Mehmet TEZEL, Erdal GÖNÜLAL, Ramazan Çağatay ARICI, Gazi ÖZCAN

Konya Ekolojik Koşullarında Farklı Şeker Mısır (Zea mays saccharata Sturt) Genotiplerinin Verim ve Verim Komponentlerinin Belirlenmesi

Bu çalışma Konya ekolojik koşullarında bazı şeker mısır genotiplerinin verim ve tarımsal özelliklerini belirlemek amacıyla iki yıl (2018-2019) süreyle yürütülmüştür. Tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülen çalışmada 3 ticari çeşit (Batem Tatlı, Merit, Caramelo) ve 4 aday melez (ŞADA-1, ŞADA-12, ŞADA-16, ŞADA 42) olmak üzere toplam yedi genotip kullanılmıştır. Çalışmada iki yılın ortalamaları üzerinden tane verimi 329 kg/da (Caramelo) - 690 kg/da (ŞADA-42), taze koçan verimi 847 kg/da (Caramelo) - 1259 kg /da (ŞADA-42), bitki boyu 128 cm (Caramelo) - 236 cm (ŞADA-42), çiçeklenme gün sayısı 69 gün (ŞADA-42)- 72.7 gün (BATEM Tatlı), koçan çapı 43.9 mm (ŞADA-12) -48.5 (Merit), koçan uzunluğu 15.2 cm (Merit)-19.6 cm (ŞADA-42), ilk koçan yüksekliği 35.2 cm (Caramelo)-79.8 cm (ŞADA-42), tane/koçan oranı % 80 (ŞADA-42)-% 84.9 (ŞADA-12), ve hasatta tane nemi% 12.6 (Caramelo)- % 14.9 (Batem Tatlı) aralığında elde edilmiştir. Çalışma sonucunda Orta Anadolu bölgesi için tane verimi ve yeşil koçan verimi açısından ŞADA-42 ve ŞADA-12 aday melezlerinin ön plana çıktığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Melez, , tatlı mısır, , taze koçan verimi, , tane verimi

Determination of Yield and Yield Components of Different Sweet Corn Genotypes in Konya Ecologicial Conditions

This study was conducted for two years (2018-2019) in order to determine the yield and agricultural characteristics of some sweet corn genotypes in Konya ecological conditions. A total of seven genotypes, three commercial varieties (Batem Tatlı, Merit, Caramelo) and four variety candidate hybrids (Şada -1, Şada -12, Şada -16, Şada 42) were used in the study, which was carried out with three replications according to the randomized blocks design. According to the averages of two years, the lowest and highest values in the study were 320 kg da-1 (Caramelo) -640 kg da-1 (Şada -42) in grain yield (Şada -42), 797 kg da-1 (Caramelo) - 1294 kg da-1 (Şada -42).in fresh ear yield, 128 cm (Caramelo) -236 cm (Şada -42) in plant height, 69 days (Şada -42) - 72.7 days (Batem Tatlı) in flowering days, 43.9 mm (Şada -12) -48.5 mm (Merit) in ear diameter, 15.2 cm (Merit) -19.6 cm (Şada -42) in ear lenght, 35.2 cm (Caramelo) -79.8 cm (Şada -42) in first ear height, % 80 (Şada -42) -% 84.9 (Şada - 12) in grain/ear ratio and % 12.6 (Caramelo) - % 14 (Batem Tatlı) in grain moisture at harvest respectively. As a result of the study, it was seen that the candidate hybrids of Şada -42 and Şada -12 were prominent in terms of grain yield and fresh ear yield for the Konya ecological conditions.

Keywords:

