SİYASİ PARTİLERİN EĞİTİM POLİTİKALARININ NEOLİBERALİZM BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Bu çalışmanın amacı, siyasi partilerin eğitim politikalarının neoliberalizmle ne düzeyde ilişkili olduklarını ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda TBMM’de grubu bulunan AK Parti, CHP, MHP, İYİ Parti ve HDP’nin parti programlarındaki eğitimle ilgili hedefleri incelenmiştir. Siyasi partilerin parti programları dışındaki diğer beyanatları analiz kapsamına alınmamıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. Analizde eğitimle ilgili hedefler öncelikle tespit edilmiştir. Bu hedefler kodlanarak kategorilere ve temalara ayrılmıştır. Siyasi parti programlarının eğitim başlığındaki hedefleri incelendiğinde AK Parti, CHP, İYİ Parti ve MHP’nin birçok noktada benzer hedeflerinin bulunduğu görülmektedir. Neoliberalizmin benimsediği rekabet, başarı, yetenek gibi anahtar kavramlar çeşitli düzeylerde bu partilerin programında yer almaktadır. AK Parti, CHP ve İYİ Parti özel sektörü destekleme ve özel sektörle iş birliğini güçlendirme hedefleriyle daha neoliberal bir çizgi benimsemektedir. Diğer taraftan bu dört partinin programında neoliberalizmle kısmen çelişebilecek farklı toplumsal hedefler de görülmektedir. Ancak bu toplumsal hedefler partilerin ideolojik dayanaklarından dolayı küçük farklılıklar göstermektedir. Bu noktada en güçlü toplumsal vurgu milliyetçilik ve üniter devlet söylemiyle MHP’ye aittir. HDP ise eğitimde kamunun etkinliğine vurgu yapmaktadır. Sınavlar yoluyla ayrıştırmaya ve öğrencilerin rekabete sürüklenmesine karşı çıkmaktadır. Ekonomik bağlamda neoliberalizmi reddettiğini ifade etmektedir. Ancak çok kültürlülük ve kimlik siyasetine önemle vurgu yapmaktadır. Bu nedenle HDP’nin ekonomik alanın dışında kalan eğitim politikalarının postmodern ve neoliberalizme yakın olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Siyasi partiler, eğitim, eğitim politikaları, neoliberalizm

AN ANALYSIS OF POLITICAL PARTIES’ EDUCATION POLICIES IN THE CONTEXT OF NEOLIBERALISM

The aim of this study is to expose the proximate of the education policies of political parties to neoliberalism. For this aim, the educational policies of AK Party CHP, MHP, IYI Party, and HDP, who have a group in the Grand National Assembly of Turkey, are analyzed. Other declarations which are out of political parties programs are not in analysis extension. In this study, the content analysis technique is used, which is a qualitative research method. In the analysis, educational objectives were determined first. These objectives are coded and divided into categories and themes. When looking at the party’s program of educational aims, clearly seen that AK Party, CHP, IYI Party, and MHP have so many similar purposes. Key concepts such as competition, success, and skill adopted by neoliberalism are included in the programs of these parties at various levels. AK Party, CHP, and IYI Party adopt a more neoliberal line with the goals such as supporting the private sector and strengthening cooperation with the private sector. On the other hand, different social goals are also seen in the program of these four parties, which may partially contradict neoliberalism. These social goals differ slightly due to the ideological foundations of the parties. At this point, the strongest social emphasis belongs to the MHP with its nationalism and unitary state discourse. According to HDP programs, they emphasize the efficiency of public schools in education. They argue against separating by way of examination and competitive pressure on students. HDP expresses that they reject neoliberalism in the context of economic policies. On the other hand, they emphasize the importance of pluralism and identity politics in education. Hence, it can be said that HDP's educational policies outside the economic field are post-modernist and close to neoliberalism.

