Gaziantep’te Ölü ve Ölüm İle İlgili Uygulamalar: Sam Köyü Örneği

Kültür toplumları birbirinden ayıran, her topluma farklı bir kimlik kazandıran özelliklerin tamamından oluşmaktadır. Toplumları iyi tanıyabilmek için kültür unsurlarının iyi bir şekilde incelenmesi gerekmektedir. Ölüm ve ölü ile ilgili uygulamalar da her toplumun kültür özelliklerine göre farklılık göstermektedir. İnsan yaşantısının geçiş dönemlerinden biri olan ölüm, dünya hayatının son bulması anlamını taşıması sebebiyle tarihsel gelişim içerisinde insanlar açısından farklı bir önem taşımıştır. Ölüm, Türk kültür hayatı içerisinde çok önemli ve geniş bir yer tutmaktadır. Gerek İslamiyet öncesi inanışlarda gerekse İslamiyet sonrasında ölüm ile ilgili uygulamalar Türk kültüründe önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada geçmiş dönemlerde değişik Türkmen oymaklarının ve Türk boylarının yerleştiği Gaziantep ili Şehitkâmil ilçesine bağlı Sam Köyüne ait olan ölüm ve ölü ile ilgili uygulamalar incelenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Ölü, Ölüm, Uygulamalar, Gaziantep-Sam Köyü

The Rıtuals Related To Death And Dead In Gazıantep: The Sample Of Sam Vıllage

Culture, consist of the all features that distinguish communities and give a different identity to each community. Communities need to be analyzed in a good way to know the elements of culture.The rıtuals related to death and dead vary according to cultural characteristics of each community.As it carries the meaning of world life come to an end , death ,which is one of the transition periods of human life ,carries different importance for the people in historical process.Death has an important and wide place in the cultural life of Turkish.In both the pre-Islamic beliefs and after Islam ,the rıtuals related to death appears to be an important issue in Turkish culture. In this study, the rıtuals related to Sam Village and its surrounding, that is linked to Sehitkamil district in Gaziantep city where various Turkmen tribes and Turkish clans settled in the past, were examined.

Keywords:

Dead, Death, Applications, Gaziantep- Sam Village,

PDF

___

Atalay, B. (1985). Divan-ı Lügatı’t-Türk, Ankara
Bayat, F. (2005). Mitolojiye Giriş. Karam Yayınları, Çorum.
Bekki, S. (2004). Milli Folklor, Yıl 16, Cilt 8, Sayı 62, Yaz 2004, Sayfa 53-66.
Ergin, M. (1971). Dede Korkut Kitabı, İstanbul.
Eroğlu, A. H. (2000). “Kırgızistan’da Bağımsızlık Sonrası Milli İdeoloji Arayışı
Çerçevesinde Tengircilik”, Ankara Üni. İlahiyat Fak. Dergisi.
Ersoy, R. (2002).Türklerde Ölüm ve Ölü İle İlgili Rit ve Ritüeller, Milli Folklor, S.54, ss. 86-101.
ERDİ, Seçkin-YURTSEVER, Serap Tuğra (2005), Divanü Lugati’t Türk, İstanbul.
Günay, Ü. ve Güngör, H. (1998). Türk Din Tarihi, Laçin Yayınları, Kayseri.
İnan, A. (2000).Tarihte ve Bugün Şamanizm, Türk Tarih Kurumu Yayınları, ss. 176-200, Ankara.
Kalafat, Y. (1996). İslamiyet ve Türk Halk İnançları, Kültür Bakanlığı Yayınları, ss. 23-37, Ankara.
Karaman, H. (1996). Ölüm, Ölü, Defin ve Merasimler, İslam Dünyasında Mezarlıklar
ve Defin Gelenekleri, TTK. (Ed.) Türk Tarih Kurumu Yayınları, c.I, ss. 3-15, Ankara.
Nirun, N. ve Özönder, C. (1990). “Türk Sosyo-Kültür Yapısı İçinde Adetler, Örfler,
Görenekler, Gelenekler” Milli Kültür Unsurlarımız Üzerine Genel Görüşler, AKMY, s. 251-264, An- kara.
Örnek, S. V. (1979). Anadolu Folklorunda Ölüm, Ankara.
Roux, J. P. (1999).Altay Türklerinde Ölüm. Kazancıgil A. (çev.), Kabalcı Yayınları, ss. 36-267, İstan- bul.
Şener, C. (2003). Şamanizm, Türklerin İslamiyet’ten Önceki Dönemi, Etik Yayınları, ss.61-65, İstan- bul.
Tan, N. (1997). Folklor (Halkbilimi) Genel Bilgiler, Halk Kültürü Yayınları, 4. baskı, İstanbul
Tekin, T. (1988). Orhon Yazıtları, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara,
Yalman (Yalgın), A. R. (1977). Cenupta Türkmen Oymakları, Kültür Bakanlığı Yayınları, c. I, ss. 31-64, Ankara.