hybrid, , sweet corn, fresh ear yield, , grain yield,

PDF

___

Anonim. 2007. JMP® 7.0. SAS Institute Inc., Cary, NC, USA.
Anonim. 2018. https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/Belgeler/Teknik Talimatlar/Sıcak İklim Tahılları /MISIR_TEKNIK_TALIMATI.pdf
Anonim. 2019. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr
Ağaçkesen, M.N. ve Öktem, A. 2020. Farklı zamanlarda yapılan hasadın Merit tatlı mısır çeşidinde (Zea mays L. Saccharata Sturt) taze koçan verimi ve bazı verim unsurlarına etkisi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg., 23 (1), 69-76.
Alan, Ö., Sönmez, K., Budak, Z., Kutlu, İ. ve Ayter, N.G. 2011. ‘Eskişehir ekolojik koşullarında ekim zamanının şeker mısırın (Zea mays saccharata Sturt.) verim ve tarımsal özellikleri üzerine etkisi’ Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 25 (4): 34-41.
Albayrak, Ö. 2013. Diyarbakır koşullarına uygun şeker mısır (Zea Mays L. Saccharata Sturt.) çeşitlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı-Diyarbakır
Atakul, Ş. 2011. Diyarbakır koşullarında farklı ekim zamanlarının beş şeker mısırı (Zea mays L. Saccharata Sturt.) çeşidinde taze koçan ve tane verimi ile bazı tarımsal özelliklere etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı- Adana.
Atar, B. ve Kara, B. 2017. Şeker mısırın taze koçan verimi ve bazı koçan özelliklerine farklı ekim derinliklerinin etkisi. Derim, 34(2), 182-185.
Boyotte, M.D.L., Wilson, G. ve Estes, E.A. 1990. Posthorvest coolind and handling of sweet corn in North Carolina, AG-413-4 . N.C. Agricultural, Extension on Service
Büyükerdem, N.İ. 2005. Farklı çinko içerikli gübre uygulamalarının şeker mısırın (Zea mays saccharata Sturt.) verim ve agronomik özelliklerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Süleymen Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü-Isparta.
Cengiz, R. 2016. Türkiye’de kamu mısır araştırmaları. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (Özel sayı-1), 304-310.
Cummins, D.G. ve Dobson, J.W. 1973. Corn silage as influenced by hybrid maturity, row spacing, plant population and climate. Agron. J., 65, 240-243.
Dartt, B., Black, R., Marks, P. ve Morrone, X. 2002. Cost of Fresh Market Sweet Corn Production in Monroe Country Michigan Staff Paper, 2002-40.
Eser, C. 2014. Orta Anadolu koşullarında şeker mısır (Zea mays L.saccharata Sturt.) çeşitlerinin taze koçan ve tane verimleri ile önemli agronomik özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Ünv. Fen Bilimleri Ens.-Konya
İdikut, L., Zülkadir, G., Çölkesen, M. ve Yürürdurmaz, C. 2016. Kompozit Şeker Mısırı Popülasyonu ile Hibrit Şeker Mısırı Çeşidinin Bazı Agronomik Özellikler Bakımından Karşılaştırılması. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, TARGİD Özel Sayı 41- 50.
Kara, B. ve Akman, Z. 2002. Şeker mısırında (Zea mays saccharata Sturt.) koltuk ve uç alma ile yaprak sıyırmanın verim ve koçan özelliklerine etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2), 9-18.
Karacadal, D. 2017. Antalya ekolojik koşullarında şeker mısır (Zea Mays Saccharata Sturt.) çeşitlerinde verim ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Ens.- Isparta
Kul, E.M. 2012. Eskisehir kosullarında sıra arası mesafe ve ekim zamanının seker mısırın bazı tarımsal özelliklerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Eskisehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü- Eskisehir. Kula, N. ve Karadoğan, T. 2017. Örtü altı koşullarında yetiştirilen şeker mısırı (Zea mays saccharata Sturt.) çeşitlerinde uygun dikim zamanlarının belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12 (1), 39-48,
Öktem, A. ve Öktem, G.A. 1999. Bazı şeker mısır çeşitlerinin (Zea mays L. var. saccharata Sturt) taze koçan ve tane verimleri ile önemli tarımsal karakterlerinin belirlenmesi. GAP Tarım Kongresi, 26-28 Mayıs, Şanlıurfa. Cilt II, s:893- 900,
Öktem, A. ve Öktem, G.A. 2006. Bazı seker mısır genotiplerinin (Zea mays L. var. saccharata Sturt) Harran ovası kosullarında verim karakteristiklerinin belirlenmesi. Uludag Üniv. Zir. Fak. Derg., 20(1), 33-46. Özata, E., Geçit, H.H. ve İkincikarakaya, S.Ü. 2016. Orta Karadeniz Ekolojik Koşullarında Şeker Mısırda (Zea mays saccharata Sturt.) Değişik Ekim Sıklıkları ve Azot Dozlarının Verim Öğelerine Etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (Özel sayı-1), 74-80
Özbahçe, A. ve Gönülal, E. 2019. Su kısıtı koşullarında şeker mısırının verim ve kalitesine zeolit uygulamalarının bakiye etkisi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 14 (1),46-57.
Sönmez, K. Kınacı, E., Kınacı, G., Kutlu, İ., Başçiftçi, Z.B. ve Evrenosoğlu, Y. 2013. Bazı seker mısırı çeşitlerinin (Zea mays saccharata Sturt) bitki, koçan ve verim özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(1), 28-40.
Turgut, İ. ve Balcı, A. 2002. ‘Bursa koşullarında değişik ekim zamanlarının şeker mısırı (Zea mays L. var. saccharata Sturt.) çeşitlerinin taze koçan verimi ile verim öğeleri üzerine etkileri’ Uludağ Üniv. Zir. Fak. Derg., 16(2), 79-91.
Tracy, W.F. 2001. Sweet corn. ın. specialty corns, 2nd Edition, A.R. Hallauer Ed. CRC Press LLC, Boca Raton.