KOBILANDI BATIR DESTANINDAKI KAHRAMANLARIN FIZIKSEL VE SOSYAL ÖZELLIKLERI

Bilındiği üzere insan topluluklarının üzerinde yaşadıkları coğrafyanın kültülerine olan tesiri büyüktür. İslamiyeti kabulünden önce temelin avcılık ve akıncılığın teşkil ettiği hayat tarzı içinde ideal insanı “alp tipi” temsil etmiştir. Kazakların meşhur destanı Koblandı Batırın da bu belirttiğimiz hayat tarzına uygun özelliklerinden önce tarihi kimliği üzerinde durmak gerekmektedir. Genellikle diğer destan kahramanları gibi Koblandı da tarihi bir şahsiyet olarak değerlendirilebilir. Çünkü doğuda Kalmuklarla, güneybatıda Kızılbaş ordularıyla savaşan ve bu yolda canlarını hiçe sayanlar, Kıpçak kahramanlarıydı. Kazak destanı Koblandı Batırʼın Kalmuklarla ve Kızılbaş hanlarıyla savaşması, kahramanlık göstermesi, yurdunu düşmanlardan kurtarması ve Kıpçakların Nogay ordusunun bir soyu olarak gösterilmesi önemlidir. Bu makalede Kobılandı Batır destanındaki kahramanların fiziksel ve sosyal özellikleri belirtilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Koblandı Batır, Destan, Kazak, Kıpçak, Kalmuk, Kahraman, Tarih, Тip

PHYSICAL AND SOOCIAL FEATURES OF HEROES IN KOBYLANDY BATYR EPIC

It is widely known, geographical location of the nation effects to the birth of culture. Hunting was the only way of people living in that times. In the epic poetry Kobylandy Batyr is shown the lifestyle and social individuals of that time. In general, we can consider characters of other epic poetry as historical individuals. Heroes were never afraid from death and they believed to protect the homeland was their duty, Kobylandy was not exception, he fought against Kalmyc people on the east, and on southern west against Gezelbash. There appeared a lot of legends where heros fought against their enemies as in Kobylandy. In the epic poetry it is really important to emphasize courage and readiness to help and fight of Kobylandy and show the origin of Nogai tribe. In this article is described characters and social peculiarities in the epic poetry "Kobylandy batyr".

Keywords:

Koblandı Batır, Destan, Kazak, Kıpchak, Kalmuk, Hero, History, Type,

PDF

___

1. Köse, Nerin; Araştırmalar III, Ankara: Milli Folklor Yayınları: 11, Halk Edebiyatı Dizisi: 7, 1998.
2. Gökyay, O. Şaik, Dedem Korkudun Kitabı. - İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1973.
3. Kadriye Türkan, Türk Dünyası Masallarından Yansıyan Şaman Olgusu, Bilig Yay., Yaz 2015/№74, 2015. - 203 s.
4. İnan, Abdulkadir, “Türk Mitolojisinde ve Halk Edebiyatında Kadın”, Makaleler ve İncelemeler. - Ankara: T.T.K. Basımevi, 1987.
5. Duymaz, Ali, Bir Destan Kahramanı Salur Kazan. - İstanbul: Ötüken Yayınevi, 1997.
6. Köroğlu, Haluk; Pesniy Korkuta // Sovetskaya Turkologiya. No:2. - 1971,
7. Adilbekova, Elmıra, “Koblandı Batır Destanı ile Dede Korkut Arasındaki İlişkiler”. - İzmir, 1999.
8. Seyfulin, Saken, “Batırlar Jırının Jiynağı”, Kitap 2. - Kızılorda, 1932.
9. Köse, Nerin, “Araştırmalar IV. Milli Folklor Yayınları”. - Ankara, 1998.
10. Köprülü M. F., “Edebiyat Araştırmaları”. - Ankara, 1998.
11. Tursunov, Edige, “Kazak avız Adebiyetin Jasavşıların bayırgı Ökilderi”, Araştırma. - Ankara, 1975.
12. Türkmen Fikret, “Aşık Garip Hikayesi Üzerinde Mükayeseli Bir Araştırma”. - Ankara, 1930.
13. Yöntem Ali Canıp, “Edebi Devirlerle Mesleklere Dair Malumat”. - İstanbul, 1930.
14. Şişman Bekir, “Kazakistanda Korkut Ata ile İlgili Söylenceler” Milli Folklor Yayını. - Ankara, 1965.
15. Moldahanov K. Adebiyet. Muhtar Avezov Folklortanuşı. - Almatı, 1990.