Yerli ve Milli Aspir Çeşitlerimiz: Olein, Zirkon ve Safir

Aspir (Carthamus tinctorius L.), tohumlarındaki yüksek oranda ve yüksek kalitede yağ içermesi nedeniyle dünyada kültürü yapılan önemli bir yağ ve enerji bitkisidir. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü öğretim üyelerinden Prof.Dr. Hasan BAYDAR ve Doç.Dr. Sabri ERBAŞ tarafından Dinçer 5-18-1 x Montola 2000 çeşitlerinin kombinasyon melezlemesi ve onu izleyen pedigri seleksiyon yöntemi ile 2008 yılında başlayan ve tam 10 yıl süren yoğun bir ıslahı çalışması sonucunda OLEİN, ZİRKON ve SAFİR aspir çeşitleri geliştirilmiştir (Şekil 1 ve 2). Türkiye’nin bu yerli ve milli aspir çeşitleri, 8 Nisan 2019 tarihinde Tarım ve Orman Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi tarafından tescil edilerek Türk Milli Çeşit Listesi’ne girmeye hak kazanmışlardır. Klasik aspir çeşitlerine göre hem tarımsal hem de teknolojik özellikleri farklı olan bu üç yeni aspir çeşidinin ıslah sürecinde SDÜ BAP 2155-D-10, TÜBİTAK 1001/1110380 ve 3001/214O211 nolu projeler kapsamında maddi destek sağlanmıştır.

OurNativeandNationalSafflowerVarieties: Olein, Zirkon and Safir

Safflower (Carthamus tinctorius L.) is an important oil and energy crop cultivated in the world thanks to its high and quality oil content in the seeds. Safflower varieties named OLEIN, ZIRKON and SAFIR have been developed by Prof. Dr. Hasan BAYDAR and Assoc. Prof. Sabri ERBAS as a result of an intensive breeding studies that started in 2008 with the combination hybridization of Dinçer 5-18-1 x Montola 2000 varieties and subsequent pedigree selection method at Isparta University of Applied Sciences, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops. Turkey's native and national safflower varieties, was registered by the Republic of Turkey Ministry of Agriculture and Forestry Variety Registration and Seed Certification Center on April 8, 2019, and finally entitled to enter the Turkish National Variety List. Financial supports were provided within the scope of SDU BAP 2155-D-10, TUBITAK 1001/1110380 and 3001 / 214O211 projects during the breeding process of the three new safflower varieties which have different agricultural and technological characteristics compared to classical safflower varieties.

___

  • Baydar, H. 2011. Melezleme Islahı İle Tohum Verimi, Yağ ve Oleik Asit İçeriği Yüksek Aspir (Carthamus tinctorius L.) Hatlarının Geliştirilmesi. SDÜ BAP 2155-D-10 Nolu Proje, Sonuç Raporu, Isparta.
  • Baydar, H. 2014. Aspirde (Carthamus tinctorius L.) Verim, Yağ ve Oleik Asit İçeriği Yüksek Hat Geliştirme Islahı. TÜBİTAK 1110380 Nolu Proje, Sonuç Raporu, Ankara.
  • Erbaş, S. 2016. Melezleme Islahı İle Geliştirilmiş Tohum Verimi, Yağ Oranı ve/veya Oleik Asit Oranı Yüksek Aspir (Carthamus tinctorius L.) Hatlarının Adaptasyonu ve Stabilitesi. TUBİTAK-3001 214O211 Nolu Proje, Sonuç Raporu, Ankara.
  • FAO, 2009. Food and Agriculture Organization. Food and Agriculture Data. http://fenix.fao.org/faostat. Erişim tarihi: 27.09.2019
  • TTSM, 2019. Tarım ve Orman Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü. Milli Çeşit Listesi, https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/.
  • TUİK, 20019. Türkiye Tarım İstatistikleri. Bitkisel Üretim. www.tuik.gov.tr. Erişim tarihi: 27.09.2019.
Ziraat Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1304-9984
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Tokat Ekolojik Koşullarında Lippia citriodora’ nın Uygun Dikim Sıklığı ve Yetiştirilme Potansiyelinin Belirlenmesi

Başak ÖZYILMAZ, Güngör YILMAZ, Özge KOYUTÜRK, Rahime KARATAŞ, Levent YAZİCİ, Kaya ASTAN

A Research on Determination of the Performance Rosa damascena Mill. As Pollen Source in Rose Breeding by Hybridization

Ezgi DOĞAN, Soner KAZAZ, Tuğba KILIÇ, Hilal DURSUN, Talha Hasan ÜNSAL, Merve URAN

Seçilmiş Bazı Çörek Otu (Nigella sativa L.) Populasyonlarının Tokat- Niksar Şartlarında Performanslarının Belirlenmesi*

Güngör YILMAZ, Nurcan BIYIK, Şaziye DÖKÜLEN

Kuru ve Sulu Koşullarda Seçilmiş Yumuşak Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Bisküvilik Kalite Özelliklerinin Araştırılması

Zafer TUNCA, Yaşar KARADUMAN, Ali TOPAL, Oğuz ÖNDER, Arzu AKIN, Savaş BELEN, Ramis DAYIOĞLU, Ali Cevat SÖNMEZ

Tescil Edilmiş Susam (Sesamum indicum L.) Çeşitlerinin Çukurova Bölgesi İkinci Ürün Koşullarında Bazı Önemli Tarımsal ve Tohum Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Halil BAKAL, Halis ARIOĞLU

Farklı Dozlarda Katı Biyogaz Atıklarının Buğday (Triticum aestivum L.) Bitkisinin Toplam Fenol İçeriği ve Antioksidan Aktivitesi Üzerine Etkisi

Melike DEMİREL, Osman EREKUL

Karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench)’ın Tokat Şartlarında Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi

Rahime KARATAŞ, Başak ÖZYILMAZ, Özge KOYUTÜRK, Levent YAZİCİ, Sezai GÖKALP

Farklı Dozlarda Vermikompost Uygulamasının Mısır Bitkisinin Verimine ve Besin Elementleri Alımına Etkisi

Hasan DURUKAN, Handan SARAÇ, Ahmet DEMİRBAŞ

Pamuk Üretiminin Ekonomik Analizi: Manisa Örneği

Mehmet UGURLU

Bazı Yağlık Keten Çeşitlerinde Farklı Sıra Aralıklarının Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Nursel ÇÖL KESKİN, Özden ÖZTÜRK, Züleyha ENDES EĞRİBAŞ, Esra YILMAZ