‘PIERRE VE JEAN’ İLE ‘MATMAZEL FİFİ’ ÖRNEĞİNDE GUY DE MAUPASSANT ÖYKÜCÜLÜĞÜ HAKKINDA BİR DEĞERLENDİRME

Yaşanmış veya yaşanması mümkün olan olayları mekân ve zaman çerçevesinde ele alarak gelişen olay hikâyeciliği, 19. yüzyılın ikinci yarısında Guy de Maupassant’ın eserleriyle modern örneklerini vermeye başlamıştır. Romanları ve diğer eserlerine oranla özellikle öyküleriyle tanınan Maupassant, Flaubert aracılığıyla Emile Zola, Daudet ve Huysman ile tanışmış Fransız edebiyatının öykü geleneğine katkıda bulunmuştur. Özellikle doğduğu ve büyüdüğü çevrenin motiflerini hikâyelerine aktaran yazar, Türk edebiyatında da Ömer Seyfettin başta olmak üzere birçok yazarı etkilemiştir. Olay hikâyeciliğinin temelini oluşturan mekân ve karakter birlikteliği, yazarın öykülerinde ön plana çıkmaktadır. Ayrıca Alman filozof Schopenhauer’in etkisiyle karamsar bir dünya görüşü ile öykülerine yön veren Maupassant’ın bu yaklaşımı kahraman tahlilinde etkili olmuş, doğup büyüdüğü çevre eserlerine yansımıştır. Bu çalışmanın amacı; vaka temelli ele alınan serim, düğüm ve çözüm planlarıyla bir olayı sonuçlandırılmış şekilde aktararak dünya edebiyatında olay öykücülüğü şeklinde adlandırılan hikâye tarzının çerçevesinde, Guy de Maupassant’ın ‘Pierre ve Jean’ ile ‘Matmazel Fifi’ adlı eserlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Çalışmada, Maupassant’ın karakteristik hikâyeciliğinin desenlerini içeren bu iki eser, nitel araştırmada veri analizi yöntemlerinden doküman incelemesi ile değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, ele alınan eserlerde Maupassant’ın öykücülüğünün örnekleri olan karakter analizi, doğa – mekân ilişkisi ve realist üslup unsurları tespit edilmiştir.

‘PIERRE VE JEAN’ İLE ‘MATMAZEL FİFİ’ ÖRNEĞİNDE GUY DE MAUPASSANT ÖYKÜCÜLÜĞÜ HAKKINDA BİR DEĞERLENDİRME

Yaşanmış veya yaşanması mümkün olan olayları mekân ve zaman çerçevesinde ele alarak gelişen olay hikâyeciliği, 19. yüzyılın ikinci yarısında Guy de Maupassant’ın eserleriyle modern örneklerini vermeye başlamıştır. Romanları ve diğer eserlerine oranla özellikle öyküleriyle tanınan Maupassant, Flaubert aracılığıyla Emile Zola, Daudet ve Huysman ile tanışmış Fransız edebiyatının öykü geleneğine katkıda bulunmuştur. Özellikle doğduğu ve büyüdüğü çevrenin motiflerini hikâyelerine aktaran yazar, Türk edebiyatında da Ömer Seyfettin başta olmak üzere birçok yazarı etkilemiştir. Olay hikâyeciliğinin temelini oluşturan mekân ve karakter birlikteliği, yazarın öykülerinde ön plana çıkmaktadır. Ayrıca Alman filozof Schopenhauer’in etkisiyle karamsar bir dünya görüşü ile öykülerine yön veren Maupassant’ın bu yaklaşımı kahraman tahlilinde etkili olmuş, doğup büyüdüğü çevre eserlerine yansımıştır. Bu çalışmanın amacı; vaka temelli ele alınan serim, düğüm ve çözüm planlarıyla bir olayı sonuçlandırılmış şekilde aktararak dünya edebiyatında olay öykücülüğü şeklinde adlandırılan hikâye tarzının çerçevesinde, Guy de Maupassant’ın ‘Pierre ve Jean’ ile ‘Matmazel Fifi’ adlı eserlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Çalışmada, Maupassant’ın karakteristik hikâyeciliğinin desenlerini içeren bu iki eser, nitel araştırmada veri analizi yöntemlerinden doküman incelemesi ile değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, ele alınan eserlerde Maupassant’ın öykücülüğünün örnekleri olan karakter analizi, doğa – mekân ilişkisi ve realist üslup unsurları tespit edilmiştir.

