiveness in commercial and industrial enterprises. Since operating effectivness and productivity are very important issues these days and this method enables to evaluate a multiple input-output at the same time, most researchers prefer to use it. In the study, the technique and measurement efficiency of the wholesale and retail enterprisess in the İstanbul Stock Exchange is measured. Being the most efficient and productive enterprisess, BIMAS and MEPET are considered to be well-conducted and more reliable than other enterprisess. On the other hand, UZERB has been assessed as the most risky business by the investors since it is not managed well and could not use its sources effectively

PDF

___

A.CHARNES., W.W. COOPER and E. RHODES. (1978) "Measuring the Efficiencey of Decision MakingUnits", European Journal of Operational Research, Volume 2, Issue 6, November, p. 429-444
AKTAŞ, H.,(2001), "İşletme Performansının Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı", Yönetim ve Ekonomi, Yıl 2001, Cilt:7, Sayı: 1Celal Bayar Üniversitesi, İİBF, Manisa.
ATMACA, E.,TURAN, F., KARTAL, G., ÇİĞDEM, E.,S., (2012), "Ankara İli Özel Hastanelerinin Veri zarflama Analizi ile Etkinlik Ölçümü", Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:16, Sayı:2, Aralık 2012, ss.135-153.
BAKIRCI, F.,SHİRAZ, S.,E.,SATTARY, A.,(2014), "BİST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması", Ege Akademik Bakış, Cilt:14, Sayı:1, ss.9-19.
BAL, V.,BİLGE, H.,(2010),"Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü", Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt, 2, Sayı, 2, 2013.
BANKER, R.D., A. CHARNES ve W.W. COOPER (1984) "Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis", Management Science, Vol: 30, Iss: 9, 1984, s.1078-1092.
BİRCAN, H. (2011). "Veri Zarflama İle Sivas İli Merkez Sağlık Ocaklarının Etkinliğinin ölçülmesi", Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, Sivas.
BOWLIN, W.F. (1998) Measuring Performance: An Introduction to Data Envelopment Analysis (DEA). Journal of Cost Analysis 7, 3-27.
CHARNES, A., W.W. COOPER, ve E. RHODES, (1978), "Measuring efficiency of decision making units," European Journal of Operational Research, Vol.2, pp.429-444.
CRAUSEN H.,MEIJER, A.,ZWART, G., WİEL, H., (2008), "Static Efficiency in Dutch Supermarket Chain", The Hague: CPB Netherlands Bureau for Economic Policy Analysis, No: 163.
ÇİNGİ, S.,VE TARIM, A., (2000), "Türk Banka Sisteminde Performans Ölçümü Dea Malmquist TFV Endeksi Uygulaması, İstanbul: TBB Yayını.
EUROPEAN COMPETETIVENESS REPORT, (2013), "Towards Knowledge-Driven Working Document, SWD, 347 Final, Enterprise and Industry, Europian Commission. Commission Staff
ORUÇ, K.,O.,(2008), "Veri Zarflama Analizi İle Bulanık Ortamda Etkinlik Ölçümleri ve Üniversitelerde Bir Uygulama", Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
ÖZGÜR, E.,(2008), "Kamu Banklarının Finansal Etkinliği", Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi / Cilt: X, Sayı 3,
PEHLİVANOĞLU, F.,(2014), "Türkiye'nin ilk 500 Sanayi Kuruluşunda Sektörel Etkinlik ve Verimlilik Bileşenlerindeki Değişimler", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 40, Nisan 2014.
REYNOLDS, J., VE CUTHBERTSON, R., (2014), "Retail&Wholesale: Key Sectors For The European Economy, Understanding the Role of Retailing and Wholesailing Within the European Union", Institute of Retail Management, Said Business School, University of Oxford.
TİTİZ, İ., DEMİR, Y., ONAT, O.,K.,(1997), "Türkiye'de Şirket Birleşmelerinde Birleşme Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Yoluyla Belirlenmesi", Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, Cilt.9, sayı 1, Haziran. (2014), TÜİK "Tüketici Güven Endeksi", 27.12.2014 (http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1104, tarihinde erişildi).
UZGÖREN, E.,ŞAHİN, G.,(2013), "Dumlupınar Üniversitesi Meslek Yüksek Okulları'nın Performanslarının Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Ölçümü", Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt.9, Sayı.18.
YAVUZ, S., İŞÇİ, Ö.,(2013), "Veri Zarflama Analizi ile Türkiye'de Gıda İmalatı Yapan Firmaların Etkinliklerinin Ölçümü", Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 36.
YOLALAN, R., (1993), "İşletmeler Arası Göreli Etkinlik Ölçümü", Milli Prodüktivite Merkezi, No:483, Ankara.
YARALIOĞLU, K., (2014), "Veri Zarflama Analizi", (http://kisi.deu.edu.tr/k.yaralioglu/ 26.08.2014, tarihinde erişildi).