Cari Açık Tartışmaları Bağlamında Türkiye'de Vergi Reformu / Tax Reform in Turkey within the Context of Current Account Deficit Debates

Öz Türkiye’de yüksek cari açık oranının bir ekonomik krize yol açacağına ilişkin tartışmalar uzun süredir gündemde yer almaktadır. Ekonomi politikasını yönetenler zaman zaman cari açığın azaltılmasına yönelik tedbirler almaya çalışmaktadır. Alınan önlemler arasında ithalatın azaltılmasına ilişkin kısa vadeli olanlar daha çok dikkat çekmektedir. Oysa Türkiye’de ithalat aynı zamanda ihracatın ve ekonomik büyümenin belirleyicisi olduğundan, ithalatın azalması hem ihracatı hem de büyüme rakamlarını geriletmektedir. Cari açığın azaltılması ve ekonomik büyümenin sürdürülebilirliği bakımından alınacak tedbirlerin uzun vadeli ve sağlıklı tercihlere dayanması gerekmektedir. Bu yönüyle bakıldığında cari açık tartışmaları gerek özel gerekse kamusal tasarrufun artırılmasına odaklanmaktadır. Tasarruflar üzerinde kısa vadede etkili gelir vergisi ve özel tüketim vergisi ile uzun vadede etkili servet vergilerinde bir süredir değişiklik yapılması planlanmaktadır. Bu çalışmada özellikle kamusal tasarrufların artırılmasına ilişkin son dönemde tartışılmakta olan vergi kanunları değişikliklerine dikkat çekilmekte ve söz konusu değişikliklerin toplam tasarruflar ve cari açık üzerindeki muhtemel etkileri üzerinde durulmaktadır. İlave olarak vergi reformlarının vergi adaleti üzerinde yaratacağı etkiler de analiz edilmektedir. Böylece, vergi politikası uygulayıcılarına ekonomik etkinlik ile vergi adaleti arasındaki değiş – tokuş ilişkisini gözetmeleri için yol gösterilmesi amaçlanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Cari Açık, İkiz Açık, Bütçe Açığı, Ekonomik Büyüme, Kamusal Tasarruf, Vergi Reformu, Dış Ticaret Açığı.

Anahtar Kelimeler:

Cari Açık, İkiz Açık, Bütçe Açığı, Ekonomik Büyüme, Kamusal Tasarruf, Vergi Reformu

Tax Reform in Turkey within the Context of Current Account Deficit Debates

The debates regarding a potential economic crisis driven by high level of current account deficits have long been going on in Turkey. Economic policy makers occasionally enact measures to reduce the current account deficits. Among those measures, the policies which aim at reducing imports in the short run are the most prominent practices. Yet, as the import level is an important determinant of the economic growth and the exports, a decline in imports brings about a downturn in both of those economic indicators. Hence, in order to reduce the current account deficits and maintain a sustainable economic growth, the measures need to be based on sound policy choices with a long run perspective. In this view, the recent current account deficit debates focus, to a large extend, on the methods of increasing the private savings as well as the public savings. It has been recently planned to make some alterations in excise tax and income tax, which are influential on the savings in the short run, along with revisions in the property tax, which has a long run effect thereon. The purpose of this study is to evaluate the recently debated amendments to the tax code which intend to raise the public savings, and thereby to point out the potential impacts of those amendments on total savings in the economy along with the level of current account deficits. Additionally, the study provides a look into the possible impact of tax reform on tax justice. In this manner, it is aimed to guide tax authorities to account for the trade-off between economic efficiency and tax justice.

Keywords:

Current Account Deficit, Twin Deficit, Economic Growth, Public Saving, Tax Reform,