Keywords:

Political parties, education, education policies, neoliberalism,

PDF

___

AK Parti. (2020). AK Parti programı. https://www.akparti.org.tr/parti/parti-programi/
AK Parti. (2019). AK Parti tüzüğü. https://www.akparti.org.tr/parti/parti-tuzugu/
Anık, M. (2018). Bir kimlik siyaseti olarak çokkültürcülük ve paradoksları. Journal of International Social Research, 11(55), 455-466. https://doi.org/10.17719/jisr.20185537217
Ataay, F. (2015). Neoliberal reformlar, devletin yeniden yapılandırılması ve kamu hizmetlerinde dönüşüm. Akdeniz İİBF Dergisi, 15(30), 20-39.
Althusser, L. (1994). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları ( Çev. Y. Alp & M. Özışık). İletişim.
Aypay, A. (2015). Eğitim politikası. PegemA Yayınları.
Ayrangöl, Z. & Tekdere, M. (2016). Yerelleşme teorisinin analizi ve ekonomik parametreler üzerindeki rasyonalitesi. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 3(1), 55-83.
Balta Paker, E. (2005). Bitmeyen çocukluk, erken yetişkinlik ve yeni kapitalizm. Birikim Dergisi, 192, 20-29. https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-192-nisan-2005/2377/bitmeyen-cocukluk-erken-yetiskinlik-ve-yeni-kapitalizm/3332
Bayraktar, C. (2012). Keynes ve refah devleti. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 247-261.
Baudrillard, J. (2010). Tüketim toplumu. Ayrıntı Yayınları.
Bauman, Z. (2005). Bireyselleşmiş toplum. Ayrıntı Yayınları.
Blau, J. (1989). Theories of the welfare state. Social Service Review, 63(1), 26-38. https://doi.org/10.1086/603676
CHP. (2018). Cumhuriyet Halk Partisi tüzüğü. https://content.chp.org.tr/file/chp_tuzuk_10_03_2018.pdf
CHP. (2020). CHP programı. https://chp.azureedge.net/1d48b01630ef43d9b2edf45d55842cae.pdf
Dardot, P., & Laval, C. (2012). Dünyanın yeni aklı: Neoliberal toplum üzerine deneme. İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Freeman, M. (2015). Neoliberal policies and human rights. D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(2), 141-164.
Foucault, M. (2015). Biopolitikanın doğuşu. İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Gambetti, Z. (2009). İktidarın dönüşen çehresi: Neoliberalizm, şiddet ve kurumsal siyasetin tasfiyesi. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 40, 145-166.
Göle, N. (2011). Melez desenler, islam ve modernlik üzerine. Metis.
Gutek, G. L. (2001). Eğitime felsefi ve ideolojik yaklaşımlar. Ütopya Yayınları.
Güney, A. (2006). Postmodern ideoloji, siyasetten arınma süreci ve Türkiye'de siyaset. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 61(1), 175-200. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001387
Harvey, D. (1997). Postmodernliğin durumu. Metis Yayıncılık.
Harvey, D. (2015). Neoliberalizmin kısa tarihi. Sel Yayıncılık.
Hayek, F. (2004). Kölelik yolu. Liberte Yayınları.
HDP. (2014). Halkların Demokrasi Partisi tüzüğü. https://www.hdp.org.tr/tr/parti-tuzugu/10/
HDP. (2020) HDP programı. https://hdp.org.tr/tr/parti-programi/8
İYİ Parti. (2019). İYİ Parti tüzüğü. https://iyiparti.org.tr/Assets/Upload/iyiparti-tuzuk-20191004.pdf
İYİ Parti. (2020). İYİ Parti programı. https://iyiparti.org.tr/Assets/Upload/iyi-parti-guncel-parti-program.pdf
Karcı, Ş. M. (2015). Küresel dinamikler etkisinde 2000'li yıllarda Türkiye'de kamu yönetimi ve demokratikleşme reformu. Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 30, 40-64.