___

  • 1. Yıldırım, Ali, Şimşek Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri [Qualitative Research Methods in Social Sciences]. 11.Baskı. – Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018. – 366 s. [In Turkish]
  • 2. Uçan, H. Yazı'nın Niteliği ve Yazı Mekanlarının İşlevi [The Nature of Writing and the Function of Writing Spaces] // AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi. – 2012. C:14, S:2, s. 35–51. [In Turkish]
  • 3. Uçan, H. Kısa Öyküye Kuramsal Bir Yaklaşım Denemesi [An Attempt at a Theoretical Approach to the Short Story] // İlmi Araştırmalar. – 2002. S: 14, s. 197–207. [In Turkish]
  • 4. Büyükaslan, A. Maupassant'ın 'Korku' Adlı Öyküsünde Korku [Horror in the story of Maupassant «Horror»] // S. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. – 2003. – S. 301–315. [In Turkish]
  • 5. Büyükaslan, A. Bilişim Teknolojilerinden Yararlanarak Maupassant Öyküleri Üzerine Tematik Bir Çalışma [A Thematic Study on Maupassant Stories Using Information Technologies] // S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. – 2003. – S. 311–319. [In Turkish]
  • 6. Yılmaz, A. Kötümserlik ve Mutsuzluk İzlekleri Çerçevesinde Guy de Maupassant'ın Romancılığı: Bir Hayat Örneği ve Flaubert Etkisi [Guy de Maupassant's Novelism within the Framework of Pessimism and Unhappiness: A Life Example and the Flaubert Effect] // CÜ Sosyal Bilimler Dergisi. Aralık, 2011. C: 35, S: 2, s. 45–60. [In Turkish]
  • 7. Aydın, A. Yaşama Bakışta Guy de Maupassant'ın Yakup Kadri Karaosmanoğlu Üzerindeki Etkileri [The Effects of Guy de Maupassant on Yakup Kadri Karaosmanoğlu at a Glance at Life] // Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. – 2002. C:12, S:2, s. 105–128. [In Turkish]
  • 8. Kösemihal, B. (Çev.), Guy de Maupassant - Pierre and Jean, MEB Dünya Klasikleri Dizisi, NO:39. – İstanbul, 1999. – 160 s.[In Turkish]
  • 9. Kızılçim, Y. Guy de Maupassant ve Ömer Seyfettin'de Öyküleme Teknikleri [The Techniques of Storytelling in Guy de Maupassant and Omar Seyfettin] // Kazım Karabekir Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. – 2008. S:18, s. 217–232. [In Turkish]
  • 10. Özer, H. Bir Oryantalizm Eleştirisi: Gizli Mabet [A Critique of Orientalism: The Hidden Sanctuary] // Tübar XLI, Bahar, 2017. – S. 258–276. [In Turkish]
  • 11. Yaşar, H. Guy de Maupassant'ın «Sicim» İnden Refik Halit'in «Vehbi Efendi'nin Kuşkusu'na» İzler [From Guy de Maupassant's «Twine» to Refik Halit's «Vehbi Efendi's Doubt».] // Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. – 2012. Bahar, S:16, s. 233–256. [In Turkish]
  • 12. Dobrenkov, V.İ. Marksizm ve Psikoanaliz [Marxism and Psychoanalysis] / Çev. Ali Özdoğu. – İstanbul: Sorun Yayınları, 1999. – 160 s.[In Turkish]
  • 13. Tansel, H. (Çev.) Guy de Maupassant - Pierre and Jean [Guy de Maupassant - Pierre ve Jean]. – İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2018. – 192 s. [In Turkish]
  • 14. Günday, R. Maupassant'ın Güzel Dost (Bel-Ami) ve Peyami Safa'nın Sözde Kızlar Romanlarında Bir Ahlak Sorunu Olarak Evlilik Dışı İlişki [Extramarital Affair as a Moral Problem in the So-Called Girls Novels of Maupassant's Beautiful Friend (Bel-Ami) and Peyami Safa] // Tübar XX. – 2006. – S. 61–103. [In Turkish]