PDF

___

Akbostancı, E. ve Tunç, İ. (2002), Turkish twin deficits an error correction model of tradebalance. Economic Research Center Working Papers, N.01/06 Ankara: Middle East Technical University.
Aksu, H. ve Başar, S. (2009). Türkiye için ikiz açıklar hipotezinin tahmini: bir sınır test yaklaşımı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(4), 1-14.
Altıntaş, H. ve Taban, S. (2010): Türkiye’de ikiz açık sorunu ve Feldstein-Horioka hipotezi: ARDL yaklaşımı ve nedensellik araştırması. Küresel Krizler ve Ekonomik Yönetişim, Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi-I, 15-16 Nisan 2010, Malatya, 1704-1734,(http://ozal.congress.inonu.edu.tr/ekitap.html) 1704-1734
Ata, A. ve Yücel, F. (2003). Eş bütünleşme ve nedensellik testleri altında ikiz açıklar hipotezi: Türkiye uygulaması. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 97-103.
Ay, A., Karaçor, Z., Mucuk, M., ve Erdoğan, S. (2004). Bütçe açığı - cari işlemler açığı arasındaki ilişki: Türkiye örneği (1992-2003). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,(12), 75-82.
Bahtiyar, G. ve Bakır, H. (2011). Türkiye’de ikiz açık hipotezi. Ekonomi Bilimleri Dergisi,3(2), Issn: 1309-8020 (Online) 79-88.
Chester, C.R. (1976). Inheritance and wealth taxation in a just society. Rutgers Law. Review. (30), 62.
Coakley, J. and Kulasi, F. and Smith, R. (1998). The Feldstein-Horioka puzzle and capital mobility: a review, International Journal of Finance and Economics (3), 169–188.
Coşkun, L.A. (2015). Yurtdışında intikal eden servetlerin vergilendirilmesi. http://www. fortuneturkey.com/yazarlar/leon-aslan-coskun/yurtdisinda-intikal-eden-servetlerinvergilendirilmesi-106#popup.
Eğilmez, Mahfi (2015). Büyüme ile cari açık ilişkisi. http://www.mahfiegilmez.com/2015/12/buyume-ile-cari-ack-iliskisi.html
Erkılıç, S. (2006). Türkiye’de cari açığın belirleyicileri. Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İstatistik Genel Müdürlüğü, Ankara.
Eşiyok B. A. (2012). Türkiye ekonomisinde cari açık sorunu ve nedenler. Finans Politik &Ekonomik Yorumlar, 49(569), 63-86.
Feldstein, M. (1992). Analysis: The budget and trade deficits aren’t really twins. Challenge 35(2),60-63.
Ghosh, A. and Ramakrishnan, U. (2012). Current account deficits: ıs there a problem?. http:// www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/basics/current.htm
Gnimassoun, B. ve Mignon, V. (2013). Current-account adjustments and exchange-rate misalignments. CEPII Working Paper, September (29), http://www.cepii.fr/PDF_PUB/ wp/2013/wp2013-29.pdf
Gök, B. ve O. Altay (2007). Türkiye’de ikiz açıklar hipotezi: 1989 -2005. TISK Akademi, 1,187-197.
Günaydın, İ. (2004). Bütçe ve ticaret açıkları arasındaki ilişki: Türkiye uygulaması. EkonomikYaklaşım 15(52-53), 143-160.
Holmes, M.J. (2010). A Reassessment of the twin deficits relationship. Applied EconomicsLetters, 17(12), 1209-1212.
Khalid, A. M. and Guan, T.W. (1999). Causality tests of budget and current account deficits:cross-country comparisons. Empirical Economics, 24(3), 389-402.
Kremers, J.M. (1988). Long-run limits on the US federal debt. Economics Letters, 28(3), 259-262.
Kuştepeli, Y.R. (2001). An empirical investigation of the Feldstein chain for Turkey. DEÜİşletme Fakültesi Dergisi, (2)1, 99-108.
Kutlar, A. ve Şimşek, M. (2001). Türkiye’de bütçe açıklarının dış ticaret açıklarına etkileri,ekonometrik bir yaklaşım: 1984:4-2002:2. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 1-13.
Mangır, F. (2012). Türkiye için ikiz açıklar hipotezi testi (1980-2011). Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 136-149.
Miller, S..M. and Russek, F.S. (1989). Are the twin deficits really related? ContemporaryEconomic Policy. (7), 91–115.
Özbek, O. (2008). Ekonomik kriz belirtisi olarak cari açık-büyüme ilişkisi. İZTO, Ar&GeBülten, Şubat
Peker, O. (2009). Türkiye’deki cari açık sürdürülebilir mi? ekonometrik bir analiz. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 164 – 174.
Sever, E. ve Demir, M. (2007). Türkiye’de bütçe açığı ile cari açık arasındaki ilişkilerin VARanalizi ile incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Nisan, 2(1), 47-63.
Telatar, E. (2011). Türkiye’de cari açık belirleyicileri ve cari açık - krediler ilişkisi. Bankacılar Dergisi, (78), 22-34.
Tunçsiper, B. ve Sürekçi, D. (2011). Türkiye’de ikiz açıklar hipotezinin geçerliliğinin zamanserisi analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 103-120.
Uğur, A. A. ve Karatay, P. (2009). İkiz açıklar hipotezi: teorik çerçeve ve hipoteze yönelik yaklaşımlar. Sosyoekonomi, (1), 101-122.
Utkulu, U. (2001). Türkiye’de dış açıkların belirleyicileri: ekonometrik bir inceleme. DEÜ İİBF Dergisi, 16(2), 113-132.
Uygur, E. (2012). Türkiye’de cari açık tartışması. Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni2012/25, http ://www.tek.org.tr
Volcker, Paul A. (1984). Facing up to the twin deficits. Challenge 27(1), 4-9.
Zengin, A. (2000). The twin deficits hypothesis (the Turkish case). http://www.opf.slu.cz/vvr/ akce/turecko/pdf/Zengin.pdf.
http://milliyet.com.tr
http://hurriyet.com.tr
http://sabah.com.tr
http:// www.capital.com.tr/capital-dergi
http://tcmb.gov.tr
http://maliye.gov.tr
http://tuik.go.tr.
http://hazine.gov.tr.