Keskin, N. E. (2008). Dünya Bankası ve eğitimde yerelleşme: Kamu okullarında işletmecilik. Küreselleşme ve Demokratikleşme Uluslararası Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde (s. 617-624). Akdeniz Üniversitesi İİBF Yayını.
Kızıloluk, H. (2007). Ekonominin eğitimin amaçları ve içeriği üzerindeki etkileri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1), 21-30.
Koçak, A. & Arun, Ö. (2006). İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu. Selçuk İletişim, 4(3), 21-28. https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/19013/200754
Köroğlu, A. (2012). Türkiye’de 1990’lı yıllarda ortaya çıkan siyasi liberalizm pratikleri. İnsan ve Toplum, 2(3), 119-138. https://dx.doi.org/10.12658/human.society.2.3.M0042
Larner, W. (2006). Neoliberalism: Policy, ideology, governmentality. In M. D. Goede (Ed.), International political economy and poststructural politics. Palgrave Macmillan.
MHP. (2009a). MHP Parti programı, geleceğe doğru. http://mhp.org.tr/usr_img/_mhp2007/kitaplar/mhp_parti_programi_2009_opt.pdf
MHP. (2009b). Milliyetçi Hareket Partisi parti tüzüğü. https://www.mhp.org.tr/usr_img/_mhp2007/kitaplar/mhp_parti_tuzugu_2009_opt.pdf
Neuman, W. L. (2007). Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar (Cilt II). Yayınodası.
Neuendorf, K. A., & Kumar, A. (2016). Content analysis. In G. Mazzoleni (Ed.), The international encyclopedia of political communication (pp. 1-10). John Wiley & Sons Inc. https://doi.org/10.1002/9781118541555.wbiepc065
Okudan Dernek, K. (2014). Neoliberalizm, kimlik siyaseti ve siyasal partiler. Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 28, 71-83.
Olssen, M., Codd, J., & O'neill, A. M. (2004). Education policy: Globalization, citizenship and democracy. Sage.
Ömür, Y. E. (2016). Eğitimde neoliberal yerelleşme ve eleştirisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 10-25.
Örs, H. B. (2015). 19. yüzyıldan 20. yüzyıla modern siyasal ideolojiler. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.
Özdemir, E. & Atılgan, G. (2018). Siyasal partiler. E. A. Aytekin & G. Atılgan (Ed.), Siyaset bilimi: Kavramlar, ideolojiler, disiplinler içinde (s. 239-251). Yordam Kitap.
Özmen, Ü. (2013). Yenisi çıkana kadar eski kimliğinizle idare edeceksiniz. Eleştirel Pedagoji, 27, 38-42.
Pamuk, Ş. (2014). Türkiye'nin 200 yıllık iktisadi tarihi. İş Bankası Yayınları.
Sennett, R. (2011). Yeni kapitalizm kültürü. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Sennett, R. (2014). Karakter aşınması. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Smith, D. G. (1968). Liberalism. In D. L. Sills (Ed.), International encyclopedia of the social sciences (pp. 276-282). Mac Millan.
Taşkın, Y. (2007). Milliyetçi muhafazakar entelijansiya. İstanbul: İletişim Yayınları .
Türk Dil Kurumu (TDK). (2020). Güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/
Terkan, B. (2010). Siyasi partilerin kadına ilişkin söylem ve politikaları (AKP ve CHP örneği). Selçuk İletişim, 6(2), 115-136.
Usta, M. E. (2015). Siyasi parti programlarına göre eğitim politikaları. TYB AKADEMİ Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 55-73.
Yargıtay. (2020). Faaliyette olan siyasi partiler. https://www.yargitaycb.gov.tr/kategori/108/faaliyette-olan-siyasi-partiler
Yayla, A. (2002). Liberalizm. Liberte Yayınları.
Yayla, A. (2014). Liberal bakışlar. Profil Yayınları.